Het lobbywerk en de vele dollars steun aan politici heeft geloond. De Amerikaanse 1 procent kijkt uit naar de grootste belastingverlaging sinds de jaren 1980.
Het meest ontluisterende beeldfragment over de gigantische belastingverlaging voor bedrijven en miljonairs duurt 20 seconden. Gary Cohn, de economische adviseur van Trump en één van de architecten van het plan, zat voor een zaal van CEO’s op een evenement van de Wall Street Journal. Ze keuvelen over de belastinghervorming en plots krijgt de zaal de vraag toegespeeld of ze van plan zijn om dat extra geld te investeren in de Amerikaanse economie. Twee of drie vingers gaan de lucht in. “Waar blijven de andere handen?”, vraagt Cohn.
20 seconden die de hele redenering waarop het belastingplan gebouwd is onderuit halen. Bedrijven en miljonairs/miljardairs krijgen een enorm cadeau en in ruil gaan ze een groot deel van dat geld investeren in de VS. Dat zal dan zorgen voor meer jobs en extra inkomen voor de armsten. Trickle-down economics, zo noemen critici die redenering.
Er klopt dus niets van. In 2004 had de toenmalige president Bush het nog eens geprobeerd. Amerikaanse bedrijven die hun overzeese winsten terughaalden naar de VS moesten daar maar 5,25 procent belastingen op betalen in plaats van 35 procent. Die bedrijven maakten massaal gebruik van die kans. 312 miljard dollar vloeide terug naar Amerikaans grondgebied. De farmaceutische reus Pfizer alleen al liet 37 miljard dollar terugkeren. In datzelfde jaar schrapten ze 10.000 jobs. Concurrent Merck, goed voor 16 miljard dollar repatriëring, gooide 7.000 werknemers op straat.
Volgens de CRS, een denktank van het Congres, belandde het grootste deel van het geld – via allerlei wegen – in de zakken van de aandeelhouders.
Herverdeling van arm naar rijk
Zo’n 62 procent van de totale belastingverlagingen vloeit naar de rijkste 1 procent van de bevolking. Tot 2027 zullen de lagere inkomens ook wel een kleinigheid krijgen, maar na die datum zullen de inkomens tussen de 40.000 en 50.000 dollar samen 5,3 miljard dollar meer belasting moeten ophoesten.
Op het moment dat de ongelijkheid tussen rijk en arm al historische dimensies aanneemt, organiseert de Amerikaanse politiek nog eens een reusachtige transfer van arm naar rijk.
De rijken rijker maken is slechts één deel van het plan. De belastingverlaging slaat een gat in deze en toekomstige begrotingen en doen de schuld stijgen. Republikeinse politici zitten nu al te roepen dat er bespaard moeten worden in de nu al magere sociale zekerheid van de VS. In het plan zelf is al voorzien dat 13 miljoen Amerikanen hun gezondheidsverzekering verliezen.
Ook die strategie heeft een naam: starve the beast of honger het dier uit. Het is een strategie die ook onze regering toepast. Bestel nieuw legermateriaal waarvan de rekening pas binnen een paar jaar in de bus valt of verlaag de belastingen en het is de volgende regering die de brokken mag lijmen.
De manier waarop dit plan er werd doorgedrukt, is typerend voor deze tijd. Zelfs het meest elementaire democratisch fatsoen moest er aan. De leden van de senaat kregen enkele uren voor de stemming een bundel van 450 bladzijden op hun bureau gedumpt. In de wet werden stukken met de balpen geschreven. Er circuleerde ook een lijst van amendementen die geschreven werden door lobbyisten, soms op de maat van één specifiek bedrijf.
Uit peilingen blijkt dat de bevolking niet warm loopt voor het plan. Slechts één derde van de Amerikanen is voorstander van de belastingverlaging, in zoverre die al op de hoogte zijn van de precieze details van de belastinghervorming.
De minister van Financiën Steven Mnuchin toetert al maanden dat een rapport van zijn administratie bewees dat de belastingverlagingen zichzelf zouden terugverdienen. Van zo’n rapport blijkt geen sprake te zijn. Ofwel bestaat het niet, ofwel wordt het echte rapport niet vrijgegeven. De oppositie en de journalisten kunnen gissen welke van die twee mogelijkheden de juiste is.
De mening van specialisten werd ook van tafel geveegd. De universiteit van Chicago stelde de vraag aan 42 professoren economie. Slechts één van hen dacht dat het plan voor betekenisvolle extra groei zou zorgen.
De Amerikaanse krant The New York Times rekende uit dat de afschaffing van de belasting op het bezit van huizen de familie Trump een cadeau van 1 miljard dollar oplevert. Trump is slechts één van de vermogenden in de regering die zijn fortuin ziet groeien dankzij dit belastingplan.
– Door Christophe Callewaert op dewereldmorgen.be
