“Stem ze weg” – het komt uit een hoek die mij totaal niet bevalt, hoezeer ik ook het zoveelste kabinet-Rutte wegwens. De Statenverkiezingen gaan om het bestuur van de provincies. Zijn de nieuwe Staten geïnstalleerd, dan kiezen deze de Eerste Kamer. Voor de duidelijkheid nog maar even, want de verkiezingen van 20 maart aanstaande worden in verontrustende mate “Eerste-Kamerverkiezingen” genoemd.
Het is goed mogelijk dat het kabinet zijn meerderheid, die in de Tweede Kamer al zo klein is, in de Eerste Kamer helemaal kwijtraakt. Er valt niet aan te denken dat het kabinet daar ten val wordt gebracht. Er zal gepolderd moeten worden, met de SGP natuurlijk en de HEERE HEERE om in de stijl van die partij te blijven mag weten met welke club(s) verder. Maar “ze” worden niet weggestemd de twintigste maart. Of het kabinet de rit uitzit? Eerlijk gezegd denk ik van wel, en de opstelling van VVD en CDA ziend lijkt het mij dat we in onze handjes mogen knijpen dat ze grootmoedig D’66 en ChristenUnie uit denken te melken. (Die laatste partij is ongeveer tribaal, dus die zal de minste schade ondervinden).
Even een klaarblijkelijk nodig lesje staatsinrichting: waarvoor is de provincie verantwoordelijk?
- Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
Het tweede is een afgeleide van het eerste. Planologie is een provincie-aangelegenheid. Bij volkshuisvesting dient men intussen te denken aan bouwen van vastgoed, wat inmiddels totaal is losgekoppeld van het ook daadwerkelijk overboord gezette idee van “volkshuisvesting”.
- Milieubeheer
De naleving van milieuwetten en het bestrijden van verontreiniging is een taak voor de provincie, die logischerwijze uit de eerstgenoemde voortvloeit. Ook het beheer van natuurgebieden is een provinciale verantwoordelijkheid, zodat je provinciale decreten kunt hebben dat er “bij ons” geen wilde zwijnen mogen rondlopen en dat de Amsterdamse Waterleidingduinen en de Oostvaardersplassen schietterrein terwille van poeliers verklaard worden.
- Samenleving en cultuur
De provincie moet waarborgen dat op iedere plaats binnen vijftien minuten een ambulance kan zijn. Laat dit op u inwerken, in Flevoland bijvoorbeeld…
En de provincie onderhoudt ten minste één regionale omroep, dat kan gezichtsbepalend zijn voor gewesten met eigen taal of cultuur.
- Waterstaat
De provincie houdt op haar beurt toezicht op de waterschappen, waarvoor ook verkiezingen worden gehouden, vergeet ze niet. En de provincie zorgt voor “natte” en “droge” waterstaat (wegen, bruggen, viaducten).
- Economische en agrarische zaken, toerisme en recreatie
“Werkgelegenheid” als hoogste prioriteit. Ja, dat wil nog wel eens botsen met “milieubeheer”. Mag u raden welke taak belangrijker is.
- Openbaar vervoer
De lijnen moesten zo nodig “uitbesteed” worden aan “bedrijven” die “geprivatiseerd” zijn. Onzin natuurlijk, het komt er nu op neer dat Franse of Israëlische staatsbedrijven, en zelfs toch ook weer de NS onder een fantasienaam, rondkarren op de provinciale weg. Eventueel met een plakkertje achterop “Wij rijden in opdracht van de provincie”.
- Toezicht op de gemeenten
Gedeputeerde Staten moeten de begrotingen van gemeenten goedkeuren.
De inkomsten van de provincie komen hoofdzakelijk van het Rijk. Dat is een goed dekmantel voor de hoofdtaak op bestuurlijk gebied van de laatste decennia: bezuinigen.
Als u rekening houdt met de “groene” taken van de provincie komt u wel uit waarop u niet moet stemmen, lijkt mij zo. En in de Eerste Kamer komt het dan toch neer op stem-ze-weg…
Bedenk ook even, bewoners van een provincie met een duidelijke identiteit, zoals Friesland, Groningen, Zeeland en meer: D’66-voorman Pechtold wilde dat de provincies voortvarend worden afgeschaft. Want “de burger” wil minder overheid.
Misschien wil “de burger” ook graag minder D’66, om maar een partij te noemen.
