Een flutdebat over het gevaar van de islam in De Balie

Onderstaand stuk is overgenomen met toestemming van de auteur, Ewoud Butter, en verscheen eerder op zijn website www.republiekallochtonie.nl. Eerder besteedden wij ook al aandacht aan dit “debat“.

De Balie organiseerde afgelopen zondag een debat met de vraag ‘Is de islam gevaarlijk? Het debat werd georganiseerd naar aanleiding van het verschijnen van een boek dat volgens de auteurs door verschillende uitgevers was geweigerd omdat ze het niet durfden. Het debat werd beveiligd, de beoogde voorzitter trok zich terug omdat hij bedreigd werd en halverwege het debat twitterde de aanwezige Ehsan Jami: “Het wordt erg heet in de zaal. Moslims in de zaal beginnen te schreeuwen en de boel [te] verstieren [versjteren]”. Jami, tegenwoordig beleidsmedewerker van de PVV, is één van de 30 auteurs die aan het boek De Islam, kritische essays over een politieke religie, heeft meegewerkt.

Om een antwoord te geven op de vraag of de islam gevaarlijk is, had De Balie één dame (historica Machteld Allan) en vier heren uitgenodigd: oud-eurocommissaris Frits Bolkestein, NRC journalist Sjoerd de Jong, historicus Rob Hartmans, en publicist Wim van Rooy. Deze laatste is samen met zijn zoon Sam de samensteller van het boek. Opvallend afwezig in het panel was iemand met een islamitische achtergrond. 

Benno Barnard
Aanvankelijk was Benno Barnard gevraagd of hij voorzitter van het debat wilde zijn. Je kunt je afvragen of daar inhoudelijke of publicitaire redenen voor waren. Voorzover ik kan achterhalen staat dichter en essayist Barnard niet bekend als een fameus debatleider. Wel kwam hij dit jaar in het nieuws omdat een lezing die hij gaf ruw werd verstoord door Sharia4belgium en hij  bedreigd zou worden.

Barnard vragen als debatleider leek dus waarschijnlijk vooral bedoeld als publiciteitsstunt. Een geslaagde stunt, want na een hijgerig bericht in De Telegraaf over zware bewaking van het debat, trok Barnard zich terug, werd er uitgebreid bericht over het debat en was het binnen de kortste keren uitverkocht. Bingo!

In de zaal zaten voornamelijk autochtone 50 plussers . Blogger Keesje Madura herkende veel aanwezigen en twitterde dat de finefleur van islambashend Nederland aanwezig was. Naar schatting waren er ongeveer 15 moslims in de zaal.

Het debat zelf liep uit op een teleurstelling.  De discussie werd uitermate zwak geleid door Marcel van den Boogert van het Nexus instituut en verliep bijzonder rommelig.

Bolkestein
VVD’er Bolkestein mocht de aftrap geven en hij verklaarde onder andere dat de islam niet onveranderlijk is. De religie had ook bloeiperioden gekend, al eindigde de laatste bloeiperiode volgens hem wel al lang geleden: met het overlijden van de filosoof Averroes in de 12^e eeuw. Bolkestein zei verder geen ‘essentialist’ te zijn. Hij vond het zinniger over het gedrag van moslims te hebben dan over de kern van de islam.

Islamisering van Amsterdam
Historicus Hartmans refereerde vervolgens aan een blog op Republiek Allochtonie en confronteerde Bolkestein  met zijn uitspraak in 2005 dat Amsterdam binnen 10 jaar een islamitische meerderheid zou hebben en een islamitische burgemeester.  Hartmans wees Bolkestein er fijntjes op dat volgens de Amsterdamse Burgermonitor het aantal volwassenen dat zich met de islam verwant voelt al jaren rond de 12% schommelt en er van een toename voorlopig dus amper sprake is. Bolkestein weigerde deze cijfers te geloven. Bovendien was er volgens hem niet eens een moslimburgemeester nodig geweest om het de Amsterdamse moslims naar de zin te maken: daar had Job Cohen ook al zijn best voor gedaan.

