Dit artikel staat open voor reacties. Zoals de schrijver aan het slot zegt: kom maar op! – red.
Het is niet zo bekend dat de EU door het verdrag van Lissabon ook een veiligheidsgemeenschap is, sinds 2011. Maar dat is van belang, nu die Europese veiligheid van binnenuit zo succesvol wordt bedreigd door de opmars van extreemrechts en de ontwikkelingen in Roemenië. Daar dreigt nu de verkiezing van de Ruslandvriendelijke, ultra-nationalistische George Simion van de Alliantie voor de Unie van Roemenen als president van het land. Hij wil de steun aan Oekraïne stopzetten en ook de rechtsstaat ontmantelen.
De experts zijn het erover eens dat de politieke atmosfeer voor deze verkiezing dezelfde is als waardoor in Slowakije de Poetingezinde Robert Fico tot president is gekozen, de enige EU-leider die in Moskou deelneemt aan het feest van nazi’s die de overwinning op het nazisme vieren, Bij beide verkiezingen werden en worden de sociale media door Rusland als wapen ingezet. Net zo succesvol als bij verkiezingen in Moldavië en Georgië.
Waar is het einde van die vijandige partijen die op de golven van deze internet-agressie opveren?
NSB VERBOD
Laten we eerlijk zijn. Als Nederland een beetje alerter was geweest, dan hadden we uiterlijk in 1938 de NSB verboden. Misschien al eerder, gedurende de Spaanse burgeroorlog, toen de partij openlijk de kant van generaal Franco, Hitler en Mussolini koos. Het was toen al duidelijk dat zij de vijanden waren van democratie en vrijheid. Het had ons een stuk weerbaarder tegen de komende aanval van de nazi’s gemaakt, doordat we schadelijke propagandistische invloed van deze fascisten de weg versperd hadden.
Stel dat we nu waakzamer waren en de ernst van de Russische oorlogsverklaring aan Europa tot ons lieten doordringen. Stel dat we begrepen dat de Russische cyberaanvallen, de binnensluipende desinformatie en complottheorieën, de sabotage, aanslagen op kabels nog maar een voorproefje zijn van wat ons te wachten staat. Stel dat we begrepen dat Poetins oorlog tegen Oekraïne de inleiding is tot zijn in december 2021 aangekondigde militaire aanval op Europa. Stel dat we geleerd hadden van de verraderlijke geschiedenis van collaborateurs zoals de NSB. Stel! Wat zou Europa dan doen om de verzetskracht van onze democratie maximaal te versterken?
EXTREEMRECHTS IS DE VIJAND VAN BINNENUIT
Dan zouden we begrijpen dat de doorgroei van extreemrechtse partijen en beweging van de laatste jaren een levensgevaarlijke ondermijning van Europa is. Nu ons werelddeel zowel vanuit Rusland als vanuit de VS aangevallen wordt. Vanuit Rusland door hybride oorlogvoering, politiek vanuit de VS, omdat de regering van Trump alles doet om die extreemrechtse partijen krachtiger te maken.
Het zijn de Ruslandvriendelijke partijen, die de eenheid van de EU door hun nationalisme willen verbrokkelen. Victor Orbán, Robert Fico en mogelijk ook George Simion zijn machtige mannen die sancties tegen Poetins agressie kunnen blokkeren. De eerste twee hebben er zelfs al voor gezorgd dat het aangevallen Oekraïne minder munitie en wapens heeft gekregen om zich te verdedigen dan wanneer zij als normale NAVO-staten hadden geleverd.
Bijna even gevaarlijk zijn rechtsextremistische partijen in belangrijke landen in West-Europa. De AFD in Duitsland is volgens de Bundesamt für Verfassungschutz een rechtsextremistische partij, die bevolkingsgroepen wil uitsluiten en deporteren en vriendelijke contacten onderhoudt met nazi’s. Hetzelfde geldt voor de partij voor het Franse Rassemblement National, het Vlaams Belang en in Nederland de PVV. Wilders spreekt van ‘nep-parlement’, ‘nep-parlementariërs’ en ‘nep-rechters’. Of FVD van Baudet, die Poetin tijdens zijn invasie in Oekraïne, ‘een prachtvent’ noemde.
HET WESTEN IS DE SCHULD VAN DE OORLOG’
Al deze partijen beweren dat het Westen schuldig is aan de oorlog in Oekraine. Scharen zij zich onomwonden achter Poetin?
