Het kabinet gaat opnieuw meer mensen de pandemie, de ziekte en de dood in jagen. Natuurlijk is de beslissing uitgelekt. Avondklok? Die blijft drie weken langer gelden na twee maart. Intussen: versoepelingen! En die versoepelingen openen de deur steeds verder voor het virus. Met dit beleid faciliteert het kabinet de corona-pandemie. Met dit beleid betoont het kabinet opnieuw haar kwaadaardigheid. Dit kabinet moet, om deze reden en vele andere, weg. Vervanging ervan is wat mij betreft niet nodig, want pandemie bestrijden kunnen we uitstekend zonder regering.
Avondklok als wisselgeld
Wat voor versoepelingen heeft het kabinet in de aanbieding? We lezen het bij de NOS.(1) Middelbaar onderwijs een beetje open. ‘Leerlingen kunnen daar dan gemiddeld anderhalve dag per week les krijgen.’ Beroepsonderwijs een beetje open. Daar ‘kunnen de scholen ongeveer een dag in de week open, zeggen ingewijden.’ Kappers open, ‘alleen op afspraak en met triage om zeker te zijn dat de klant geen klachten heeft.’ Alsof je niet al besmettelijk kunt zijn voordat je klachten hebt. En hoe zit het met de klachten van de kapper zelf? En binnenkort kan er wellicht nog meer! ‘Ook wordt er aan gedacht om winkelen op afspraak mogelijk te maken.’ Alsof het virus alleen overspringt op klanten die zonder afspraak komen.
Versoepelingen dus, maar die avondklok blijft. Dat is geen tegenstelling, al lijkt het wellicht zo. Sterker: de versoepelingen worden precies met die avondklok betaald! ‘Door de avondklok te verlengen is het mogelijk op andere terreinen versoepelingen toe te staan, zo is de redenering van het kabinet.’ Verslaggever Ron Friesen zei het al eerder: ‘Als je dus wat wilt verruimen heb je de avondklok langer nodig. Op die koers zit het kabinet.’(2) Hoe dat werkt? Welnu, het kabinet weet dondersgoed dat scholen, winkels en kappers opengooien meer besmettingen gaat opleveren. Dat kan ze nog weinig schelen, maar dat leidt vroeg of laat tot meer ziekenhuisopnamen, en dan komt die IC-capaciteit – de Heilige Graal van het gezondheidsmanagement – weer in gevaar. Dat mensen die IC eventueel dood weer verlaten, is dan weer niet de zorg van het kabinet. Als de capaciteit maar weer beschikbaar komt, nietwaar?
Maar dit alles moet niet in een te hoog tempo. Er moet nog wel een beetje worden afgeremd, niet om levens te redden maar om capaciteit te sparen. Daartoe dient nu die avondklok. Het schrappen ervan zou de verspreiding van het virus misschien nog iets extra makkelijk maken. Dus blijft de avondklok. Extra voordeel: zo hou je de stemming dat We Het Virus Stevig Bestrijden, kunstmatig in stand terwijl de versoepelingen het virus juist ruimte bieden. Die avondklok is dus wisselgeld en een symbool van stoerheid. Het is natuurlijk ook een repressiemiddel, makkelijk uit te breiden, voor het geval mensen al voor negen uur ‘s avonds willen gaan protesteren en je extra machtsmiddelen wil als staat.
En? Helpt het?
