De Parijse Akkoorden voor de Vietnam-vrede werden op 27 januari 1973 gesloten, dus exact 50 jaar geleden. Daarna had Noord-Vietnam het hele land veroverd, en stichtte de Socialitische Republiek Vietnam in 1976. In Nederland hebben we ons de late jaren ’60 heel erg druk gemaakt over en voor Vietnam, tot en met een nationale collecte. Die oorlog was net als die van Oekraïne toen jarenlang dagelijks op tv.
De bekendste demo-leuze toen was: ‘Johnson moordenaar’. In het begin kon je daar nog voor opgepakt worden wegens het beledigin van een ‘bevriend staatshoofd’. Johnson was de man die Kennedy opvolgde toen die werd vermoord. Hij was zeker geen slechte president, helemaal niet voor een Texaanse boer, maar Vietnam liet hij niet los. In mijn herinnering was er wel elke twee weken een demo, ofwel in Amsterdam of in de andere universiteitssteden. Dat was ook in de UK, Scandinavië en Frankrijk zo, alleen in Duitsland een stuk minder.
We hadden ook een Vietnam Komité waar bekende mensen in zaten, hoogleraren zoals Bernard Delfgaauw en vele linkse politici en we kregen zelfs een keer de latere activiste en wereldberoemde filmactrice Jane Fonda echt in Nederland op bezoek.
In 1973 liep de actie ‘Amsterdam helpt Hanoi’ om daar een school te bouwen. Zeer opmerkelijk: dat werd gesteund door de Anti-Revolutionaire Partij (christelijk), de CPN, D’66, de Katholieke Volkspartij, de Pacifistisch Socialistische Partij en de Politieke Partij Radicalen, die uit de KVP was ontstaan. Eigenlijk was er nog nooit zo’n politieke eensgezindheid.
Er bestonden toen ook nog het Vietnam-bulletin, het Medisch Comité Nederland-Vietnam. Een en ander kwam in een stroomversnelling nadat in 1968 een Amerikaanse luitenant, Calley, bij het ‘zuiveren’ van een dorp, My Lai, 22 burgers dood liet schieten – daaronder ook vrouwen en kinderen. In 1970 schoot vervolgens de National Guard bij een betoging op Kent State University in Ohio vier studenten dood. Dat leidde tot enorme wereldwijde verontwaardiging. De poplegende Neil Young van Crosby, Stills, Nash &…, schreef toen zijn sombere ‘Ohio’.
Tin soldiers and Nixon coming
We’re finally on our own
This summer, I hear the drumming
Four dead in Ohio.
Wat er door de Europese protesten tegen Vietnam uiteindelijk is bereikt, weet waarschijnlijk niemand.
Met dank aan: ‘Een teken aan de wand – de Nederlandse samenleving 1963-1983’ van H.J.A. Hofland, Marius van Leeuwen en Nel Punt.
- Uitgelichte afbeelding: Door Knudsen, Robert L. (Robert LeRoy), 1929-1989, PhotographerPost-Work: User:W.wolny – Deze banner zegt niets over de auteursrechten die van toepassing zijn. Een normale auteursrechten-tag is nodig. Zie Commons:Licensing voor meer informatie., Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=206105
