24 april 1947 had het moeten gebeuren, door oud-premier-zonder-kiezersmandaat Gerbrandy en Erik Hazelhoff Roelfzema, bekend van De Musical, zouden het kabinet en de Kamer interneren en PvdA-voorman Vorrink laten liquideren. Dat de PvdA achter de “politionele” acties in “ons Indië” stond maakte niet uit voor de putschisten.
Maar het is niet doorgegaan.
Erik Hazelhoff Roelfzema, de Soldaat van Oranje, was in 1947 betrokken bij een poging om een staatsgreep te plegen. Ook oud-premier Pieter Gerbrandy speelde daarbij een rol. Dat staat in een nieuwe biografie over een vertrouweling van koningin Wilhelmina, François van ’t Sant.
“Er deden al eerder verhalen de ronde dat er een staatsgreep ophanden was. Dat wordt ook aangehaald door bijvoorbeeld Loe de Jong en Cees Fasseur,” zegt de auteur van het boek, Sytze van der Zee. “Maar er is nooit eerder een datum genoemd, de poppetjes zijn nooit genoemd en het scenario was niet bekend. Dat komt nu gedetailleerd naar buiten.”
De militaire inlichtingendienst was getipt over de coupplannen die moesten voorkomen dat Indonesië onafhankelijk zou kunnen worden. Zelfs de geringste toegeving, waar Den Haag zich ook zonder coup niet aan hield, zodat grote broer VS moest ingrijpen, was te veel gevraagd.
Dat toenmalig koningin Wilhelmina tegen de coup was klinkt aardig voor monarchisten, maar of het waar is blijft giswerk. Alleen al om die reden zou het niet stellig beweerd moeten worden.
