Why me?

Ze wordt bijna 74, en heeft 53 jaar gevangen gezeten. Veroordeeld tot levenslang. Ze nam deel aan een bloedige, sektarische moord op een Californisch kruideniersechtpaar, LaBianca.

Ze was lid van de zg. ‘Manson family’, de sektarische hippiefamilie die in 1969 in Los Angeles negen mensen inclusief de vrouw van regisseur Roman Polanski vermoordde, Sharon Tate – toen acht maanden zwanger. Aan die moord deed ze niet mee. De sekteleider heette Charles Manson. Hij stierf in 2017, levenslang in de gevangenis sinds 1971. Hij had daar een hakenkruisje op zijn voorhoofd laten tatoeëren.

In de gevangenis heeft zijn aanhangster Leslie van Houten – over haar gaat dit – 23 keer om gratie gevraagd en kon ze de commissie overtuigen dat ze echt spijt heeft. De laatste vijf keer sprak de gouverneur van Californië echter zijn veto uit. Ze heeft in de gevangenis intussen een BSc en een master behaald, over rehabilitatie. Ze is vandaag vrijgelaten en gaat nu naar een halfweg-huis.

Maar waarom zou ik over haar schrijven?

Vanwege haar Nederlandse naam vooral, maar ook haar geschiedenis van verandering. Maar ook een paar andere curieuze toevalligheden. Zij is natuurlijk van Nederlandse afkomst, net als ik, en woonde in Los Angeles, net als ik. Ze kwam uit een gescheiden maar keurig middenklasse gezin, net als ik.

Maar vooral haar achternaam deed me opschrikken: Van Houten. Een jeugdvriendje in Hilversum was mijn overbuurjongen Nanko van Houten, mijn zus was bevriend met zijn zus, Ernestine. Die familie emigreerde overigens net als de onze, zij naar Canada, wij naar Californië. (Dat is trouwens veel uit een laantje met maar 20 huizen, besef ik nu – maar Nederland was toen helemaal vol, écht overvol. Tien miljoen mensen…)

Leslie van Houten heeft uitvoerig spijt betuigd en is zelfs afgestudeerd op vergeving. Haar bio op de Engelse Wiki is up-to-date. Hij beslaat geprint 13 pagina’s, is in 12 talen beschikbaar en biedt 71 voetnoten.

Ik vind haar een fantastisch en inspirerend voorbeeld van volharding en het herstellen van je fouten. Overigens is de familie van de vermoorden nog steeds tegen haar vrijlating.

Helaas is niets positiefs te vinden in Mansons geschiedenis. In de VS had hij, als onwettig kind van een moeder van 15, evident geen enkele kans. Ik praat noch zijn daden, noch die van Leslie goed. Maar de ongelofelijk individualistische – lees: systematisch ongeïnteresseerde – maatschappij van ‘ieder voor zich’ en ‘allen tegen allen’ zal ons nog veel verdriet bezorgen en een oplossing heb ik niet. ‘L’enfer, c’est l’autres’ – de hel, dat zijn de anderen, leerde de nu vrijwel uitgewoede Franse filosoof Sartre ons in de vroege jaren ’60. En ik maar kritiek hebben op de nauwe familiebanden in bijvoorbeeld Afrika.

PS: Vladimir Mayakovsky, de Russische dichter, gebruikt de reclamezin ‘Drink Van Houtens Cacao’ in een gedicht. Maar dit terzijde.

/ Uitgelichte afbeelding± By John Malmin, Los Angeles Times – https://digital.library.ucla.edu/catalog/ark:/21198/zz0002r2j8Originally published in the Los Angeles Times, December 27, 1976, Late Final Edition, Part I, p. 1, CC BY 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=124515323