Op 13 december 2016 publiceerde het Europees Parlement (EP) een persbericht. Een nadere uitwerking van het reglement van orde van het EP. De ondertitel: voor meer transparantie.
Pas nu wordt duidelijk dat het reglement de vrijheid van meningsuiting van de parlementariërs mogelijk beperkt. Het is overigens de vraag of dat erg is.
Zodra een parlementariër zich tijdens de debatten schuldig maakt aan lasterlijke, racistische of xenofobe uitspraken of gedragingen, is de voorzitter gerechtigd de livestream van de gewraakte bijdrage te onderbreken en uit het online archief te laten verwijderen. De debatten worden altijd live via internet uitgezonden en kunnen via het archief van het EP worden bekeken. Dit blijft zo, maar dus niet voor alle bijdragen. Dit alles in het kader van meer transparantie. Althans, dat is de ondertitel van het eerdergenoemde persbericht.
Het waren journalisten van de Spaanse krant La Vanguardia die ontdekten dat het reglement deze beperking inhield. Het nieuwe reglement werd overigens door het EP aangenomen met 548 stemmen voor, 145 stemmen tegen en 13 onthoudingen. Kennelijk hadden de leden van het EP ook niet allemaal zoveel zin om de 158 pagina’s van het nieuwe reglement te lezen. Niet zo gek als je beseft dat er politieke partijen zijn die hun eigen complete programma op één A4’tje publiceren.
Wat nu precies de bedoeling is van deze vorm van censuur is niet direct duidelijk, zoals het ook niet duidelijk is wanneer de voorzitter van het EP daadwerkelijk moet ingrijpen. Het is de voorzitter die bepaalt wanneer de livestream onderbroken moet worden en welke fragmenten uit het archief verwijderd moeten worden. Wetende dat de huidige nieuwe voorzitter, Antonio Tajani, uit de school van Berlusconi afkomstig is, zal het wellicht zo’n vaart niet lopen.
Het gevolg van deze maatregel kan zijn dat racistische taal van parlementariërs voor de “buitenwacht” niet meer, of niet meer direct te volgen is. Bovendien zou er sprake kunnen zijn van archiefvervalsing wanneer bepaalde fragmenten verwijderd worden.
Aan de andere kant is het natuurlijk wel zo dat extremistische partijen de archiefbeelden van hun eigen racistische en/of fascistische uitbarstingen voor propagandadoeleinden misbruiken en zich dus dikwijls met opzet misdragen tijdens de debatten. Maar dat doen dergelijke partijen ook wel zonder het bedoelde archief.
Hoe je het ook wendt of keert, hier is sprake van een vorm van censuur. Weliswaar mogen de leden van het EP van alles blijven roepen, maar niet alles is langer voor ieders oor bestemd. Het is een beetje een laffe maatregel die de gevraagde transparantie frustreert en het doel racistische uitspraken in het EP te weren, voorbijschiet. Bovendien voorzag het reglement al in eventuele sancties tegen parlementsleden die zich aan schofterig gedrag te buiten gaan.
Vrijwel alles wat zich in het EP afspeelt wordt ons door de Nederlandse media onthouden. Als je een klein beetje op de hoogte wilt zijn kun je naar de Vlaamse of Duitse publieke omroep kijken die beide wél verslag doen van de debatten en ontwikkelingen. De Nederlandse media beperken zich tot het bedienen van boeroepende kijkers en lezers, waardoor zelfs onze eigen Kamerleden vrijwel niets weten van wat zich in het EP afspeelt. Dan laat ik hier graag ook niet onvermeld dat er Nederlandse leden van het EP zijn, onze vierde nationale politieke garnituur, die bij god niet weten waar ze in Brussel en Straatsburg mee bezig zijn.
Hoe het ook zij, deze maatregel zal er niet toe bijdragen dat het vertrouwen in het enige gekozen onderdeel van de Europese Unie, het EP, zal groeien. Of dat in Nederland nodig is, is maar zeer de vraag. De laatste peiling van NIPO geeft aan dat slecht 22% van de Nederlanders de EU wil verlaten. Dat is zo ongeveer het percentage van de Nederlanders die pvv en aanverwante afbraakpartijen stemmen.
Het EP zal desondanks toch andere maatregelen moeten verzinnen om racisme en fascisme uit het parlement te weren en hiervoor is dan ook een taak weggelegd voor alle nationale parlementen die er veel meer aan moeten doen staatsondermijnende politieke partijen en bewegingen met daden en argumenten te atomiseren.
Artikel Der Spiegel hier
Persbericht EP hier
Artikel 54 reglement EP hier
