Mijn aandacht werd getrokken door een kwetter over “het gelijk van Henk Wesseling” – wie is dit, zult u zeggen?
De voormalig scriptiebegeleider van koning Willem-Alexander, emeritus hoogleraar H.L. Wesseling, verwondert zich erover dat historisch besef nauwelijks nog van waarde lijkt te zijn. ‘Drees voelde zich direct verbonden met de sociale kwestie uit de negentiende eeuw. Dat is nu wel anders.’
Bron.
Nu moet ik de reductie van Wesseling tot “scriptiebegeleider” van Willem-Alexander al een uitkleding van geschiedschrijving noemen. Wesseling heeft twee monumentale boeken over het Europese kolonialisme geschreven, Verdeel en heers over het aan de conferentietafel opdelen van het gehele continent Afrika (een opdeling die uiteraard ter plaatse ondersteund werd door “handelsbelangen” en de daaraan verbonden kanonnen) en over het Europees kolonialisme in het algemeen. Een linkse rakker, hoor ik al denken, want wie houdt zich anders bezig met zo’n onderwerp?
Laat ik eerst zo vrij zijn de lange twiet die ik boven vermeldde over te nemen:
‘De rol van de historicus is veranderd. De rol van het hele academische bestel is veranderd, met verkeerde eisen aan de historicus. Het draait nu vooral om drie vragen: hoe krijg je een baan, hoe houd je je baan en hoe maak je carrière als je een baan hebt? Dat is heel anders dan vroeger. Nu worden historici gedwongen te doen alsof ze fysici zijn. Die werken aan precies dezelfde zaken in Nederland als in Sydney en Tokio. Dat doen historici niet.
Het is bizar dat een historicus in het Engels moet schrijven om een baan te krijgen in Nederland, om geschiedenis te kunnen geven aan Nederlandse studenten. Al is het alleen al omdat je woordenschat te klein is en de hele dimensie van spelen met taal, toespelingen, verborgen citaten, betekenis en ironie verloren gaat. Maar waar je het bij nationale vraagstukken eigenlijk over hebt is de historicus als publiek intellectueel – en helaas moet ik concluderen dat die rol voor de professionele, universitaire historicus nauwelijks meer is weggelegd.’
Wesseling, keurig CDA-lid althans sympathisant (voorzover ik weet, veel is er niet over om te sympathiseren), geeft deze cultuurkritiek kennelijk zonder hierachter de opzet te vermoeden die nooit voluit gesproken zal worden omdat hij misschien niet eens bewust is bij degenen die de dienst uitmaken. Eerst de verkreupeling van kinderen tot taalarme stumpers. Wie op school gedwongen wordt te doen alsof een tweede taal die je eigenlijk verder alleen op televisie, film of uit je computerscherm hoort komen het leren waard is, zelfs een middel is om les in te krijgen, verliest gemakkelijk het vermogen zich uit te drukken in de eigen taal zowel als die andere. Het wil er bij mij niet in dat hier geen bedoeling achter zit. Ze zijn in Den Haag niet dol op het Engels vanwege Chaucer, Shakespeare, Wordsworth, Woolf of LeGuin, om maar wat namen te noemen. Engels is belangrijk voor het enige dat telt, lekker samen veel geld verdienen. En als je in Nederland net kunt doen alsof je het beheerst – en dat heeft niets met literatuur te maken, waaronder geschiedschrijving nu eenmaal ook valt – dan valt er al te verdienen.
En dan het feitelijke gevecht tegen de geschiedschrijving zelf, door deze taalverkreupeling en een van hogerhand gestuurde interesse die geen interesse zal zijn.
Het resultaat zou wel eens kunnen zijn dat je een menigte achter je aan krijgt door te zeggen dat Hitler een socialist was. En dat Nederland al tientallen jaren zucht onder een linkse dictatuur van een elite die de deur wijd openzet voor een vloedgolf van moslims. En dat dit “links” in 1968 massaal voor “het marxisme” koos. Enzovoort.
Zeg maar wat, want de behoefte of het streven te beschrijven “wie es eigentlich gewesen” levert geen geld op.
U denkt dat dit ver, te ver gaat?
Ik denk het niet. Geert Mak wordt rijk met het verhaal dat hij historicus is, wat hij niet is. Nu hoeft men voor het vertellen van een geschiedverhaal geen vakhistoricus te zijn, daar niet van. Maar had u aan Wesseling gedacht, bij het horen van de combinatie “Nederlands historicus”?
Het artikel uit de Gelderlander is gewoon de omschrijving van een soort autisme.
Mij verbaast het niet omdat ik weet dat de meeste ambtenaren (vooral neoliberalen) op hoge postjes zelfingenomen sociopathen zijn met zeker autistische trekjes.
Wat de Premier betreft is het een zeer gevaarlijke combinatie van bovengenoemde met totale afwezigheid van sociaal/morele principes omwille van lekker winstgejag. Niets anders – omdat dit de enige invulling van neoliberalisme is.
