Democratie als antigif tegen islamitische varianten van fascisme

IS vlagAanslagen in het Westen zijn geen incident meer maar zullen onderdeel vormen van het dagelijks leven. Tot die slotsom komen meer en meer mensen na de aanslagen in Parijs. Die zijn gepleegd op instigatie van Islamitische Staat (IS). Dit wordt niet betwist nadat hij daarvoor heldere motieven heeft aangevoerd en ook voor het laten neerstorten van een Russisch vliegtuig in de Sinaïwoestijn. Bovendien kwamen in Parijs de aanslagplegers uit Europa in tegenstelling tot de Arabieren die in 2001 in New York de torens van het World Trade Center lieten instorten. Zij in Parijs vormden slechts een miniem deel van in Europa opgegroeide potentiële terroristen. Overal in Europa liggen regelmatig voorkomende terroristische acties in het verschiet.

De opzet van IS om angst te kweken en daarmee druk uit te oefenen om westerse oorlogshandelingen in het Midden-Oosten te doen stoppen. Bang zijn we zeker, zozeer zelfs dat in paniekreacties is opgeroepen tot onzinnige sluiting van onze grenzen. Maar zwichten voor deze terreur zal het Westen niet doen. Een gevolg van de acties in Parijs is echter dat er eindelijk op grotere schaal aandacht ontstaat voor de echte achtergronden van conflicten in het Midden-Oosten en niet alleen op kleine websites zoals Krapuul.

Radicalisering
Zo heeft ontrafelaar van drogredeneringen Mihai Martoiu Ticu een goed achtergrondverhaal. Daarin merkt hij op:

Bijvoorbeeld dat het Westen tirannen in islamitische landen in het zadel helpt en houdt; dat de tirannen de welvaart in het voordeel van het Westen gebruiken, niet voor het welzijn van hun eigen mensen; dat het Westen Israël de hand boven het hoofd houdt; en – let op – dat Het Westen volkenrecht schendt en de wereld dubbele standaarden oplegt.

In dergelijke situaties van groot onrecht is radicalisering haast vanzelfsprekend. Martoiu Ticu vertelt uit eigen ondervinding.

Ik was ook een radicaal. Tijdens de anticommunistische revolutie in Roemenië zocht ik voor drie dagen en nachten naar wapens om zoveel mogelijk communisten uit te roeien. En als ik wapens zou hebben gevonden, zou ik het ook gedaan hebben. Ik was dus een fanatiekeling, in de naam van vrijheid, democratie en mensenrechten. Mijn verhaal zegt iets over onderdrukte mensen: zij zoeken net zo lang totdat ze een bevrijdende ideologie vinden. En ze pakken de makkelijkste ideologie.

Minkukels
Is de ideologie van IS een gemakkelijke? Het heeft er wel alle schijn van. De structuur van IS is sterk hiërarchisch. Je hoeft zelf niet na te denken, dat wordt van bovenaf voor je gedaan. En kracht wordt verheerlijkt, wat aantrekkingskracht heeft op minkukels. Eindelijk kunnen zij zich ook sterk voelen. In de adoratie van kracht past het gebruik van extreem geweld. Onthoofdingen dienen niet alleen ter bestraffing maar vormen tevens een symbool van de straffe hand die nodig is om een nieuwe ‘paradijselijke’ maatschappij te creëren. Die is er alleen voor de ware gelovigen die niet mogen twijfelen. De ideologie van IS lijkt met deze kenmerken op fascisme. In de plaats van het uitverkoren volk, dat ‘Lebensraum’ claimt, komt het correcte geloof.

Hoewel de IS-ideologie een simpele is, is ze niet gemakkelijk te bestrijden. Het eraan gerelateerde fascisme in Europa steekt ook nog steeds regelmatig de kop op. Ik zal geen namen van hedendaagse haatpredikers noemen, die zijn welbekend. Maar tegen bewegingen als die van IS kan uiteindelijk slechts democratie een structureel alternatief vormen. Warempel burgemeester Ahmed Aboutaleb betoogde dat in het programma Buitenhof en vormde daarmee een lichtpunt tegenover roep om en gebruik van veel wapengekletter, inclusief dat van François Hollande, president van Frankrijk.

Democratie
Democratie is op de eerste plaats een instrument voor de bescherming van minderheden. Zo heeft Michel Foucault terecht opgemerkt dat in een ware democratie iedere volwassene met zijn of haar geliefde moet kunnen huwen. Dat gaat overigens voor veel ‘democratieën’ vooralsnog te ver. Maar zelfs een eerste stap in de vorming van een democratie ontbreekt in de meeste landen in het Midden-Oosten: verkiezingen met meerdere partijen. Erger nog, zoals al opgemerkt, de tirannen in het Midden-Oosten worden door het Westen gesteund. Saoedi-Arabië, het land dat dit jaar als eerste een onthoofding heeft voltrokken, is hierbij exemplarisch. Democraten in alle landen in het Westen moeten er daarom bij hun politieke vertegenwoordigers op aandringen dat zij ‘nadrukkelijk vragen’ om verkiezingen in Saoedi-Arabië aan de sjeiks daar. Anders komt Willem Alexander er niet meer op bezoek en volgen meer sancties.

Daarnaast dient democratie de internationale rechtsorde te ondersteunen. Ook ooit door velen bejubelde leiders horen na overweldigende evidentie van machtsmisbruik en misleiding om een oorlog in Irak te voeren ondanks niet aanwezige massavernietigingswapens voor de rechter verantwoording af te leggen. Voor George Bush ligt dat moeilijk omdat de VS het Internationaal Strafhof niet erkent voor Amerikaanse staatsburgers, maar voor Britse Tony geldt zeker: Blair moet naar Den Haag voor oorlogsmisdaden.