Een land, opgegeven door het kapitaal – in Nederland is er ook nogal wat van. De bevolking kan het bot worden toegeworpen van erkenning van eigen taal – naast het Fries het Nedersaksisch van Groningen en verder naar het zuiden tot in Gelderland, Limburgs, Zeeuws misschien.
Het Occitaans, de taal van de hoofse poëzie van de Middeleeuwen, is geen status van belang toegekend in het Frankrijk van de overwinnaars.
En waar is het linkse regio-nationalisme post-1968 gebleven, waarvan Marti hier getuigt? Uit de dagen van de strijd om de Larzac, het oprichten van Longo maï. Dubbele weemoed.
Marcelin Albèrt was de leider van opstandige wijnboeren in 1907, de Commune van Narbonne (Narbona) is vermoedelijk die van maart 1871 toen er ook de Commune van Parijs was (het kan ook 1907 bij de wijnboerenopstand zijn) en zij die gedood zijn door de Kruisvaarders; de Katharen, naamgevers van de ketters, wier uitroeiing handig samenhing met de Franse kolonisatie van wat nu het zuiden van Frankrijk is.
Es lo ciprès quilhat
La Corbièra salada
Es lo vilatge mòrt
La tèrra abandonada
Vos vau parlar d’un país
Que vòl viure
Vos vau parlar d’un país
Que morís
La tèrra la coneissètz
Es la vòstra, amics
Es la teuna, vinhairon
Tu me disiás ma maire :
“Ont vas viure mon filh ?”
Tu me disiás ma maire :
“N’i a tant que son partits !”
E Marcelin Albèrt
E la Comuna de Narbona
E los qu’an tuat los Crosats
E Marcelin Albèrt
E la Comuna de Narbona
Totis los qu’an cantat: Libertat !
Ma maire me rementi
De tot çò que disiás
Vòli cantar lo vent
Que parla en lenga d’òc
E Marcelin Albèrt
E la Comuna de Narbona
E los qu’an tuats los Crosats
E Marcelin Albèrt
E la Comuna de Narbona
Totis los qu’an cridat: Libertat !
Vos ai parlat d’un país
Que vòl viure
Vos ai parlat d’un país
Que vòl viure!
*
Geveld is de cipres
De Corbières verzilt
Dood is het dorp
Het land verlaten
Ik ga u spreken van een land
Dat wil leven
Ik ga u spreken van een land
Dat sterft
Het land, jullie kennen het
Het is het uwe, vrienden
Het is van jou, wijnboer
Moeder, je hebt mij gezegd
“Waar ga je wonen, mijn zoon?”
Moeder, je hebt mij gezegd
“Er zijn er zoveel vertrokken!”
En Marcelin Albèrt
En de Commune van Narbonne
En zij die gedood zijn door de Kruisvaarders
En Marcelin Albèrt
En de Commune van Narbonne
Allen die hebben gezongen: Vrijheid!
Moeder, ik herinner me
Alles wat je gezegd hebt
Ik wil als de wind zingen
Die spreekt in de taal van Òc
En Marcelin Albèrt
En de Commune van Narbonne
En zij die gedood zijn door de Kruisvaarders
En Marcelin Albèrt
En de Commune van Narbonne
Allen die het hebben uitgeschreeuwd: Vrijheid!
Ik heb u gesproken van een land
Dat wil leven
Ik heb u gesproken van een land
Dat wil leven!
(Mijn vertaling, gebaseerd op wel heel eenvoudige cursus Occitaans)
Lo país que vòl viure, [Claude] Marti, 1973
