Dwangarbeid, sollicitatietrajecten en verzet in Deventer

Vivian Jansen is een vrouw (50+) uit Deventer die haar hele leven hard heeft gewerkt in ploegendienst. Ze heeft altijd mannenwerk gedaan in een technisch beroep. Ze heeft een chronische ziekte, lichte hartproblemen “en door al dat gezeur heb ik ook nog eens een te hoge bloeddruk”, zo zegt ze. Werkgevers heeft ze daarover nooit verteld, uit angst haar werk te verliezen. Maar een aantal maanden geleden verbood een arts haar nadrukkelijk om nog in ploegen te gaan werken. Vivian heeft de laatste jaren, in totaal anderhalf jaar, een dwangarbeidtraject gedaan via Sallcon Werktalent.

Nu zit ze sinds december 2012 weer in een nieuw traject, voorlopig gericht op solliciteren. Ze had al een vrijwilligersbaan van 30 uur. Maar dat maakt de gemeente Deventer niets uit: zoals velen in de bijstand is Vivian in een traject gedwongen. Met haar ervaring uit eerdere dwangarbeidtrajecten heeft Vivian een duidelijk voordeel bij het psychisch overeind blijven in deze onrechtvaardige situatie. Ze laat zich geen knollen voor citroenen verkopen, schrijft de Cliëntenraad aan, en stelt zich weerbaar op tijdens het verplichte traject, dat ze als zinloos ervaart.

Vivian: “Ik ben ooit werkloos geworden door een reorganisatie. Ik kwam daardoor terecht bij reïntegratiebureau Alexander Calder dat, gedurende de maanden dat ik er geweest ben, niet echt veel voor mij kon betekenen. Behalve een aanbod om taxi te gaan rijden, in een project dat je echt opgedrongen werd omdat ze er niet genoeg mensen voor konden krijgen. Dat heb ik geweigerd omdat ik een vrouw ben die niet in de nacht mag rijden. Daardoor zou ik gehandicapte kinderen naar school moeten brengen. Ik heb daar echter niet het geduld voor, en zou daar doodongelukkig van worden. Dat kwam mij op een fikse ruzie te staan waarbij werd gedreigd om mijn WW-uitkering stop te zetten, wat overigens uiteindelijk niet is gebeurd.”

Dwangarbeid

“Ik ben destijds onder een uitzendconstructie via uitzendbureau Dynamo, dat eigenlijk gewoon Sallcon Werktalent was, gedwongen 32 uur per week doosjes te vullen – als er al werk was – en dat begeleid werd met de nodige dwang en intimidatie op de werkzaal. Anderen gingen met een busje naar Talens Verf in Apeldoorn, waar je kon gaan werken voor je uitkering. Veel mensen hebben dat gedaan omdat ze de keus hadden tussen de werkzaal en dat. De besparingen bedroegen volgens de ramingen 1,5 miljoen euro. Ik ben toen naar een fabriek gegaan waar ik onder de vlag van Dynamo ‘met behoud van uitkering’ 32 uur per week gewoon meegedraaid heb in de productie. Ik heb in al die maanden dat ik daar geweest ben eenmalig een keer 50 euro erbij gekregen voor de getoonde inzet. Totdat twee zware operaties een eind maakten aan mijn carrière.”

Vrijwilligerswerk

“Direct toen ik beter was na mijn operaties, kwam ik terecht bij Chainworks. Die wilde je vrijwilligerswerk laten doen, en dan graag in de door hen uitgezochte organisaties. Toen ik op eigen initiatief contact had opgenomen met de Voedselbank om daar te gaan helpen en voor een gesprek werd uitgenodigd, vond mijn Chainworks-consulent het nodig om hen te bellen en opdringerig te gaan doen. Daardoor kregen de mensen van de Voedselbank een totaal ander beeld van mij dan in ons gesprek naar voren kwam. Ze vonden het een nare man, en waren eigenlijk een beetje boos dat hij zo raar bleef aandringen, maar mijn vrijwilligerswerk daar ging mooi niet door.”

