Protestsong du jour: Strange Fruit

Lynching 3
De foto die voor Abel Meeropol aanleiding was “Strange Fruit” te schrijven

Tussen 1882 en 1968 zijn in  de VS tenminste 3446 zwarte mensen gelynched . De overgrote meederheid van deze  moorden vond plaats in de zuidelijke staten van de VS. De slachtoffers waren over het algemeen mannen, hoewel ook zwarte vrouwen bij gelegenheid het doelwit waren van lynchmobs.

Na de door het Zuiden verloren Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865)  werden bijna 4 miljoen zwarte mensen in de zuidelijke staten bevrijd uit de slavernij. Theoretisch hadden zwarte mensen nu dezelfde rechten als blanken: ze mochten stemmen en konden een eigen bedrijf beginnen. In de praktijk zagen witte zuiderlingen dit als een bedreiging voor hun positie en deden ze hun uiterste best de daadwerkelijke emancipatie van zwarte zuiderlingen te voorkomen. Daarbij was elk middel geoorloofd, inclusief terreur. Lynchen maakte vaak onderdeel uit van deze terroristische strategie. Het had tot doel zwarte mensen te intimideren en hen zóveel angst aan te jagen dat ze geen gebruik zouden maken van hun wettelijke rechten. In dat opzicht had het nog succes ook: in 1874 werden in Yahoo County op een zwarte bevolking van 12000 mensen, slechts zeven stemmen uitgebracht op de Republikeinen, destijds de partij die geacht werd voor de rechten van zwarte mensen op te komen.

Soms had lynchen ook een economische achtergrond: het eigendom van een zwarte man die gelynched werd ging vaak over in witte handen.  Ten tijde van economische problemen nam het aantal lynchings altijd toe. In veel gevallen waren lynchings ook een vorm van class warfare. In tijden van recessie en/of dalende katoenprijzen ontstonden er de nodige conflicten tussen dagloners (vaak zwart) en de eigenaren van katoenplantages. Lynching was dan een effectieve methode om het verzet van zwarte – en soms ook witte – landarbeiders te breken.

In april 1930 zag de Amerikaanse leraar en  dichter Abel Meeropol  een foto van een recente lynching van twee zwarte mannen in Indiana. Uit woede en afschuw schreef hij een gedicht over deze gebeurtenis, dat hij onder de naam “Bitter Fruit” publiceerde in een vakbondstijdschrift. Meeropol zette het gedicht op muziek, in welke vorm het onder de ogen kwam Barney Josephson, de eigenaar van een nachtclub in New York. Johnson liet de song zien aan Billy Holiday, die regelmatig in zijn club optrad. Holiday nam de song onmiddellijk op in haar repertoire en sloot er vaak haar concerten mee af. Holiday nam twee versies van de song op, eentje in 1939 en eentje in 1944. De mythe wil dat Holiday veel van haar fans kwijt zou zijn geraakt door Strange Fruit op te nemen in haar repertoire. In feite is het echter een van de meest succesvolle songs die ze heeft opgenomen: alleen al van de versie uit 1939 werd ruim een miljoen exemplaren verkocht.

Southern trees bear strange fruit,
Blood on the leaves and blood at the root,
Black bodies swinging in the southern breeze,
Strange fruit hanging from the poplar trees.

Pastoral scene of the gallant south,
The bulging eyes and the twisted mouth,
Scent of magnolias, sweet and fresh,
Then the sudden smell of burning flesh.

Here is fruit for the crows to pluck,
For the rain to gather, for the wind to suck,
For the sun to rot, for the trees to drop,
Here is a strange and bitter crop.