Als je een immoreel verdienmodel probeert aan te pakken is het logisch dat je boze berichten krijgt van degenen die er baat bij hebben dat het in stand blijft. In mijn geval onwetende fotografen, fotografen die geen idee hebben wat bureaus met hun foto’s uitvreten.
Zo’n onwetende fotograaf is Kieko*.
Royaltyfree
Zijn archieffoto’s verkoopt hij via AGE Fotostock en Alamy Images. Je betaalt eenmalig een bedrag en kunt de foto dan onbeperkt in tijd gebruiken. Tarieven zijn vanaf een paar euro en afhankelijk van het type gebruik.
Jaartarieven
Op de website van Kieko staat een prijs van €185/jaar voor archieffoto’s en een prijs van €350/jaar met allerhande opslagen bij ongeoorloofd gebruik. Fors hoger dan de prijzen voor onbeperkt gebruik via de beeldbanken waar hij zijn foto’s verkoopt.
Schadebegroting
Bij onrechtmatig gebruik gaat de wet uit van daadwerkelijke schade. Je mag niet zoals Kieko doet de schade op een hoger tarief begroten bij ongeoorloofd gebruik. Bovendien zijn jaartarieven ongebruikelijk en ik vermoed dat niemand foto’s koopt voor de prijzen die Kieko vermeldt op zijn website.
Schade voor het mislopen van inkomsten zou begroot moeten worden op het tarief van de beeldbanken waar Kieko zijn foto’s aanbiedt.
Fotojagers
Om ongeoorloofd gebruik op te sporen gebruikt Kieko ImageRights en Copytrack. Deze fotojagers controleren niet of er daadwerkelijk rechten zijn geschonden en schrijven ‘boetes’ uit waar je als gebruiker alleen onderuit komt als je een geldige licentie laat zien.
Met als resultaat dat Kieko een geschil kreeg over het aflopen van een termijn terwijl de fotogebruiker een licentie onbeperkt in tijd had van AGE Fotostock.
Het is wachten op jurisprudentie waar de rechter eindelijk eens afrekent met schade voor het langer gebruiken dan de volgens de fotograaf vermeende afgesproken termijn.
Copytrack
Ik heb meerdere claims gezien waar advocaten namens Copytrack – en niet namens de fotograaf – schade vorderen. Ik vermoed een handeltje in onbetaalde claims waar met druk, bluf en intimidatie nog wat geld uit de slachtoffers valt te persen.
Het Nederlandse The Legal Group is een partij die optreedt namens Copytrack.
Alamy Images
Niet alleen Copytrack vordert uit eigen naam schade… Ook beeldbank Alamy Images waar Kieko zijn foto’s aanbiedt doet dat met fotojagers Copyrightagent, PixRay, PicRights en Visual Rights Group:
Alleen voor de foto’s die Alamy exclusief aanbiedt kan zij schade vorderen wegens het mislopen van inkomsten, de foto kan anders immers elders gekocht zijn.
De geruchten gaan dat Alamy zonder de rechten te hebben en zonder medeweten van de fotografen schade claimt.
Van andere beeldbanken (Stock4B, Motorsport Images, August Images, Lagardere, Reuters, EPA) zag ik claims waar de fotograaf niet eens genoemd wordt, o.a. via Leeway advocaten en Fuß & Jankord.
Deze claim gaat over 101 foto’s waar fotojager VAAAM AG uit eigen naam schade vordert doch voor 100 foto’s geen bewijs kon overleggen dat de beeldbanken waar de foto’s uit afkomstig waren de exclusieve rechten hadden. En voor die ene foto waar ze in eerste instantie namens de fotograaf optraden maar nu namens zichzelf schade vorderen doet de rechter iets opmerkelijks.
Rechtsbijstand
Kieko maakt gebruik van de diensten van het Belgische Sirius Legal dat getuige deze zaak blijkbaar niet in Nederland procedeert. In die procedure werd Kieko (gratis?) bijgestaan door advocaat R. Brekhoff van NVJ.
Ik weet niet hoe de rechter in België uiteindelijk beslist heeft. De kwestie laat goed zien hoe proceskosten bij een onbenullig geschil over een stockfoto van een paar euro gierend uit de klauwen lopen. Mede betaald door de belastingbetaler.
Petitie
De petitie om de rechter ertussenuit te halen is ook in jullie belang beste fotografen. Fotojagers en beeldbanken delen namelijk massaal ‘boetes’ uit zonder dat jullie daar een cent van zien. Fotojagers en beeldbanken die niet gerechtigd zijn. Voor gebruik dat onder citaatrecht valt. En jullie worden er op aangekeken.
Dit artikel verscheen in januari 2024 op de site van Martine Bakx.
Teken ook de petitie Stop Onredelijke Fotoclaims van Martine Bakx
Foto: Tingey Injury Law Firm on Unsplash
* Pseudoniem. Namen, tarieven, voorwaarden overgenomen van zijn website.
