Commerciële landbouw belangrijkste factor voor verwoesting tropisch regenwoud

Tussen 2013 en 2019 ging 77 miljoen hectare tropisch regenwoud verloren door ontbossing. Het grootste deel van dit gebied kreeg een nieuwe bestemming als landbouwgrond, maar in meer dan de helft van de gevallen bleek de ontbossing illegaal. Dat is de conclusie van een onderzoek van ngo Forest Trends.

Volgens het rapport ging er tussen 2013 en 2019 77 miljoen hectare tropisch bos in Latijns-Amerika, Zuidoost-Azië en Afrika verloren. Minstens 46,1 miljoen hectare (60 procent) kreeg een bestemming als commerciële landbouwgrond en 69 procent van deze “agro-conversie”, waarbij boskap wordt uitgevoerd voor landbouwdoeleinden, gebeurde in strijd met nationale wet- en regelgeving, stelt Forest Trends.

De onwettige houtkap voor de productie van rundvlees, sojabonen, palmolie en cacao heeft geleid tot de vernietiging van ten minste 31,7 miljoen hectare regenwoud in verschillende regio’s in het Zuiden gedurende de afgelopen zeven jaar, stelt het rapport.

Landbouw jaagt ontbossing aan

“We moeten helemaal geen bossen meer kappen om meer voedsel te kunnen produceren”, zegt Arthur Blundell, ecoloog en hoofdauteur van de studie. “Mensen moeten de rol die de commerciële landbouw speelt als aandrijver van ontbossing begrijpen”, zegt hij.

Het onderzoek werd uitgevoerd in 23 landen en ontdekte dat ontbossing in Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied verantwoordelijk is voor 44 procent van het wereldwijde verlies van tropische bossen. 77 procent van dit gebied werd opgeofferd voor de commerciële landbouw.

De ontbossing in Azië was goed voor 31 procent van het totale ontbossingscijfer. Hier ging driekwart van het vrijgemaakte gebied naar de landbouw.

Afrika heeft een aandeel van 25 procent in het totale, wereldwijde cijfer. Commerciële landbouw was hier slechts verantwoordelijk voor 10 procent van de illegale ontbossing. De belangrijkste aandrijver van ontbossing in Afrikaanse landen blijkt de zelfvoorzienende landbouw te zijn.

Economische winst gaat voor

“Jammer genoeg wordt het woud nog steeds niet gezien als iets waardevols, in tegenstelling tot ontbossing en landbouw, bezigheden die rechtstreeks tot economische winsten leiden”, reageert aardrijkskundige Eraldo Matricardi van de Universiteit van Brasilia (UnB) op de studie.

De onderzoekers hebben begrip voor het feit dat een deel van de ontbossing voor zowel commerciële als zelfvoorzienende landbouw nodig is voor sociale en economische redenen.

Matricardi wijst er echter op dat legale ontbossing volgens vastgestelde limieten en technisch criteria verloopt, terwijl dat niet het geval is wanneer er illegaal wordt ontbost.

Waar er in Latijns-Amerika 88 procent van de ontbossing niet in regel was met de vastgelegde criteria, was dat voor Afrika 66 procent en voor Azië 41 procent. In deze laatste regio gaat het met name om tropisch woud in Indonesië dat moest wijken voor de productie van palmolie, het belangrijkste exportproduct voor dit land. In Brazilië werd de ontbossing met name gelinkt aan de sojateelt en de veehouderij. Daarnaast worden in het rapport ook cacao, rubber en maïs aangeduid als belangrijke redenen voor illegale houtkap.

Volgens de onderzoekers gaat de illegaliteit hand in hand met corrupte overheden, vooral in Brazilië en Indonesië. In Brazilië omvat dit “straffeloosheid voor ontbossing in reservaten en natuurgebieden, inbeslagname van land en versnelde ontmanteling van milieubescherming sinds Jair Bolsonaro aan de macht is gekomen”, stelt het rapport.

Importlanden ook verantwoordelijk

De onderzoekers wijzen op de verantwoordelijkheid van de belangrijkste importerende landen van deze producten: de Verenigde Staten, China en de Europese Unie.

“Producenten van deze landbouwproducten moeten hun wetten aanscherpen om illegale ontbossing te voorkomen, maar de internationale consumenten hebben hier ook een grote verantwoordelijkheid”, zegt Blundell. “Zij moeten er zeker van zijn dat de producten die zij kopen niet gelinkt zijn aan ontbossing.”

Ontbossing en klimaatverandering

Het rapport kijkt ook naar de rol die boskap speelt bij klimaatverandering en concludeert dat de uitstoot van illegale agroconversie goed is voor meer dan 2,7 gigaton CO2 per jaar – meer dan de uitstoot van fossiele brandstoffen in heel India in 2018.

“We kunnen klimaatverandering niet aanpakken tenzij we illegale ontbossing aanpakken, en we kunnen illegale ontbossing niet aanpakken zonder commercieel voedsel aan te pakken”, concludeert Blundell.

  • Uitgelichte afbeelding: MFildaFadzil op Unsplash