Hoe een fascistische regering in Israel gestalte kreeg

De nieuwe regering-Netanyahu is nog niet definitief gevormd, maar er zijn al diverse boze en ongeruste reacties van mensen die nu ineens hebben ontdekt dat Israel afglijdt naar een soort autocratische apartheidsstaat waar fascisten het voor een belangrijk deel voor het zeggen hebben. De deken van de orde van advocaten riep bij voorbeeld op tot straatprotesten. Generaal b.d. Gadi Eisenkot zei dat de autoriteit van zowel de chef-staf als de minister van Defensie werden uitgehold. De aftredende premier Ladid sprak van een ”gevaarlijke politieke ingreep in de veiligheid van Israel en de mogelijkheid van het leger om op te treden”. En verschillende oud-gedienden van de overheidspolitiek in de bezette gebieden sloegen alarm.

Wat is er aan de hand?

 Netanyahu heeft als opmaat naar de bekendmaking van zijn nieuwe coalitieregering verschillende akkoorden gesloten met politieke partijen. Wat vooral de ongerustheid aanwakkert zijn de akkoorden met de Kahanist (lees: fascist) Itamar Ben Gvir en de religieuze zionist (lees: fascist) Bezalel Smotrich. Om met de laatste te beginnen: Smotrich wilde minister van Defensie worden, maar Netanyahu vond dat geen goed idee. Alleen Smotrich en Ben Gvir hadden tijdens de verkiezingen niet minder dan 14 zetels behaald en dus kon Netanyahu niet om hen heen. Daarom wordt Smotrich minister van Financiën (in een wisseldeal met Aryeh Deri van Shas- die eerst naar Binnenlandse Zaken gaat en later ruilt met Smotrich) 

Die stap terug moest echter worden afgekocht en dat gebeurde door Smotrich een flinke portie zeggenschap over de bezette gebieden te gunnen. Smotrich mag een staatssecretaris van Defensie benoemen. Die krijgt vervolgens, samen met Smotrich, de premier en de minister van Defensie de zeggenschap over wie er chef van het Burger Bestuur van de bezette gebieden wordt (de misleidende naam moet verhullen dat het gaat om het militaire bestuur). En ook mag hij in dezelfde samenstelling bepalen wie de Coördinator wordt van de Regeringspolitiek in Bezet gebied. De eerste functie werd tot dit moment ingevuld door de minister van Defensie, en de tweede werd bepaald in samenspraak van de minister van Defensie en de premier. Beide functies, de eerste een brigade-generaal en de tweede een generaal-majoor, bepalen het beleid in bezet gebied. 

Het Burgerbestuur is verantwoordelijk voor de bouwplannen in bezet gebied, zowel wat betreft nederzettingen voor bouwvergunningen aan Palestijnen. Het heeft een afdeling ”inspectie” die gaat over illegaal bouwen, het geeft pasjes af aan Palestijnen die in Israel mogen werken en het coördineert samen met de Palestijnse Autoriteit de veiligheid en de infrastructurele plannen als wegenbouw en waterbeheer. Daarnaast is overeengekomen dat Smotrich zeggenschap krijgt over een nieuw in te stellen orgaan dat de politiek ten aanzien van de nederzettingen gaat coördineren en dat hij ook mag bepalen welke antwoorden de regering gaat geven bij vragen van het hooggerechtshof. Het is duidelijk: Smotrich die alle illegale nederzettingen wil legaliseren en de bestaande uitbreiden, gaat heel wat bepalen op de Westoever.

Dan Ben Gvir. Hij wordt minister van Nationale Veiligheid. Hij krijgt er de ministeries van Ontwikkeling van de Negev en van Galilea en het ministerie van het Nationale Erfdom bij. Hij krijgt verder de zeggenschap over de politie (de politiecommissaris wordt in feite zijn ondergeschikte) en wordt verder de baas van de Nationale Gevangenisautoriteit. In de laatste hoedanigheid is hij van plan iets te doen aan de Palestijnse gevangenissen die hij bij gelegenheid ”vakantiekolonies” heeft genoemd. Wat de Negev en Galilea betreft heeft hij plannen om de Nationale Garde uit te breiden om die naar de zogenoemde ”gemengde steden” te sturen als ook de Groene Garde, die opereert in de Negev. Hij krijgt verder de beschikking over een 2.000 man tellende afdeling van de Grenspolitie dat in de bezette gebieden opereert, inclusief een zogenaamd ”undercover” eenheid Deze eenheid opereert alleen tegen Palestijnen. Verder heeft hij plannen om het terrein van de Aqsa-moskee open te stellen voor Joodse bidders (tot nu toe mag er eigenlijk alleen worden gebeden door moslims). Het is interessant om te weten dat zijn vrouw lid is van de club die hiervoor ijvert. En hij is van plan de ruime mogeljjkheden om in Israel wapens te dragen verder te verruimen. Hij gaf zelf al het goede voorbeeld door in de wijk Sheikh Jarrah te verschijnen met een getrokken pistool, waarbij hij zijn aanhang de raad gaf iedere Palestijn die stenen gooide neer te schieten.

Dan is er nog Avi Moaz, de voorzitter van de Noam-partij niet allen super-orthodox is maar ook fel anti-homo, en die van Netanayahu een post kreeg in het ministerie van Opvoeding. Hij kreeg daar de verantwoordelijkheid voor de Autoriteit Joodse Identiteit, met een scala aan opvoedingsprojecten, variërend van joodse religieuze onderwerpen tot zaken als psychologie, mensenrechten en gender-gelijkheid. 

Het is een fraai gezelschap, waaronder verschillende ex-gedetineerden zoals Ben Gvir en Smotrich, Aryeh Deri en uiteraard Netanyahu zelf, al is de laatste nog niet veroordeeld en bestaat het coalitie-akkoord voor een deel uit plannen om een wetswijziging mogelijk te maken die dat gaat verhinderen. Zoals er ook een westvoorstel wordt ingediend om Aryeh Deri (veroordeeld wegens valsheid in geschrifte en het achterover drukken van geld) minister te kunnen maken ondanks een ban van het hooggerechtshof daarop. Er zijn verder nog veel meer mooie plannen, bijvoorbeeld om de Wet op de Terugkeer te veranderen (geen erkenning meer voor mensen met één Joodse grootouder of die Joodse zijn geworden bij een vrijzinnige rabbijn). Maar daarover maar een volgende keer verder. Net als over de merkwaardige reactie van een deel van de Israel-lobby dat nu blijkbaar in de gaten krijgt dat er iets aan de hand is in Israel. Ja, beste leden van de lobby, er is daar gaandeweg iets veranderd, en dat kon gebeuren doordat jullie al jaren- en jarenlang jullie ogen sloten voor alles wat er fout is in Israel – van de rechtspraak en de onteigeningen en roof van land, tot de regelmatige sloop van Palestijnse huizen, en de dagelijkse terreur van kolonisten, tot de regelmaat waarmee Palestijnen als konijnen overhoop worden geschoten. Jullie wilden het niet zien en niet weten. Zodat er uiteindelijk een heel leger van Ben Gvirs kon ontstaan.  

– Uitgelichte afbeelding: By דוד דנברג – איתמר בן גביר, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=97825641