Seksisme

Tijdens het Chainworks-traject werd Vivian seksueel geïntimideerd. “De consulent zei bijvoorbeeld dat hij niet snapte dat ik geen werk had. Ik kon volgens hem toch met een laag decolleté gaan solliciteren. En zo nog meer seksueel getinte opmerkingen. Hij stuurde ook om negen uur ‘s avonds een sms-je dat ik de afspraak niet moest vergeten. Bij navraag bij een meisje in dezelfde groep, bleek dat hij haar ook een sms had gestuurd vooraf aan een niet te vergeten afspraak. Dat was in het weekeinde om elf uur ‘s avonds. Ze kon er niet precies de vinger op leggen, maar ze zei dat ze hem absoluut niet meer in haar huis wilde. Het is namelijk de gewoonte van dat bureau dat die consulent een huisbezoek komt afleggen bij de intake. Het is toch ook wel te gek: die een-op-een sessies met een uitgerangeerde salesmanager, die in zijn nieuwe functie totaal doorslaat. Ik heb dat gedoe voorgelegd aan de gemeente. Helaas zeiden ze: dat had u dan eerder moeten zeggen. Maar ik weet dat ik toch aan het kortste eind trek, het is namelijk zijn woord tegen dat van mij. En ik weet dat er toch niets tegen wordt gedaan. Maar ik vind het wel een schande dat zulke mensen worden losgelaten op kwetsbare mensen met hun rug tegen de muur.”

Ze vond uiteindelijk zelf vrijwilligerswerk waar ze het ontzettend naar haar zin had. “Het kon ook wel eens een opstap zijn naar een betaalde baan”, zegt ze. Vivian werkte daar soms meer dan 30 uur per week, “gewoon omdat ik het leuk vond”. Ook het begeleiden van workshops deed ze “jammer genoeg maar voor een paar uur per maand”. “Ik kreeg echter een brief dat ik weer in een traject was geplaatst. Na een lange briefwisseling tussen het bedrijf waar ik vrijwilligerswerk doe en de gemeente, werd hen gezegd dat ik dat werk maar op moest geven of het er maar naast moest doen.” Vivian had zelf dus voor 30 uur vrijwilligerswerk gevonden, maar dat mocht ze niet doen van de gemeente Deventer. Haar protest dat ze al twee vrijwilligersbanen had, werd onder het tapijt geschoven. Het gaat er dus niet om dat “je iets terug doet voor je uitkering”, zoals dat zo vaak vergoelijkend wordt beweerd. Maar het gaat erom werklozen dingen te laten doen die de gemeente, de UWV en Sallcon willen dat je doet. En dus werd Vivian, zoals velen, in november 2012 opgeroepen voor een traject dat in eerste instantie vooral op solliciteren gericht lijkt.

Sollicitatietraject

“Ditmaal is het een samenwerking tussen de gemeente en Sallcon Werktalent, genaamd Werkend Vermogen 2012. Tijdens een gemeentelijke bijeenkomst werd weer benadrukt dat op het niet nakomen van je verplichtingen de eerste keer een sanctie staat van 20 procent inhouding van je uitkering en zo verder. Na een vraag hoelang dit traject ging duren was het antwoord: zo lang tot je betaald werk hebt gevonden. Ik ben bang dat het project er weer uit gaat bestaan om je gratis werk te laten doen waar enkel de werkgever beter van wordt. Of weer geestdodend inpakwerk ter ere van Sallcon Werktalent”, zegt Vivian bij het begin van het traject. Ze vertelt daarover: “We werden in groepen opgeroepen van ongeveer vijftien mensen. Wekenlang is telkens zo’n groep opgeroepen. Nu zijn ze begonnen aan de volgende lichting, dus de mensen met een nog grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Ik hoorde van iemand die al 20 jaar in de bijstand zit dat ze ook een oproep had gekregen. Ik weet niet wat ze daar dan mee gaan doen.”

“We moesten een formulier invullen met wat algemene vragen. Daarna werden de mensen die niet voldeden gewoon naar huis gestuurd. Bij een intakegesprek met iemand van de gemeente werd de eerste schifting al zichtbaar. Een vrouw met de indicatie sociale werkplaats, vanwege lichamelijke klachten, wilde heel graag werken. Er werd een keer naar gekeken en daarna werd ze er zonder pardon uitgeknikkerd. Ik kreeg een beetje de indruk dat iedereen die nog kon werken c.q. nog geld kon opbrengen in het project kon. En daar hoorde ik als vijftigplusser ook bij met mijn jarenlange arbeidsverleden. Mijn protest dat ik al twee vrijwilligersbanen had, werd onder het tapijt geschoven. Met een groot bord werd ons ingeprent dat de bijstand een vangnet was, waar we zo snel mogelijk uit moesten. Dat werd nog even extra duidelijk gemaakt door een overijverige juffrouw, die ook nog vertelde hoe gelukkig we wel niet moesten zijn dat de bijstand bestond, maar dat we wel verplichtingen hadden in het kader van wederkerigheid. We kregen daarna een persoonlijk gesprek met haar waarin vooral de nadruk werd gelegd op je gezondheid.”

