Klote en niet leuker te maken is het betalen van belasting. Je (de meesten van ons) hebt hard gewerkt en je wilt je geld niet de deur zien uitvliegen door belastingaanslagen. Daarom hebben voorstanders van belastingverlaging bij voorbaat een voorsprong op anderen. Te meer daar het idee van een gulzige overheid die altijd geld te kort heeft in de kroeg na de nodige biertjes of andere stuff op veel instemming kan rekenen. Rechts, met D66 voorop, appelleert aan ons primitieve gevoel door lastenverlichting als het ei van Columbus voor te stellen.
Trickle-down
De argumentatie voor belastingverlaging is dat die een stimulans aan de economie geeft. Het is goed voor banen en koopkracht. Het argument is echter versleten. Zo werd Ronald Reagan berucht met zijn verkooppraatje over de trickle-down economie. De gedachte is dat wanneer rijken meer geld krijgen, ze meer zullen spenderen en daardoor de economie zal aantrekken. De idee is omstreden. Zelfs het Centraal Planbureau, toch geen criticus van het liberale dogma, meende in februari dat belastingverlaging vooral duur is en niet werkt.
Bovendien, zelfs al zou lastenverlichting een economische opleving in beginsel begunstigen, dan nog werkt een Nederlandse maatregel niet. Nederland is kleine Calimero en het is niet eerlijk maar de groten bepalen het economische getij. Nederlandse invloed in een open economie als die van de EU is minimaal.
De opvatting dat lastenverlichting niet werkt, kent op de eerste plaats tegenstanders in de hogere echelons. Het werkt wel, althans voor de rijken die sinds de neoliberale omwenteling van Reagan en Thatcher hun financiële positie aanmerkelijk hebben zien verbeteren. Thomas Piketty heeft dat uitvoerig gedocumenteerd in zijn ‘Kapitaal in de 21ste eeuw’.
Mantra
Behalve dat een gunstige impact van lastenverlichting omstreden is, gaat het in tegen de bezuinigingsmantra. Dat is opvallend. Sinds jaar en dag en nog steeds wordt het volk doodgegooid met de noodzaak van bezuinigingen. De oplopende schuldenlast van de Nederlandse overheid kost ons kapitalen aan interest en ondermijnt het vertrouwen in onze economie. Daar valt weliswaar het nodige tegen in te brengen, maar dat is niet relevant in deze context. Het gaat er hier om dat bezuinigen blijvend als Gods woord zijn, verkondigd door neoliberale hogepriesters.
Maar het lijkt erop dat bezuinigingen hun werk te goed hebben gedaan. Het begrotingstekort voor 2015 loopt naar verwachting terug naar 1,8 procent van het BBP. Ruim onder de eis van Brussel dat een maximaal tekort op 3 procent stelt. Nederland is Gekke Henkie niet dat met zo’n gunstig resultaat andere landen van de EU al begerig ziet loeren op extra bijdragen. Het begrotingstekort moet daarom snel omhoog – niet meer dan 3 procent natuurlijk. Dan kan rechts op de oude voet jeremiëren over bezuinigingen en Jan met de pet verder afknijpen. Het mooiste is natuurlijk wanneer onze ‘hardwerkende’ renteniers tevens wat ruimer in hun slappe was komen te zitten, volgens D66 en co. Lastenverlichting is dan de ideale manier om de begroting weer meer uit balans te krijgen. Een belastingverlaging onder het motto van Reagans trickle-down truc lukt ongetwijfeld zonder morren. Het stemvee heeft het geheugen en het economisch inzicht van een demente Korsakov-patiënt.