Niet steeds openlijk, Maar wie goed oplet ziet tussen Poetin en deze partijen de wederzijdse sympathie en steun. Het zijn partijen die bij verkiezingen krachtige steun genieten van de Russische tiran, die daardoor indirect aan het stuur van Europa draait. Zo gedroeg zich ook de NSB. In de laatste jaren voor de oorlog stelde Mussert zich niet op het standpunt dat hij zonder meer aansluiting bij Hitler wilde, nee, hij propageerde dat Nederland ‘neutraal’ moest zijn, zoals de leiders van rechtsextremistische partijen van nu ook doen.
Die ‘neutraliteit’ is doorzichtig. Steeds weer komen zij met verhalen dat de NAVO begonnen is met de oorlog door naar het oosten uit te breiden, voorbijgaande aan de realiteit dat dit op uitdrukkelijk verzoek van de nieuwe NAVO-landen in het Oosten was. En het Pakt van Parijs, in 1997, negerend, waarbij Rusland ondertekend heeft dat elk Europees land de vrijheid heeft om het NAVO-lidmaatschap aan te vragen indien het dat wenst. Toch druppelen deze complottheorieën door in de organisaties van publieke opinie en het is daarom onvermijdelijk de politieke leugenaars zoveel mogelijk uit te schakelen.
Rusland kunnen we niet uitschakelen, maar wel zijn politieke handlangers, die moeten zoveel mogelijk buiten de wet gezet worden, precies zoals met de NSB in mei 1940 uiteindelijk werd gedaan. De leiders en activisten werden geïnterneerd: toen het te laat was.
VERDRAG VAN LISSABON
Het Verdrag van Lissabon, Artikel 42 lid 7 bepaalt dat wanneer een EU-lidstaat op zijn grondgebied gewapenderhand wordt aangevallen, de andere EU-lidstaten te hulp moeten schieten. ‘Gewapenderhand’ staat er, maar kan giftige inmenging in verkiezingen door misleidende propaganda niet evenzeer als een wapen worden gezien?
Daarover geen twijfel. Die propaganda kan als een vorm van politiek terrorisme worden gezien en terrorisme tegen een EU-staat kan door verdrag ook een reden zijn voor verplichte hulp van andere lidstaten aan een door terrorisme aangevallen land. Frankrijk heeft in 2015, na de terroristische aanslagen in Parijs, voor het eerst zulke wederzijdse verdediging ingeroepen, waardoor ook Nederland inderdaad is gaan helpen.
Ik denk dat Roemenië op grond van het Verdrag van Lissabon politieke hulp zou kunnen inroepen, nu het bedreigd wordt door de verkiezing van een antidemocratische president met hulp van een agressieve staat. Maar ook dat dit beroep niet veel zou helpen, omdat de Roemeense regering zelf niet bij machte is om de partij van Simion en soortgelijke anderen te verbieden.
STEL COLLABORATEURS BUITEN DE WET
Wel heeft de EU de autoriteit en ook de plicht om de Unie te beschermen en te zorgen voor collectieve veiligheid. Nu wij in een situatie verkeren van feitelijke oorlog zijn we gedwongen op te treden tegen het gevaar voor het voortbestaan van de democratie. Rusland probeert op alle mogelijke manieren Europa aan te vallen, precies zoals Hitler-Duitsland eind jaren dertig de buurstaten bestookte. We zijn in nood.
Ik stel voor dat het Europees Parlement, op grond van het verdrag van Lissabon regels stelt die de Europese Commissie machtigen om bedreigende, antidemocratische politieke partijen buiten de wet te stellen.
Bescherm de EU tegen politieke collaborateurs!
Bezwaren tegen mijn plan? Hup, kom maar op!
- Uitgelichte afbeelding: De la AUR Alianța pentru Unirea Românilor – https://www.flickr.com/photos/202354425@N02/albums/72177720324694791/, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=163364208
Roel’s analyse deel ik, zijn oplossing niet. Althans niet volledig. Om te beginnen zijn er de praktische moeilijkheden. De AfD is is inmiddels veel te groot om te verbieden. Vandaag werd bekend dat Duitsland een beweging van Reichsbürger verboden heeft. Dat is een kleine organisatie en het zal voor weinig opschudding zorgen. Bij de AfD ligt dat inmiddels heel anders. Die partij is in sommige peilingen inmiddels de grootste partij van het land. Als je de AfD had willen verbieden, dan had dat al in de beginjaren moeten zijn, toen de partij nog marginaal was. Het probleem is een beetje dat er toen geen reden was de partij te verbieden. Het was een conservatieve anti-EU partij, geen fascistische. Dat mag natuurlijk.