Rutte schijnt net de Nederlandse variant van Tony Blair te zijn.
Wesseling lijkt me historicus van het oude stempel. Daar bedoel ik mee dat hij geschiedenis als onderdeel van de politiek bedreef. De geschiedenisvertelling diende als legitimatie van politiek oogmerken.
Zo is in het artikel opgetekend:
“Het probleem is dat weinig mensen nog voelen dat wij als Nederlanders een verleden delen.”
De interviewer vraagt daarna of dat een probleem is. Wesseling antwoordt bevestigend.
“Het is een probleem, want er is duidelijk vraag naar een gedeeld nationaal verleden. We zijn bezig het uit te vinden.”
Met andere woorden: het doet er niet toe of er in het verleden een gevoel van nationale identiteit was. Er is nu vraag naar en wij historici zullen dat geschiedkundig onderbouwd vertellen.
De kop vind ik goed voor Wesseling getypecast: Historici zijn geen fysici. Ze behoren juist wel meer fysici zijn, geen literatoren. Geschiedenis als wetenschap moet objectief zijn. Een Amerikaanse of Australische wetenschapper moet tot dezelfde conclusies over bijvoorbeeld het ontstaan van de Nederlandse democratie komen als een Nederlander.
Wesseling is terecht sceptisch over geschiedenisstudie.
“Wat kan een historicus nu eigenlijk dat een niet-historicus niet kan?”
Als het vak hineininterpretieren van historische gebeurtenissen inhoudt, is het politiek bedrijven, geen wetenschap.
Mensen op rechts hebben het vaak niet in zich een spiegel voor te houden. Natuurlijk is het walgelijk hoe moslimextremisten vrouwen mishandelen. Natuurlijk zijn zwarte mensen in de ghetto’s fout bezig als ze “gangbangen”. Maar die rechtsen vragen nooit om het hoe en waarom. En al helemaal niet of we zelf ook wel goed bezig zijn.
En zo kijkt men graag in dit land naar onze vaderlandse geschiedenis en de wereld geschiedenis. VOC helemaal top niks mis mee. Toch ? Of een SHELL en onze wapenhandel. Hoezo fout ?
Nee het zijn altijd die anderen mensen, volken, geloven en de armen. Kijk dat SHELL olie uit de grond haalt is prima (iedereen rijd auto of heeft spullen thuis) maar het kan veel beter en het MOET veel beter. Zeker met het oog op de toekomst. Maar dat kost geld en dus minder winst of gewoon kiet spelen. Millieu en eerlijker verdeling van kennis en rijkdom. En er zal altijd verschil zijn maar het moet niet buitenproportioneel. Redelijkheid, rechtvaardig en duurzaam. Maar dat is niet de weg van de minste weerstand.
Maar rechts kan dat dus niet. En daarom is een Rutte een narcist. “Vingers linken” “Jobs, Jobs, Jobs” “Het Beste Kabinet na WW2” er vanuit gaat dat we beter zijn. Tjernobyl precies zo… Dat gaat hier nooit gebeuren want wij zijn beter. Wij zijn superieur….
enz.
*linken = likken
@sjaax
Mierda de toro
Er is niet zoiets als objectieve geschiedwetenschap. Waar het om gaat is dat de bronnen duidelijk zijn en controleerbaar voor anderen. Met gekakel over Hitler als socialist en “Amerika” als hoeder van de democratie heeft dit niet te maken.
En inderdaad, “Nederland” is wat je er in geschiedenis- en aardrijkskundeles van maakt.
Was Rutte niet ooit historicus? Het verval heeft dus al vroeger ingezet.
Overigens is het: “wie es eigentlich gewesen IST”.
@Cornelis
Neen, wie es eigentlich gewesen, het oercitaat van oerhistoricus Von Ranke.
Daar begint het al
Wat wil je, met een Overheid die meent dat men maar twee uur Geschiedenis per week nodig heeft op school, die meent dat Excellente leerlingen leerlingen zijn die Wiskunde Scheikunde Natuurkunde en Economie dienen te beheersen. Die Universiteiten die exacte wetenschap in het pakket hebben ondersteunt maar overal de Geesteswetenschappen op een laag pitje zet.
Verbaast me niets.
En over Rutte, mijn professor Economische Geschiedenis die hem heeft lesgegeven zei al:
“En hij heeft er nog steeds niets van begrepen”.
@Arnold,
Er is niet zoiets als objectieve geschiedwetenschap.
Je hebt gelijk. Ik had moeten schrijven ‘zo objectief mogelijke geschiedwetenschap’.
@sjaax
Juist omdat Wesseling CDA-er is en we weten waar deze club nu (voor) staat vind ik Verdeel en heers aan die eis voldoen.
Voor je partijdigheid uitkomen als historicus is het beste. Niet zeggen dat je zonder wrok of naijver schrijft, zoals Tacitus begint, en vervolgens al je wrok en naijver uitstorten…