Die eerste noot van het Hammondorgel in A Whiter Shade of Pale raakt me altijd. Er gaat ook iets heel troostends van de verdere melodie uit, “alles komt goed” (alhoewel de nogal abstracte tekst bepaald niet troostend klinkt, muziek komt soms heel anders aan dan bedoeld). Nu is vooral ook die eerste noot naar verluidt geïnspireerd op het Air van Johannes Sebastian Bach , het grootste muzikale genie in de Westerse muziek in eeuwen, dus dat haalt je de koekoek.
Maar ook, net zoals met de elektrische gitaar, bleek de elektronische imperfectie van het Hammondorgel een zegen. Het is zo’n zwoel, enigszins hees, warm geluid, die eerste noot op dat orgel. Juist de vervorming, de allesbehalve perfecte versterking, bleken deze instrumenten hun karakter te geven.
Maar Gary Brooker, de leidende persoon achter Procol Harum is dus overleden op 76-jarige leeftijd, zo werd vandaag bekend. Ik schrok ervan, ook al ben ik wat te jong om hun succes bewust meegemaakt te hebben.
Procol Harum was een band die een verband probeerde te leggen tussen klassieke muziek en rock, en als zodanig een van de grondleggers van de symfonische rock. Interessante muziek onstaat heel vaak uit combinaties van bestaande muziekstijlen.
Hun eerste hit, A Whiter Shade of Pale, werd een dermate grote hit dat de platenmaatschappij er gelijk verder mee wilde. De veel te vroeg overleden schrijver Douglas Adams (van A Hitchhiker’s Guide To The Galaxy) kende de band persoonlijk, en beschreef in een column tamelijk hilarisch hoe er ineens een tour gepland was voor de band, waarvoor ze eerst ook nog een album moesten opnemen.
In 2012 heb ik een incarnatie ervan wel degelijk live gezien in het open lucht DTE Theatre bij Detroit, voorheen bekend als Pine Knob bij lokale Michiganders. Het was een prachtig optreden, voor een paar tientjes entrée.
Hier ziet u een concert uit 2006 met orkest uit Denemarken. Omdat de band klassieke muziek met een rockgeluid wilde spelen, werkte de combinatie van het orkest en de band zo mooi. Althans ik vind het erg smaakvol gedaan (en koren hebben altijd een sterk effect op mij; al die mensen met slechts hun eigen stem samen zo’n groot effect teweegbrengend):
Pyt’s favoriet is A Salty Dog (van datzelfde concert in Denemarken. Ook dit nummer verraadt een goede kennis van harmonieleer):
Voor degenen die het origineel prefereren:
Nog een ander voorbeeld: Procol Harum speelde geen rechttoe-rechtaan rock ‘n roll, maar wel met een rockgeluid, Grand Hotel:
(Foto: video still https://www.youtube.com/watch?v=St6jyEFe5WM)