Daar komt nog bij dat een verbod door de Europese Commissie waarschijnlijk geen rechtsgeldigheid heeft, in elk geval niet in Duitsland. In Duitsland bepaalt uiteindelijk het Grondwettelijk Hof of een politieke partij verboden mag worden. Nog los van evt. juridische/grondwettelijke overwegingen spelen ook binnenlandse poiltieke overwegingen een rol. No way dat Duitsland ooit zal accepteren dat de EU het land gaat vertellen welke organisaties er verboden moeten worden. Hetzelfde geldt voor Nederland (PVV/FVD), België (VB), Frankrijk (RN) enz. Het concrete resultaat van een dergelijk verbod zou vermoedelijk het uiteenvallen van de EU zijn.
Last but not least: de EC beschikt niet over de bevoegdheid een dergelijk verbod uit te vaardigen, wat Roel overigens ook erkent. Je zou je dan moeten beroepen op art. 42, lid 7 van het Verdrag van Lissabon. De betreffende bepaling luidt: “Indien een lidstaat op zijn grondgebied het slachtoffer wordt van gewapende agressie, moeten de andere lidstaten hem met alle middelen die in hun vermogen liggen hulp en bijstand verlenen”. Let wel: GEWAPENDE agressie. Ik zie niet in hoe je propaganda daaronder kunt schuiven.
Dan de principiële overwegingen. Waar trek je de grens? Het RN is vermoedelijk nog steeds enigszins pro-Poetin, maar ze is in veel opzichten opgeschoven naar het midden, inclusief de houding tegenover Rusland. Hetzelfde geldt voor Meloni. Voor alle duidelijkheid: Meloni en Le Pen zijn nog steeds radicaal-rechtse engnekken, maar onversneden Poetinfans zijn het niet, althans niet openlijk. Wil je een politieke partij verbieden, dan zal zo’n verbod juridisch op meer gebaseerd moeten zijn dan op het gevoel dat die partij stiekem nog steeds een buitenlandse vijand steunt. Anders sneuvelt het onmiddellijk.
Volgende vraag: beperk je het het verbod tot extreemrechtse partijen of wil je ook links-radicale organisaties en partijen onder dat verbod laten vallen? Toen Roel zijn stuk plaatste ontving ik toevallig net een mail van Varoufakis clubje DiEM25, waarin geclaimd wordt dat Ursula von der Leyen een weerzinwekkende oorlogshitser is. Varoufakis heeft zich in het verleden meerdere malen uitgesproken tegen militaire steun aan Oekraïne.
Varoufakis is natuurlijk marginaal, maar dat geldt niet voor La France insoumise. Mélenchon noemde in 2020 Rusland een “betrouwbaarder partner” dan de VS. De partij heeft inmiddels haar standpunten betreffende Oekraïne aangepast, maar dat is “vermoedelijk” – net als bij het RN – vooral ingegeven door opportunistische overwegingen. Ga je rechtse partijen verbieden, maar linkse niet?
Ik denk dat eerder moet denken aan het treffen van sancties tegen landen die zich vijandig opstellen tegenover Oekraïne. Je maakt een extreemrechtse pro-Poetin partij partij de grootste van het land? Daar betaal je dan een prijs voor: een fikse korting op je Europese subsidies. Ook dat brent risico’s met zich mee. ‘Rallying round the flag’ en een ultranationalistische reactie is dan natuurlijk niet uitgesloten. Maar het lijkt me zinniger dan streven naar een in de praktijk niet haalbaar verbod dat weleens zou kunnen leiden tot het uiteenvallen van de EU.
Hèt grote gevaar van zowel Rusland als nu ook de Verenigde Staten bestaat uit hun pogingen de EU uit elkaar te spelen. Rusland probeert dat op politieke wijze, het Trumpregime op economische wijze. De EU is een economische supermacht, en dat zit beide partijen behoorlijk dwars. Ruslands economie is één tiende van die van de EU.
Kleine kutlandjes als Hongarije en Slowakije dienen overruled te worden, het unanimiteitsprincipe dient verlaten te worden, en als dat die landen niet bevalt moeten ze maar gewoon weer horig aan Rusland worden. In de onderhandelingen over Oekraïne zíjn ze immers ook al overruled.