Privacy

“Jaha, ze wilden natuurlijk niet iemand die gezondheidsproblemen had laten meedoen, aldus die juffrouw. Toen door naar Sallcon Werktalent, maar eerst nog even een uitgebreider intake-formulier invullen. Daarin werd onder andere gevraagd of je geschikt was voor de ploegendienst. Mijn medisch verbod op ploegendienst is ook bekend bij Sallcon. Maar dan wordt er toch nog tegen je gezegd bij dat intakegesprek van Sallcon: goh, maar dan kan je toch wel in de twee ploegen? Tsja, voor de cijfers ga je over lijken, nietwaar?”, zegt Vivian cynisch. “Verder vroegen ze welke ziekten je had, en welke medicijnen je gebruikte. Ik dacht dat dat altijd onder het beroepsgeheim viel, en vond het ook een vreemde zaak dat deze gegevens voor weet ik wie maar openlijk beschikbaar waren.” Maar Vivian laat zich niet alles welgevallen. “Ook heb ik nog even in de clinch gelegen met de jobhunter, omdat ik niet mijn o6-nummer wilde geven.” Ze had er geen zin in om opnieuw ‘s avonds thuis lastig gevallen te worden, zoals haar en de andere vrouw eerder was overkomen bij Chainworks. Ze vond het geven van haar e-mailadres en vaste nummer wel voldoende..

Dagelijkse praktijk

“Hoe het er daar aan toe gaat? In het begin bestaat de week uit vier dagen een aantal uur per dag daar aanwezig zijn. We moeten vijf sollicitaties per week versturen, via internet of schriftelijk. Het productiewerk op de sociale werkplaats Sallcon is afgeschaft, dat mogen ze volgens hen niet meer laten doen. Het is nu, denk ik, de bedoeling om zoveel mogelijk werkgevers te vinden om ons daar, desnoods gratis, te laten werken. Maandag is van 13:00 tot 15:00 uur het zogenaamde terugkom-deel. Dan worden je sollicitaties in de groep besproken, en jobhunters leggen vacatures aan je voor waar je dus eigenlijk met gepaste dwang voor wordt ingeschreven, en waar je vervolgens eigenlijk nooit meer iets van hoort.”

“Dinsdag van 9:00 tot 12:00 uur is er een soort sollicitatietraining, soms met nagespeelde sollicitatiegesprekken. Of er worden dingen besproken die je vooral niet moet doen bij een sollicitatie, enzovoorts. Op woensdag van 13:00 tot 16:00 uur mag je achter de computer zitten om de benodigde vacatures te vinden voor deze week, en die moet je dan per mail doorgeven aan je jobcoach. Donderdag om de week vanaf 13:00 uur is gereserveerd voor Dress for Success, detacheringsbureaus en een presentatie van de sociale media. Zo zinloos allemaal, want werk is er simpelweg niet.”

“Ik heb ook nog gevraagd wat de bedoeling was van het speeddaten met uitzendbureaus, en of ze nu nog niets kunnen doen omdat het besluit over het Businessplan van de gemeente Deventer nog niet is genomen door de gemeente. (zie kader) Op alles werd ontkennend geantwoord, en het einde van het verhaal was dat de consulent kwaad werd en zei: je zoekt het maar uit. Waarop hij in alle staten de kamer verliet. Dat is een beetje zwak van iemand die ons gisteren nog vertelde dat hij ooit eens een baan had gehad waar hij het totaal niet naar zijn zin had, en hoe verschrikkelijk hij dat dan wel niet vond. Met een beetje inlevingsvermogen kan hij zich dan wel voorstellen hoe het leven er voor ons uitziet. En voor de jongen die zijn afspraak vergeten was, en die op zijn vrije dag even bij de jobhunter moet komen om aan te horen dat op het vergeten sancties staan. Ze proberen je zo klein mogelijk te maken, om je te laten doen wat zij willen. Helaas lukt dat niet bij iedereen.”

Eind januari 2013 zegt Vivian: “Ik hou het vol omdat ik mijn aandacht ga verleggen naar de dingen die ik graag doe. Ik ben creatief en haal daar mijn voldoening uit en probeer positief te blijven ondanks alles. Verder vormen we met een aantal mensen een groep en proberen we elkaar op te beuren, maar een aantal heeft niet echt door wat er allemaal gebeurt”.