Helpt het ding tegen virusverspreiding? Waarschijnlijk een klein beetje. Cijfers wijzen erop dat avondklok plus de regel dat je maar een persoon mag ontvangen samen, 8 tot 13 procent uitmaken. De grote Van Dissel vertelde het aldus: ‘kijkend naar de prognoses en de actuele getallen, zie je dat de daadwerkelijke getallen zich het best laten verklaren met het scenario dat een effect veronderstelt van beide maatregelen. Als Jacco Wallinga dat uitrekent (…) dan vind je een effect van ongeveer 10 procent. Dat komt heel redelijk overeen met de 8 tot 13 procent die we genoemd hebben op grond van de wetenschappelijke literatuur. Maar voor een definitieve uitspraak is het nog te vroeg.’(3)
Merk hierbij allereerst op dat het mondkapje alsmaar de grond in werd geboord bij gebrek aan ‘definitieve uitspraak’ of iets wat daarop lijkt. Maar nu het om een avondklok gaat, is die onzekerheid geen obstakel meer. Het is maar net hoe het uitkomt. Merk verder op dat het hier dus gaat om het effect van twee maatregelen samen: de avondklok en de bezoekbeperking. Wat het effect van de avondklok op zich is, is onduidelijk, maar kennelijk nog weer minder dan die 10 (of als je wilt: 8 tot 13) procent.
Het is – als dit allemaal klopt! – niet helemaal niets. Als je geen bezwaar zou hebben tegen vrijheidsbeperking – wat ik wel heb, overigens! – en je zou het gebruiken in een totaalpakket dat er echt op gericht zou zijn om dat virus uit te bannen, dan zou je het als pandemiebestrijding wellicht serieus kunnen nemen. Nu niet. Want de 10 procent minder besmettingen worden uitgeruild tegen meer besmettingen via scholen, kappers en wellicht winkels. Kroegen is natuurlijk lastiger, want die plegen na 21.00 ook graag klanten te ontvangen.
Hoe zeer het open stellen van scholen besmettingen in de hand werkt, zien we al. De ene school na de andere sloot afgelopen dagen de deuren na uitbraken. ‘Tientallen klassen zitten op dit moment in quarantaine wegens coronabesmettingen. Soms moet zelfs de hele school dicht’, aldus RTL Nieuws op 19 februari, toen de basisscholen nauwelijks twee weken open waren geweest.(4) Dat wordt nog wat als ook de middelbare scholen weer open gaan, al is het nog geen volle week!
Om dit soort effecten dus een beetje te compenseren, blijft het kabinet ons met dat avondklokje opschepen. Dit gaat dus niet over de bestrijding van dat nare virus. Dit is spelen met beleidsinstrumenten om die verspreiding in een bedaard tempo te laten voortgaan. Nu maar hopen dat dit virus zich aan dat bedaarde tempo wenst te houden, zoals het dat het afgelopen jaar nog nauwelijks een moment heeft gedaan.
Coronabestrijding is dus niet het doel achter de avondklok. En het bezwaar tegen vrijheidsbeperking blijft intussen ook overeind. Niet alles is geoorloofd, ook niet in noodsituaties. Maar de mensen die zich daar over heen zetten en steun geven aan de avondklok, die ondersteunen daarmee dus een maatregel die het kabinet ruimte verschaft om kinderen weer de pandemie in te sturen. Je moet naar durven. Weg met die avondklok, en laten we die scholen dicht houden dan wel weer dichtgooien zolang de veiligheid er niet op orde is!
Werken zal je! En kopen ook!
De hele gang van zaken is tekenend voor de prioriteiten achter het beleid rond corona. Werken zal je! Daarom moeten de kids naar school, zodat ouders en verzorgers naar kantoor of fabriek kunnen. Naar school zal je! Dat is goed voor de productiviteit van de arbeid, ‘later als je groot bent’. Econoom Mirjam van Praag legt het uit.(5) ‘Je leert veel op school, vooral op de basisschool. Kennis, vaardigheden, maatschappelijke betrokkenheid. Als je daar een achterstand in oploopt, dan betekent dat ook dat je later minder te bieden hebt op de arbeidsmarkt.’ De arbeidsmarkt! Je kon er op wachten in een maatschappij waarin de markt meester is van ons allemaal. Leren doe je niet voor je ontplooiing, maar voor je loopbaan en je toekomstige inkomen. En dat van je toekomstige baas, maar dat vertelt Van Praag er niet bij.
