Premier Mark Rutte heeft afgelopen jaar een formidabele poging gedaan om het Nederlands belang bovenaan het prioriteitenlijstje te zetten. Althans volgens hemzelf. Hij heeft geprobeerd de dividendtaks af te schaffen. Zijn argumentatie was onder meer: “Afschaffing van de dividendbelasting maakt ons land aantrekkelijker voor buitenlandse bedrijven om zich in ons land te vestigen. Als die hier niet naar toekomen, verliezen we veel banen en dan zijn onze belastinginkomsten navenant minder.” Andere politici bestreden de visie van de premier. En zowaar de meerderheid van de Tweede Kamer was het oneens met Rutte. Afschaffing van de dividendbelasting is derhalve vooralsnog van de baan. Hebben die andere politici geen oog voor het landsbelang?
Nationale regering
Om de vraag over het landsbelang te kunnen beantwoorden is het eerst nodig te weten wat het nationaal belang is. Was het in ons belang dat in 1940 Duitse legertroepen Nederland binnenvielen? Behalve de NSB was niemand daarvan gediend. Daaruit zou je kunnen afleiden dat er wel zoiets als een nationaal belang bestaat. Maar verder? Diane Abbott, Brits Lagerhuislid en schaduwminister, heeft de vraag op openDemocracy behandeld en gaat in op de mogelijkheden van een nationale regering. Ze schrijft: “De aanname achter een nationale regering is dat de belangen van een hedgefondsmanager in Mayfair dezelfde zijn als die van een alleenstaande ouder in Hackney. Maar dat zijn ze niet. En het gevaar van een nationale regering is onvermijdelijk dat de belangen van de armen en de achtergestelden gemarginaliseerd worden.”
Geschiedenis
Abbott trekt voorts een lesje uit de geschiedenis. In 1931 kwam er in Groot-Brittannië als antwoord op de crisis een nationale regering aan het bewind. Ze legt uit: “Die nationale regering was geïnstalleerd om bezuinigingen (austerity) op te leggen ‘in het landsbelang’. Ze luidde de meest barre tijden in voor gewone werkende mensen die leerden dat ‘het nationaal belang’ eigenlijk de belangen van de banken, financiële diensten en industriëlen was. Ze verwoestte ook de reputatie van Ramsay Macdonald (Labour) die diende als minister-president van de nationale regering. Geoordeeld werd dat hij verraad had gepleegd aan de werkende mensen door verantwoording te nemen voor wat in essentie een project van de heersende klassen was.”
Nederland
Abbott is Britse. Maar het ‘nationaal belang’ in Nederland is hetzelfde als aan de overzijde van de Noordzee. Premier Rutte heeft het ‘landsbelang’ goed geïnterpreteerd in het licht van voorgaande met zijn poging tot afschaffing van de dividendbelasting. Met hart en ziel heeft hij geprobeerd de belangen van de bankiers, financiële dienstverleners en industriëlen te behartigen.