Godwins
Vervolgens kwam publicist Wim van Rooy aan het woord. Deze blijkt zich graag van Godwins te bedienen (zie bijvoorbeeld het artikel Islam is facisme) en haalde er dan ook tijdens het debat al snel de Tweede Wereldoorlog bij. Van Rooy verkondigde dat moslims, ook al vormen ze nu een minderheid, toch gevaarlijk blijven. In Duitsland waren in 1936 immers ook nog maar weinig nazi’s, maar het waren er genoeg om Europa in een oorlog te storten.

NRC-journalist Sjoerd de Jong greep deze vergelijking aan om duidelijk te maken dat de islamcritici in het islamdebat de definitiemacht hebben: Wanneer Job Cohen een vergelijking met de Tweede Wereldoorlog trekt, is het land te klein. Wanneer de islam met het fascisme wordt vergeleken en moslims nazi’s worden genoemd, haalt iedereen zijn schouders op.

Volgens De Jong hebben we het sinds de aanslagen van 11 september onophoudelijk over de islam, is er een boekenkast aan kritische boeken verschenen, maar zijn we met het debat geen steek verder gekomen. Hij was het daarom met Bolkestein eens dat het zinniger was het over het gedrag van moslims te hebben.

Gevaar van islam
Historica Machteld Allan (die veel en traag sprak, maar erg weinig zei) en publicist Van Rooy vonden dat de islam in essentie wel gevaarlijk was. Allan meent dat er een taboe om over deze essentie te spreken.  Toen een moslim uit de zaal vroeg wat dan de gevaarlijkste punten van de islam waren, bleef Allan echter pijnlijk lang stil. Van Rooy en Bolkestein kwamen, met hulp ook van Ehsan Jami, gezamenlijk wel met een paar punten: de islam heeft problemen met joden, vrouwen, homo’s en geloofsafval. Daarnaast bleef volgens Van Rooy de intellectuele ontwikkeling van mensen in islamitische landen achter en tonen moslims weinig culturele interesse. Zonder verdere toelichting, verdieping of weerwoord ging het debat vervolgens voort.

Debat
Tijdens het korte debat met de zaal profileerde vooral Wim van Rooy zich. Kritische vragen beantwoordde hij enkele malen door hooghartig te verklaren dat hij meer kennis had dan de vragensteller. Waaruit de kennis van Van Rooy echter bestond, werd geen moment duidelijk. Op de vraag hoe hij ooit tot een constructieve dialoog met moslims denkt te komen, zei Van Rooy: ”Ik denk dat je eerst goed moet trappen. Als ik hard trap, word ik gehoord. Als ik niet trap, word ik niet gehoord.”
En een moslim adviseerde hij:”Zet uw hakken in het zand. En wees afvallig van de islam.”

Enige onrust ontstond toen de enige moslim met baard het woord kreeg. Na een paar zinnen trok de zaalhulp, naar verluidt de zoon van Van Rooy, de microfoon weer ruw uit zijn handen. Toen hij vervolgens in de rede werd gevallen door een vrouw in de zaal en de voorzitter, werd de man met de baard boos. Was er toch nog een boze moslim in de zaal.

Een deel van het publiek maakte het einde van het debat niet meer mee. Teleurgesteld verlieten zij voortijdig de zaal. Gelijk hadden ze: het was zoals één van de oudere aanwezigen zei ‘een flutdebat met een zwaar koloniaal karakter’.

Wat overblijft is vooral het idee dat er op tamelijk hysterische wijze reclame is gemaakt voor een boek en een debat. Aan het debat heb ik 5 euro verspild en voor het boek werd wat mij betreft vooral anti-reclame gemaakt.

Waarom er bewaking nodig was, werd geen moment duidelijk, de eerder genoemde tweet van Ehsan Jami was bijzonder tendentieus en volgens een bericht in Trouw en een blog van de Nederlandse uitgever Pierik, is ook het verhaal dat geen uitgever het boek van Van Rooijen durfde uit te geven, een fabeltje.