In de Canadese deelstaat Alberta heeft de sociaal-democratische New Democratic Party een absolute meerderheid behaald. De conservatieven, die paradoxaal Progressive Conservative Party heten (er zijn ook Conservatieven tout court, die heten in Alberta Wildrose Party) zijn weggevaagd, evenals de “liberalen” die op federaal niveau de dienst uitmaken.
De uitslag in Alberta wordt gezien als een protest tegen het fracken dat hier op grote schaal plaatsvindt.
Het blijft afwachten of deze uitslag echt verschil maakt. Een politica die zegt dat verandering haar mooie provincie heeft bereikt boezemt mij weinig vertrouwen in. Maar goed, ik ben dan ook geen sociaal-democraat en als politicoloog zie ik vooral verschil in merken van hetzelfde concern. Maar misschien heb ik het mis met Alberta, ik beken mijn onwetendheid.
Canada heeft een districtenstelsel, zoals het “moederland” Groot-Brittannië, waar morgen 7 mei algemene verkiezingen worden gehouden. Ze worden als de belangrijkste in generaties gezien, in de eerste plaats omdat ondanks het oneerlijke systeem van “first past the post” – in een district telt alleen de winnende partij, hoe klein de marge ook is – niet verwacht wordt dat een partij een absolute meerderheid behaalt. Een van de redenen waarom Labour dit niet (meer) kan is dat deze partij Schotland verspeeld heeft aan de nationalistische partij, die inmiddels sociaal-democratisch is, wat van Labour allang niet meer gezegd kan worden. De kans is groot dat Labour, net als de Conservatieven, wordt weggevaagd, en zelfs de partij die van oudsher de Keltische gebieden vertegenwoordigde, de Liberalen, bevindt zich in Schotland in de gevarenzone. En elders, want de verpechtolding heeft hier hard toegeslagen, en dat terwijl de Liberalen, zelfs na de fusie met rechtse sociaal-democraten tot Liberaal-Democraten de meest linkse van de gangbare partijen waren. Tot ze in de regering kwamen dus.
In Groot-Brittannië is racisme net zozeer het hoofdpunt bij de verkiezingsretoriek als in Nederland het geval zou zijn. Labour kan niet regeren zonder de Schotse nationalisten maar of er zelfs maar een gedoogcoalitie kan komen is helemaal de vraag. Door bij voorbaat de uitslag van de verkiezingen in Schotland te delegitimeren wordt een bom gelegd onder een eenheid waarvan de gevestigde partijen zeggen dat ze die willen handhaven. Als de SNP DE partij in Schotland is zal scheiding onvermijdelijk worden, juist als de partij buitenspel wordt gehouden. En als Labour door het stoken van de Tories eveneens buitenspel worden gemanoeuvreerd zal ook Wales voor de zoveelste keer niet vertegenwoordigd zijn in een regering in Westminster. Voor die situatie hoeft de eveneens sociaal-democratische nationalistische partij Plaid Cymru niet eens veel zetels te behalen (wat vermoedelijk ook niet zal gebeuren).
Vreemd hoe in een land waar eigenlijk alleen de Groenen een echt andere politiek lijken voor te staan (zeker in Engeland) er toch bij verkiezingen nogal wat op het spel staat.
Er is geen ruimte meer voor de sociaal-democratie, de manier waarop Griekenland op dagelijkse basis tegen de muur geslagen wordt demonstreert het. Dijsselbloem, formeel toch een geestverwant van de hoofdstroom van Syriza, vond de opmerking van de journalist Paul Mason die de tijdgeest goed documenteert, dat hij de democratie van Griekenland bij het vuilnis had gezet, “niet objectief”.
Niet objectief. Wel waar. Zoals Wolfgang Streeck schrijft (en zegt, hier in het Maagdenhuis, in het Engels), het door neoliberalen beheerste kapitalisme gaat niet samen met parlementaire democratie. Het geldt dus een van beide, liefst beide, bij het vuilnis te zetten.
Hoe makkelijk dit gaat, en in hoeverre verkiezingen hierin een grote rol kunnen spelen, we moeten het zien. Volgende aflevering: morgen 7 mei, Verenigd Koninkrijk. Ook Russell Brand heeft zijn stem-niet oproep ingetrokken en raadt Labour respectievelijk SNP en een beetje Groenen aan.
We leven zowaar in interessante tijden.
Pingback: Het onvermijdelijk einde van Groot-Brittannië | Krapuul