Hoe staat het intussen met de strijd voor het behoud van de democratie, of wat daar voor door moet gaan, in de Verenigde Staten? Met andere woorden, kan deze nog uit de klauwen van de tot fascistische autocraten verworden Republikeinen gehouden worden?
De Democraten gaan, zoals gewoonlijk, weer veel te omzichtig te werk. Er zijn namelijk twee heel directe bedreigingen van de democratie in dat land.
Ten eerste de Republikeinse tweederde meerderheid in het Supreme Court, als gevolg van de twee door McConnell gestolen zetels. Die van Neil Gorsuch doordat McConnell eenvoudigweg de hoorzitting voor Merrick Garland onder Obama tegenhield omdat dit te kort voor de verkiezingen zou zijn, om later op nog onbeschaamdere wijze wel degelijk de benoeming van Amy Coney Barett slechts een paar dagen voor de laatste verkiezingen door te drukken. Dit zou opgelost kunnen worden door extra rechters in het Supreme Court te benoemen, iets wat volkomen terecht zou zijn om de gevolgen van deze meer dan schandalige acties van McConnell te herstellen.
En ten tweede is daar de dreigende ongebreidelde gerrymandering die gaat plaatsvinden in de in meerderheid Republikeinse staten, als gevolg van de herindeling van kiesdistricten die op de meest recente census volgt. Dat laatste zou tegengehouden kunnen worden door de Voting Rights Act, maar alhoewel die afgelopen week inderdaad door het Huis van Afgevaardigden is aangenomen, gaat dat hoogstwaarschijnlijk niet lukken in de Senaat, waar een dergelijke wet gefilibusterd kan worden. En een filibuster kan slechts met een meerderheid van 60 senatoren doorbroken worden, iets waarvoor 10 Republikeinse senatoren nodig zouden zijn, die natuurlijk in geen velden of wegen te bekennen zijn. En die filibuster lijkt vooralsnog niet afgeschaft te kunnen worden omdat in elk geval de “Democratische” senatoren Joe Manchin, Kyrsten Sinema en ik meen ook Diane Feinstein daar tegen zijn. Waarschijnlijk omdat ze in conservatieve districten opereren en bang zijn voor hun baantje. Bovendien staat die districtenherindeling al op het punt te beginnen.
Toch is er ook wel voorzichtig goed nieuws. Zo heeft de 6 januari-commissie in het Huis van Afgevaardigden aangekondigd telefoongegevens en documenten op te vragen van een grote groep personen en regeringsafdelingen omtrent 6 januari.
“The list surrounding Trump includes requests for call logs, telephone records, schedules and meetings for an expansive group including the Trump children — Ivanka, Eric and Donald Jr. — as well as Lara Trump, Jared Kushner, Melania Trump, Flynn, Stone, Giuliani, Stephen Miller, Marc Short, Hope Hicks and Kayleigh McEnany.” (CNN)
Op de gelinkte pagina van CNN staan nog enkele andere, lange lijsten van mensen en organisaties die onderzocht gaan worden. Trump heeft natuurlijk alweer “Executive Privilege!” gekrijst. En inderdaad, we moeten wel afwachten of de commissie die informatie allemaal gaat krijgen. Gedurende het Muelleronderzoek werd dat met veel succes door de Republikeinen geblokkeerd, die domweg weigerden op te komen dagen na dagvaardingen. Omdat de Democraten zonodig alles weer heel netjes via de rechtbank wilden spelen kwam er bijna niets terecht van het horen van onwillige personen, met als gevolg dat een Don McGahn pas twee jaar later voor de commissie verscheen, en dan eigenlijk nog min of meer uit vrije wil. Ik hoop dat ze ervan geleerd hebben en deze keer iedereen die een dagvaarding weigert gelijk Minachting van het Congres (Contempt of Congress) ten laste wordt gelegd. Ze kunnen zelfs Inherent Contempt of Congress claimen en zelf boetes of opsluiting opleggen, maar dat zullen ze wel weer niet durven.
Ook valt het om deze reden te hopen dat Justitie een vergelijkbaar onderzoek heeft lopen, want uiteindelijk kan het Congres niet veel meer dan onderzoeken en rapporteren, en maar weinig afdwingen, iets wat Justitie wèl kan. Commentator Glenn Kirschner is van de ene kant bezorgd over het schijnbaar trage verloop van zaken, maar denkt van de andere kant dat het bijna ondenkbaar is dat Justitie géén onderzoek heeft lopen. Maar zoals het hoort doet het ministerie daar geen mededelingen over (dat was dan ook een zeer kwalijke fout die James Comey maakte, toen hij wel degelijk liet weten dat er een onderzoek naar Hillary Clinton liep. Of misschien was het wel een bewuste beschadigingsactie, precies de reden waarom het ministerie of de FBI er niet over naar buiten moet treden).
Nog meer goed nieuws: negen advocaten die na de verkiezingen die eindeloze, absurde rechtszaken hebben aangekaart over de zogenaamde ongeldigheid van lokale verkiezingsuitslagen zijn door een rechter in Michigan voorgedragen voor disciplinaire maatregelen in hun eigen districten. De twee bekendste zijn dat “Kraken” mens van een Sidney Powell uit Texas en Lin Wood uit Georgia. Ze lopen allemaal serieus risico uit hun ambt gezet te worden. Je mag best allerlei ongefundeerde onzin roepen in een vrij land, maar níet als advocaat in een rechtszaal. Lincoln Project-oprichter Rick Wilson schreef al eens een boek Everything Trump Touches Dies getiteld, en dat geldt ook voor carrières van mensen die met hem in aanraking komen. Rudy Giuliani ìs zijn licentie als advocaat al kwijt. Zo’n Powell was een behoorlijk gerenommeerd juriste begreep ik, en nu loop ze dus niet alleen kans haar licentie te verliezen, maar heeft bovendien, net als Giuliani, een rechtszaak aan haar broek(pak) van 1,3 miljard dollar van Dominion, de fabrikant van stemmachines waarvan zij beweerde dat ze onbetrouwbaar waren.
Ik begrijp er echt helemaal niets van dat mensen zich steeds weer voor de waanzinnige bolderkar van Trump laten spannen, terwijl bekend is dat de man je als een baksteen laat vallen als hem dat zo uitkomt. Ze moeten echt gedacht hebben dat Trump alsnog – en deze keer definitief – aan de macht zou komen en zij zouden delen in zijn succes en glorie. Anders kan ik het niet verklaren.
Maar toch, de strijd is nog gaande en ik ben er allerminst zeker van dat de ondergang van Trump nakende is. Hoe lang gaan deze procedures allemaal wel niet duren, en wat als hij – of een andere Republikein – her-/gekozen gaan worden voordat die onderzoeken afgerond zijn? Gegarandeerd dat een Republikeinse Attorney General zal zorgen dat die onderzoeken stilletjes verdwijnen, en ik zie Trump wel voor het Berlusconiscenario gaan, waar hij president tracht te blijven om juridische vervolging te ontlopen.
(Foto: Kapitool Washington – eigen foto Laurent Bruning)