George Orwell schreef in zijn klassieker 1984:
Eigenlijk, zoals Winston goed wist, was het pas vier jaar geleden sinds Oceanië in oorlog was geweest met Oostazië en een alliantie had met Eurazië. Maar dat was slechts een stuk heimelijke kennis die hij bezat omdat zijn geheugen niet naar behoren onder controle was. Officieel had de verandering van partners nooit plaatsgevonden. Oceanië was in oorlog met Eurazië: daarom was Oceanië altijd in oorlog geweest met Eurazië. De momentane vijand vertegenwoordigde altijd het absolute kwaad, en daaruit volgde dat enige vroegere of toekomstige overeenkomst met hem onmogelijk was.
Een verandering in internationale relaties kan heel abrupt optreden, zoals Orwell beschreef. Geëxtrapoleerd naar het heden betekent het dat Rusland een opponent van de VS was, maar binnenkort wellicht een bondgenoot is, zoals het eigenlijk altijd al een medestander is geweest volgens de ‘1984’-logica. Als we de VS en Rusland als toekomstige autocratische bondgenoten kunnen verwachten, heeft dat verregaande consequenties. Vladimir Poetin hoeft niet meer te vrezen voor Amerikaanse wapens en kan misschien zelfs wapenleveranties tegemoet zien. En wat betekent dit voor de EU-landen?
Her en der wordt een Joint European Defense Initiatiev (JEDI), een onderling afgestemd Europees Defensie plan, al bediscussieerd. Het klinkt niet onlogisch in het kader van de ontwikkelingen onder Donald Trumps presidentschap. In het recente Pleidooi voor een sterke krijgsmacht – update geef ik handvatten aan voor de bepaling van de sterkte van een krijgsmacht van een Europees NAVO-deel. Maar daarin zit een belangrijke omissie met betrekking tot benodigde wapensystemen. Want bijna twee derde van de militaire orders tussen midden 2022 en midden 2023 ging naar bedrijven in de VS, en daarbij nog 15 procent naar andere leveranciers van defensiematerieel van buiten de EU. Wil (EU)ropa enige defensieve geloofwaardigheid bezitten, dan zal het grotendeels zelf in de productie van wapensystemen moeten voorzien. Eerder zal op zelfvoorzienendheid moeten worden gehamerd dan op verhoging van defensiebudgetten. Want net zoals het onvoorstelbaar is dat wapensystemen uit Rusland worden gehaald, wordt het twijfelachtig of Amerikaanse wapenleveranties wel blijven volgen in geval van oorlogsdreiging.
– Uitgelichte afbeelding: Photo by @gabriellenca op Unsplash
