Zojuist is bekend geworden dat de Franse politica Simone Veil op 89-jarige leeftijd is overleden. Veil overleefde de Shoah, werd Minister van Volksgezondheid, legaliseerde abortus en werd de eerste vrouwelijke voorzitter van het Europees parlement. A most remarkable woman.
Veil werd in 1927 in Nice geboren als dochter van een joodse architect. Op 17-jarige leeftijd werd ze met haar hele familie gedeporteerd naar Auschwitz en vandaar naar Bergen-Belsen. Veil’s moeder, vader en broer overleefden de kampen niet. Haar moeder stierf een paar dagen voordat Bergen-Belsen bevrijd werd door de Britten. Twee van Veil’s zusters overleefden de Shoah, één van hen zou later bij een verkeersongeluk om het leven komen.
In 2005 zei Veil in een interview: “Zestig jaar later word ik nog steeds achtervolgd door de beelden, de geuren, de kreten, de vernedering, de klappen en de rook van de crematoria”.
Na de oorlog studeerde Veil rechten en politieke wetenschappen aan de prestigieuze Sciences Po. In 1956 werd ze rechter en in 1970 de eerste vrouwelijke voorzitter van de Raad van Magistraten.
In 1971 stortte Veil zich met haar gebruikelijke tomeloze energie op de politiek. Ze richtte Choisir op, een organisatie die zich tot doel stelde Frankrijk’s reactionaire abortuswetgeving te hervormen. In 1974 werd Veil Minister van Volksgezondheid, in welke hoedanigheid ze in 1975 abortus legaliseerde.
De behandeling van het wetsvoorstel in het Franse parlement is the stuff of legends. Het debat duurde maar liefst 25 uur. Veil kreeg de grofste beledigingen naar haar hoofd geslingerd, waarbij haar (mannelijke) opponenten er zelfs niet voor terugdeinsden haar wetsvoorstel te vergelijken met de Shoah. Veil hield het hoofd koel, toonde zich een bewonderenswaardig debater en triomfeerde uiteindelijk.
Later zou Veil toegeven niet voorbereid te zijn geweest op de haat die ze ontmoette. Wat haar echter nog het meest tegen de borst stuitte was de hypocrisie van haar mannelijke collega’s: “Het was zó schijnheilig. De zaal zat vol mannen, waarvan sommigen in het geniep probeerden een abortus te regelen voor een familielid of hun eigen maitresse”.
Haar ervaringen in de kampen hadden van Veil een gedreven aanhanger van de Europese gedachte gemaakt, ze was ervan overtuigd dat een herhaling van de gebeurtenissen van de jaren ’30 en ’40 uitsluitend voorkomen kon worden door Europese integratie. In 1979 werd ze gekozen in het Europees Parlement, waarvan ze ook voorzitter werd, een functie ze tot 1982 bekleedde.
In 1993 werd Veil opnieuw Minister van Volksgezondheid, dit keer onder de sociaal-democratische president Mitterand. In 1998 werd ze gekozen tot voorzitter van de Franse Grondwettelijke Raad. Het zou haar laatste publieke functie zijn. In 2007 publiceerde Veil haar autobiografie en stapte ze uit de politiek, ook al zou ze nog regelmatig van zich laten horen. Zo kastijdde ze regelmatig publiekelijk conservatieve politici die het op een akkoordje wensten te gooien met het Front National, een organisatie die door Veil verafschuwd werd.
In maart 2010 werd Veil lid van de Academie Francaise, de hoogste eer die je in Frankrijk ten deel kan vallen. Alle leden van de Academie krijgen een ceremonieel zwaard uitgereikt. Op het zwaard van Veil stonden de motto’s van de EU en de Franse Republiek naast het nummer 78651, het nummer dat in Auschwitz op haar arm getatoeëerd was.
