De kandidaten lijken opgescharreld uit wat in Nederland HEAO heette, of een universiteit die volkomen ten onrechte universiteit wordt genoemd als Nijenrode (en dat moet je nu als Nyenrode schrijven om redenen die my ontgaan). Dit klinkt onaardig maar zo bedoel ik het niet helemaal. Ik ben zo eerlijk te zeggen dat ik gesolliciteerd heb bij Nijenrode, er zouden vijf mensen worden aangenomen en ik werd nr.6, wat toch een gevoel van niet helemaal verslagen zijn geeft, al is de reservelijst niet aangeboord. Het was trouwens een essaywedstrijd waarbij een Economische Probleem Opgelost moest worden binnen een uur of daaromtrent. Zou ik er hebben willen werken? Wat dacht je, ik heb mijn best gedaan. Een fraai slot in de Vechtstreek, daar wil je wel werken.
Er was geen pummel die mij de deur wees. Die krijgen die kandidaten wel. Ze schrijven geen essay naar beste kunnen, ze krijgen malle opdrachten die geen enkel verband houden met wat ze eventueel te doen krijgen als ze gewonnen hebben. Zoiets als: koop honderd kilo uien in en verkoop ze tegen zo groot mogelijke winst als standwerker, binnen drie dagen. Het voorbeeld is zelf denkbeeldig maar geeft het niveau aan. De in (mantel)pak gestoken HEAO-kandidaten werpen zich op de Taak die natuurlijk wel televisiebeelden moet opleveren. Er wordt samen- en medewerking verwacht van de kandidaten die elk voor de helft met de taak bezig zijn, waarbij telkens een De Leiding heeft. En er moet natuurlijk geconcurreerd worden.
De opdrachtgever is een selfmade man (die uitdrukking hoor je nooit meer trouwens) die op tijd zaken heeft gezien in digitale technologie en daarmee rijk is geworden. Zo rijk dat hij een adelstitel heeft gekregen, en verder, als volkse vent, was hij lid van Labour. Maar dan wel van New Labour, van Corbyn moet hij niets hebben.
Je ziet de spanning aan de hoofden van de HEAO-kandidaten als zij de zaal binnenkomen waar het vonnis geveld wordt. Aardige woorden heeft de oude brombeer bijna nooit. En het eindigt met het totaal afbreken van de leidinggevende kandidaat (en eventueel een medeverantwoordelijke ander) die de taak niet volbracht heeft en die met het vingertje wordt aangewezen: you’re fired! Zo tweelettergrepig kan het niet in het Nederlands, godlof.
Ik heb enkele afleveringen met lichte verbazing bekeken, The apprentice. In Groot-Brittannië begonnen met Alan Sugar, de beschreven brombeer, in de Verenigde Staten ongeveer tegelijkertijd met Donald Trump. Wat zou ik het eens mooi gevonden hebben als zo’n gekoeioneerde kandidaat v/m gewoon eens terugzei: lompe kinkel, denk je nou echt dat ik een kutbaan bij jouw kutbedrijf wil als je zo met mensen omgaat? Maar neen. Het is televisie, dat is één. En dan, ze doen mee omdat ze een baan bij Sugar/Trump ambiëren. Ik zie Sugar nog niet campagne voeren als tegenkandidaat voor Corbyn, afgezien van het feit dat hij dan eerst parlementslid moet worden. Maar Trump – we weten het nu.
Ik heb geen VS-versie gezien van het programma, maar ik veronderstel dat de ontslagen kandidaten al evenmin een weerwoord hebben anders dan “bedankt voor de kans” of iets van dien aard.
Fascisme anno 2016 is aangeleerd via een televisieprogramma dat quasi-realistisch moet zijn. Niet alleen voor de presentatoren, die godbetert misschien echt gaan denken dat ze zomaar “you’re fired!” kunnen zeggen en dat daarmee de kous af is. En dat ze geen tegenspraak krijgen. Zoiets als Go fuck yourself! *) – alweer een grofheid die niet zomaar een Nederlands equivalent heeft, en alweer godlof. Maar het is geboden dit nu in het echt, massaal te zeggen. Zowel tegen New Labour en de Tories als tegen de DemoRepublikeinen en hun Trump.
*) Het stuk waarnaar gelinkt wordt is uw volle aandacht waard.
