Auteursrechtenmafia: citaatrecht, embedded foto’s en willekeur bij vaststellen schadevergoedingen

(Voortgangsbericht van de petionaris van “Stop onredelijke fotoclaims” waar Krapuul eerder aandacht aan besteedde)

Citaatrecht

Bij veel claims die ik zie valt mijn inziens het gebruik onder citaatrecht. Dat is al eerder geconstateerd door advocaten Ewout Jansen en Marjolein Driessen. Voor Netkwesties heb ik met wat hulp een uitgebreid artikel geschreven met tips hoe je ertegen te verweren.

Roel Dijkstra en Kitty van Boven

Voor Bureau Jeugd & Media kwamen deze tips net te laat. Dat kreeg een fotoclaim van de schrijvers van de brandbrief aan de rechterlijke macht, die de aanleiding vormde voor deze petitie en is in discussie gegaan over wel/geen citaat. Fotograaf Roel Dijkstra was recentelijk nog in het nieuws omdat hij zijn zaak heeft verkocht. Blijkbaar is dat exclusief zijn uitgebreide archief aangezien Kitty van Boven nog steeds opdracht krijgt te dagvaarden.

Mocht het zover komen dan kan deze gedaagde naast het citaatrecht nog inbrengen dat ze een hyperlink naar de bronpublicatie geplaatst heeft waarmee dit gebruik volgens het Svensson-arrest geen nieuwe openbaarmaking is maar een zogenoemde ‘handeling bestaande in een mededeling’.

Embedden

Die hyperlink brengt mij bij een groot misverstand. Nogal wat juristen menen dat hyperlinken en hotlinken hetzelfde betekent. Echter, een hyperlink is een voor de bezoeker volgbare verwijzing en een hotlink niet. Bij een hotlink komt een afbeelding van een andere server zonder dat de bezoeker dat doorheeft. Dat is een nieuwe openbaarmaking en daar heb je toestemming van de rechthebbende voor nodig. Tenzij je de afbeelding plaatst in combinatie met een hyperlink, dan is het voor de bezoeker wél duidelijk en krijgt de eerdere openbaarmaker credits in de vorm van een backlink.

Wat het nog onduidelijker maakt is dat de term embedden ingeburgerd is voor hotlinken. Embedden betekent echter niets meer dan insluiten. Toegestaan is embedden in combinatie met een hyperlink: EMBEDDED HYPERLINKEN.
Ik heb het meerdere keren proberen uit te leggen, het blijft complexe materie.

Tarieven Stichting Beeld Anoniem

De inzamelingsactie voor Jabbar, waar rechter G.J.J. Smits van rechtbank Assen 300% van het tarief van Stichting Beeld Anoniem heeft toegewezen loopt nog steeds.

Het is frustrerend dat rechters dit tarief blijven accepteren om schadevergoedingen op te begroten. Zo is het in deze zaak gebruikt voor modellen die gratis geposeerd hebben – op initiatief van de fotograaf – in ruil voor foto’s voor hun portfolio.

Kort daarop dan juist weer een hele fijne uitspraak. Waar zwart op wit staat: “De tarieven van Stichting Beeldanoniem zijn geen weergave van hetgeen gebruikelijk is in de markt.” Dat hebben vele gedupeerde fotogebruikers ingebracht, rechters hebben het genegeerd of legden de bewijslast – dat de tarieven niet marktconform zijn –  bij gedaagden neer.

De willekeur en onvoorspelbaarheid van rechters maken dat er geen rechtsbescherming is. Sowieso is procederen onbetaalbaar. En de enkeling die in persoon procedeert loopt tegen een systeem aan dat vooral handelt in eigen belang, namelijk het verdienmodel van juristen overeind houden.

Bureaucratie

De Mededingingsautoriteit heeft destijds – naar aanleiding van dit blog – contact opgenomen over het toepassen van de tarieven van Stichting Beeld Anoniem door juristen. Sindsdien moeten zij tientallen, misschien wel honderden, meldingen hierover hebben gehad. Mijn handhavingsverzoek is afgewezen wegens geen persoonlijk en actueel belang en zo kan het gebeuren dat de afpersingspraktijken met deze tarieven voortduren.

N.B.: Ik had aangegeven het handhavingsverzoek te willen intrekken in ruil voor een publicatie dat de tarieven van Stichting Beeld Anoniem niet marktconform zijn en niet bedoeld zijn om lukraak schadevergoedingen op te baseren.

Dat was het weer voor deze keer. Hoogste tijd dat deze problematiek opgepikt wordt door de pers en politiek. Deel de petitie en deel jullie ervaringsverhalen, ook als je betaald hebt.

Groet! De petitionaris.

Teken ook de petitie Stop Onredelijke Fotoclaims van Martine Bakx (en geef eventueel aan berichten van updates te willen ontvangen)

(Dit artikel verscheen eerder in uitgebreidere vorm op de petitiepagina Stop Onredelijke Fotoclaims)

(Uitgelichte afbeelding: Cartoon Stop Onredelijke Fotoclaims (Martine Bakx))