De werkplek

De mensen in het sollicitatietraject zitten naast een zaal met WSW-ers van de sociale werkplaats Sallcon. “De werkzaal, waar wij in het verleden het productiewerk deden, is nu voor de gehandicapten van Sallcon. Daar doen ze nu productiewerk. Hun oude werkplek is de zaal waar wij nu zitten, ingericht met computers en uiteraard gordijnen om de verschillende dwangarbeiders te scheiden. Ik begin me echt wel zorgen te maken over de brandveiligheid met al die gordijnen en de tafels opgetrokken uit onbehandeld grenen hout. Ik wil niet weten wat er gebeurt als daar brand uitbreekt, en dan ook nog met al die achtergebleven geestelijk en lichamelijk gehandicapten. De rest – die daartoe nog in staat is – is afgevoerd naar reguliere bedrijven in de regio. Maar goed, ik begin toch al geestelijk af te fikken, dus dat kan er ook nog wel bij, hahaha.”

“Er is elke week wel een nieuwe jobhunter die even moet meedraaien. Meestal jonge vrouwen van rond de 25. Van de week was er even een opstootje. Ik kreeg het niet helemaal mee omdat we achter de gordijnen zitten en we dus niets kunnen zien, maar ik dacht dat het ging over de gang van zaken daar. Er was even paniek onder de twee jobhunters van onze kant van de zaal, die al iets ouder zijn. Het einde van het verhaal was dat een van hen een andere groep ging begeleiden. Dus ze proberen de paria’s wel in bedwang te houden.”

Vijf sollicitaties per week

“In het uitgebreide vacatureaanbod (ahem…) moet je vijf sollicitaties zien te vinden. Je mag blij zijn als je dat aantal haalt, vooral vacatures hier in de regio zijn schaars. Vind je ze niet, dan heb je een probleem. Als je dan denkt er sneller van af te zijn door ook op niet zo relevante vacatures te solliciteren, dan wordt daar iets van gezegd, en telefonisch solliciteren wordt niet meer geaccepteerd. Soms krijgen we sollicitatietraining. Daar werd onder andere gesproken over telefoontaal en andere kolder. Ik heb ook nog het verhaal gehoord van een jonge vrouw, met een kind van twee jaar, die een opleiding volgt en vrijwilligerswerk doet. Ook zij wordt bedreigd omdat ze geen vijf sollicitaties per week kan vinden. Zij moest weer even apart genomen worden, waarna haar werd verteld dat ze geen positieve houding had, blah blah blah. En natuurlijk gelijk weer dat gedreig met het korten van de uitkering.”

“Bij Sallcon kregen we een haastig in elkaar gezette Powerpoint-presentatie over het belang van de sociale media. We kregen het verzoek vooral op onze Facebook-, Twitter- en Linkedln-accounts te vermelden dat we op zoek zijn naar werk. Ik denk dat dat wel werkt voor hoger opgeleiden, maar niet voor mensen die nog nooit van deze zaken hebben gehoord.”

Kleding

“Een jongen had een sollicitatiegesprek bij Post.nl. Hem werd gezegd dat hij toch echt niet met zijn gescheurde spijkerbroek op sollicitatie kon gaan. Hij droeg zo’n broek die nu in de mode is. En de schoenen konden ook niet volgens zijn jobhunter. Dus ze willen niet alleen dat je het werk gaat doen dat zij voor je uitkiezen, maar ze willen je ook nog voorschrijven wat je dan gaat dragen. Met het budget dat wij hebben mag je blij zijn dat je nog een onderbroek hebt. Ze hebben totaal geen idee hoe het leven eruit ziet als je een uitkering hebt.” Een paar weken later meldt Vivian: “Vandaag een presentatie van de instelling Dress for Success. Op zich wel een goede insteek, ware het niet dat het geheel overtrokken is met een saus van betutteling. Waarschijnlijk om je te behoeden voor de fout om te gaan solliciteren met je Mickey Mouse-shirt en je stripheldensokken… aangezien je IQ wel zwaar onder het maatschappelijk aanvaardbare zal liggen.”

“Donderdag weer een presentatie van een eigenaar van een of ander detacheringsbureau die ons even de regels van de koude en warme acquisitie kwam uitleggen, en daarbij ook nog even wat kleding- en zelfs hygiëne-adviezen wilde geven. Je krijgt toch echt het gevoel dat er iets aan je mankeert op deze manier. Gelukkig duurde het nu maar een half uurtje. Voor een Afghaanse vrouw in onze groep was het nog triester. Dit soort bijeenkomsten is voor haar taalmatig niet echt te volgen. Ze werkte tien jaar lang in de verzorging, maar kan dat niet meer zo lang volhouden. Dus nu werkt ze nog maar twee dagen, omdat haar knie kapot is. Ze vroeg aan haar jobhunter of ze dit uurtje detacheringsbureau een keer mocht overslaan omdat ze aan de andere kant van Deventer woont en noch kan fietsen, noch ver kan lopen. Het vroor namelijk dat het kraakte en het openbaar vervoer is voor haar te duur – meestal brengen haar kinderen haar weg maar die kunnen ook niet altijd. Maar nee, dat kon niet omdat de bijeenkomst verplicht is. Daar word je toch ziek van, of niet dan?”

