Anders Breivik, James von Brunn, Dylann Roof, Scott Roeder, Kevin Harpham, Michael Page, Thomas Mair, Zack Davies, Pavlo Lapshyn, Jared Lee Loughner, Michael Enright. Sinds afgelopen kunnen we de Canadees Alexandre Bissonnette aan deze incomplete lijst van extreem-rechtse ‘lone wolves’ worden toegevoegd. De zevenentwintigjarige student uit Quebec City vermoordde zondagavond zes en verwondde negentien moslims in een moskee in zijn woonplaats.
Bissonnette wordt in de media getypeerd als een verlegen en teruggetrokken man. Maar medestudenten wijzen na de aanslag op een andere kant van hem. Hij is pro-Trump, is een aanhanger van Marine Le Pen (die Quebec in maart vorig jaar bezocht), pro-Israël en pro-IDF (het Israëlische leger), en hij bewoog zich online in ‘alt-right’ kringen. Hij sprak zich uit tegen multiculturalisme en feminisme en vroeg zich openlijk af wie de Franse identiteit van Quebec verdedigde. Een vriend van Bissonenette verbrak het contact met hem omdat Alexandre steeds meer xenofobische en extreem-rechtse ideeën ging verkondigen. Ideeën die een mengelmoes zijn van wit nationalisme, identitair gedachtegoed en alt-right-standpunten. Een klasgenoot spreekt van “niet rechtstreeks haat, maar onderdeel van de nieuwe nationalistische identitaire beweging die eerder intolerant dan haatdragend is”.
Daarin zit juist de onderschatting van de extreem-rechtse ‘lone wolves’. Want keer op keer komen na de aanslagen die zij plegen de verhalen van klasgenoten, oud-vrienden en buren die geen enkel signaal kregen dat zij te maken hadden met een extremist. Het zijn introverte en teruggetrokken loners, die zich vooral op internet bewegen en daar contacten maken. Breivik bouwde een wereldwijd netwerk van neo-nazi’s en extreem-rechtsen op en schreef op basis van honderden bronnen een omvangrijk manifest, Dylann Roof volgde vooral extremistische organisaties die herstel nastreven van de Confederacy, de zuidelijke Amerikaanse staten die zich halverwege de 19de eeuw afscheiden om slavernij te behouden, Scott Roeder was actief in anti-overheidsbewegingen, en Thomas Mair bestelde boeken en brochures bij neo-nazi bewegingen in de Verenigde Staten.