Elf september 1973: toen “hervormingen” nog uit de loop van een geweer kwamen

Chile_quema_libros_1973De boekverbrandingen, hoe barbaars ze ook waren, kondigden niet de verbranding van mensen aan. De volgorde was andersom. Het bombardement van het presidentieel paleis, de doden in de straten, het opsluiten van mensen in tot concentratiekamp ingerichte stadions. Elf september 1973, Chili. De door de regering van de Unidad Popular aangestelde opperbevelhebber van het leger heeft er niet lang over gedaan de regering die hem in die positie gesteld heeft ten val te brengen.

Wat volgde op het bewind van iemand die beschreven werd als democratisch verkozen marxist in Latijns-Amerika was het ondemocratisch invoeren, onder zware staatsterreur, van wat de ideologen de terugtredende staat noemen, het overlaten van de maatschappij aan De Markt. Vakbonden en sociale voorzieningen horen daar niet bij. De neoliberale proeftuin die Chili werd is zo geslaagd dat na het verdwijnen van Pinochet achter de coulissen – het leger is nog steeds officieel onschendbaar – het privatiseringscircus misschien pas echt op gang is gekomen. En Chili werd het voorbeeld voor de gehele wereld. Wat op 11 september 1973 in Chili van start ging culmineert in Europa met de dictaten tegen de gekozen regering van Griekenland, met een partijgenoot van Den Uijl en, internationaal bezien, Allende, in de hoofdrol bij het eisen van “hervormingen” zonder boekverbrandingen, zonder gezonnebrilde militairen, zonder concentratiestadions. “Ze” zijn ver gekomen. Staatsgreep Chili 11 september 1973

En toch, het zal en het kan ook alleen maar Links zijn dat de democratie koestert, met Syriza, Podem(os), Jeremy Corbyn, ook al zal rechts nooit eerlijk spelen en het spel beëindigen met bommen, beschietingen, boekverbrandingen en concentratiekampen als het ze uitkomt.
De laatste woorden van president Allende van Chili voor het radiostation waarvoor hij het nog kon zeggen. Of niet meer. Het deed er niet toe. Ze zijn opgenomen.

“Ik zal met mijn leven betalen voor de trouw van het volk.”
“De geschiedenis is van ons en de volkeren maken die.”
“Leve Chili! Leve het volk! Hulde aan de arbeiders!
Dit zijn mijn laatste woorden en ik heb de zekerheid dat mijn offer niet tevergeefs zal zijn, ik heb de zekerheid dat dit op zijn minst een zedelijke les zal zijn die de misdadigheid, de lafheid en het verraad zal afstraffen”.

(Schoten weerklinken).