Corbyn of het gevecht van onderop om zeggenschap

Verschillende theorieën zijn in omloop over de dieperliggende reden van de kritiek door een meerderheid van de fractie van Labour-parlementariërs, kortweg de Blairites, op Jeremy Corbyn. Het verhaal dat Corbyn niet geschikt zou zijn om verkiezingen te winnen is de clichématige stok om de hond mee te slaan. Dat ongeschiktheidsargument is een lachertje. Daarentegen wijst Jonathan Cook in een eerder op Krapuul gepubliceerd artikel op een waardenverschil: die van mededogen, gemeenschap en solidariteit versus die van een materialistische en hypercompetitieve wereld. Corbyn belichaamt de eerste groep waarden en de Blairites gaan uit van de tweede opvatting. De begrippenkaders in dat onderscheid zijn tamelijk vaag. En wanneer de auteur het over de Zen-kalmte van Corbyn heeft, helpt dat verheldering weinig.

Niet dat Cook vanwege zijn vaagheid ongelijk heeft. Concreter echter is de analyse van Heather Blakey over de onvrede in Labour. Zij stelt dat interne oorlog van Labour een gevolg is van een gebrek aan democratie. In de afgelopen decennia is Labour minder democratisch geworden – wat terdege gedocumenteerd is – hetgeen op den duur heeft geresulteerd in het managerialisme van Tony Blair. Dat houdt in dat het leeuwendeel van het politieke werk op nationaal niveau wordt gedaan, met het National Policy Forum (Nationaal Beleidsforum) als centraal punt. Leden kunnen ideeën aandragen voor het forum maar het is aan deze instantie om die op te pikken en te ontwikkelen. Over het resulterende beleidsrapport wordt formeel besloten door de ledenafgevaardigden in een conferentie, maar het is welbekend dat er een hoge mate van frustratie bij de leden bestaat dat een conferentie er in toenemende mate voor de bühne is geworden. De nadruk, tenminste sinds de jaren ’80, ligt op het presenteren van een verenigd front in plaats van op een democratisch debat over beleid.

Nu is een van Corbyns politieke speerpunten de democratisering van de interne procedures van de partij. Dat kan inhouden dat steun voor Corbyn niet betekent dat men zijn ‘linkse’ politieke lijn helemaal volgt maar veeleer zijn democratiseringsagenda, opdat de leden merken dat hun ideeën onderdeel van beraad zijn. Op die vraag naar interne democratisering surft Corbyn. De Blairites miskennen het gevoel van politieke vervreemding bij de leden. Zo schrijft Anthony in een reactie op het artikel: ‘Is Corbyn de best mogelijke leider? Ik twijfel eraan. Geeft Corbyn me de kans om mijn 30+ jaar van onderdrukte gevoelens te uiten? Ja, dat doet hij. De Labour partij, de partij van de “werkers”, heeft zwaar gefaald om me te vertegenwoordigen gedurende meer dan 30 jaar. Is mijn stem gehoord, nee, helemaal niet.’ De Blairites vrezen evenwel slechts het volgens hen te linkse program van Corbyn.