Van Praag becijfert dat je dat later inkomen kost. Van Praag becijfert niet dat die arbeidsproductiviteit vooral ten goede gaat komen aan de bedrijven waar de ex-scholier later via die arbeidsmarkt terecht komt om zich uit te laten buiten. De reden waarom opening van de scholen zo belangrijk is voor ‘de politiek’ is inmiddels wel duidelijk. De school is een personeelsfabriek, en die moet blijven draaien. De school is ook een bewaarplaats voor kinderen, zodat het huidige personeel aan het werk blijft. Met kinderwelzijn heeft dat niets te maken. En pandemiebestrijding? Die kan wel wachten tot na 21.00 uur ‘s avonds.
We moeten nog meer dan naar werk en naar school. Naar de kapper zal je, en straks ook weer naar de winkel! Kopen zal je! Jij mag ziek worden en sterven, zodat de middenstand, de groothandel waar de middenstand klant is, en de nog grotere bedrijven, kunnen leven. Precies die onderdelen van de lockdown waarmee stukken economie werden stilgezet, worden stapsgewijs en ten koste van veel zieken en doden ontmanteld. Precies de avondklok, dat deel van de lockdown waarmee de bewegingsvrijheid van mensen serieus wordt aangepast, die wordt intact gelaten en zelfs verstevigd met juridische uitspraken en nieuwe wetgeving. Degenen die zeggen dat deze lockdown er niet is voor onze gezondheid maar voor hun repressieve geldzuchtige orde, krijgen hoe langer hoe duidelijker gelijk.
Virus bestrijden, dat doen we wel zelf
Moet de lockdown dus maar helemaal weg, met avondklok en al? De avondklok moet weg, sowieso. Maar scholen, en bedrijven en instellingen moeten juist verder dicht! Het kabinet gaat dat echter niet doen, en waar het kabinet dat wel doet of deed, gebeurt dat inconsistent en vaak regelrecht asociaal. Repressie rondt het plaatje af. Dit beleid bestrijdt mensen, geen pandemieën.
Het is zaak dat we het heft in eigen handen nemen. Scholen dicht, via schoolstaking, leerlingenboycot en ouders die hun kinderen thuis houden. Thuiswerk en behoorlijke veiligheidsmaatregelen, afgedwongen door actie van betrokken personeelsleden zelf. Dat betekent dat we de inhoud van veel lockdownmaatregelen behouden en zelfs aanscherpen, maar in een geheel andere vorm. Wat de lockdown van bovenaf slecht en op autoritaire wijze doet, dan kunnen we zelf via een shutdown van onderop veel beter. Virussen de weg versperren, dat doen we het allerbeste tezamen en zelf. Voor en na 21.00, maar zonder die bespottelijke avondklok.
Noten:
1 ‘“Avondklok 3 weken langer, scholen deels open, kappers mogen aan de slag”’, NOS, 21 februari 2021, https://nos.nl/artikel/2369689-avondklok-3-weken-langer-scholen-deels-open-kappers-mogen-aan-de-slag.html
2 ‘Kabinet houdt rekening met verlenging avondklok voor ‘kleine’ versoepelingen’, NOS, 19 februari 2021, https://nos.nl/artikel/2369433-kabinet-houdt-rekening-met-verlenging-avondklok-voor-kleine-versoepelingen.html
3 Rinke van den Brink, ‘RIVM: “Als avondklok en bezoekregeling geen effect hadden zaten we nu in steile lijn omhoog”’, NOS, 20 februari 2021, https://nos.nl/artikel/2369470-rivm-als-avondklok-en-bezoekregeling-geen-effect-hadden-zaten-we-nu-in-steile-lijn-omhoog.html
4 ‘Kind besmet, klas naar huis: scholen (en ouders) worstelen met coronaregels’, RTL Nieuws, 19 februari 2021, https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5215520/klas-quarantaine-regels-besmetting-coronatest-kind
5 Lisa Schallenberg, ‘Elf maanden coronacrisis: angst voor onzichtbare economische schade door school sluiting’, 20 februari 2021, https://nos.nl/collectie/13856/artikel/2369498-elf-maanden-coronacrisis-angst-voor-onzichtbare-economische-schade-door-schoolsluiting
Ook verschenen bij PeterStormt