Rechten?

“Ik vraag me eigenlijk af waar onze contracten zijn. We hebben slechts een intake-formulier gekregen, maar daarin staat niets over de tijden, enzovoorts, of over verplichtingen. Wel een map waarin het staat van die vijf sollicitaties. Het is toch ook krankzinnig dat we niet eens weten wat ze met ons van plan zijn. We worden straks voor een voldongen feit geplaatst als ze met werkgevers op de proppen komen die staan te trappelen om al die paria’s in dienst te nemen. En bij weigering wacht je de hongerdood. Ik heb in het verleden met eigen ogen gezien hoe dat gaat bij Sallcon Werktalent. Een man van 57 jaar werd geplaatst bij RotoSmeets in de vijf ploegendienst. Voor een uitkering! En dat alles onder de leiding van werkleiders die daar niet de capaciteiten voor hebben, maar aangesteld zijn omdat ze zelf bij Sallcon werkten. Toen kon je dat nog weigeren, maar nu werd bij de intake van dit nieuwe project een groot bord getoond met de mededeling: ‘Elk werk is passend’.”

“Ik heb vorig weekend nog met iemand gesproken die zijn uitkering opgegeven had omdat hij niet kon voldoen aan de vijf sollicitaties en helemaal gek werd van de druk die op hem uitgeoefend werd. Er zijn mensen die het Nederlands of de computer niet echt machtig zijn. Dus je kan wel nagaan waar hij nu van leeft… het criminele circuit wordt wel groot op deze manier. Er is woede en frustratie hier.”

Gedachten over verzet

Uiteraard krijgen mensen in zo’n situatie gedachten over wat er te doen valt tegen hun onrechtvaardige behandeling. Vivian verwoordt het in diverse gesprekken zo: “Ik vraag mij af welke rechten ze hebben, juridisch gezien. Ze zouden je alleen iets kunnen maken als je geen vijf sollicitaties doet. Dan werk je niet mee aan het reïntegratieproject. Verder kunnen ze me wel het leven moeilijk maken, maar zolang ik die vijf sollicitaties maar doe, kunnen ze me niet verbieden om mijn stem te laten horen, en dat is precies wat ik ga doen. Ik denk ook dat ze bang zijn voor publiciteit. Bij de opening van de nieuwe Sallcon-ruimte wilden ze een medewerker van de lokale omroep, die ook bij ons dwangarbeid doet, niet te woord staan.”

“Ze zagen op de eerste locatie, het Werkplein, dat we groepjes gingen vormen die hen het leven moeilijk konden gaan maken. Daar gingen ze er al aan werken door in de pauze zogenaamd even bij mensen een sigaret te gaan staan roken. En als we achter de computer zaten in ons lokaal, dan loerden ze toch nog even naar binnen vanuit het andere lokaal. We deden dan gewoon de deur dicht, en als ze dan toch onze gesprekken wilden horen, dan moesten ze de deur openmaken, die wij daarna gewoon weer dicht deden.”

“Ik denk dat ik zelf maar eens moet gaan reageren op vacatures die totaal niet aansluiten bij mijn opleiding, en dan gewoon moet zeggen waarom ik deze sollicitatie doe.” Twee weken later meldt ze: “Verder voldoe ik aan de eisen van die vijf sollicitaties. Ik begin mijn openingszin bij de niet-relevante vacatures met: ‘Bij het zien van deze vacature…’ Na een kort verhaaltje beschrijf ik dan wat de ware reden is van de brief. Ze kunnen me niet verbieden om mijn stem te laten horen, en als ze denken dat ze mij met bedreigingen wel klein krijgen, dan hebben ze het toch wel mis.”

“Ja, er is hier veel woede en frustratie. Bijvoorbeeld over de situatie dat je maar inzage moet geven in al je bankzaken en medische gegevens, om dan te worden gezien als een klaploper die zijn hand ophoudt. Vervolgens ben je de controle over je leven kwijt en beslist iemand anders hoe jij invulling gaat geven aan je leven. En dan word je, zoals ik in een eerder traject meemaakte, ook nog eens gedumpt in een werkzaal waar je geestdodend werk mag gaan doen… dat er meestal niet eens is. Dus zit je uren aan een tafel te niksen terwijl er ook nog eens gedreigd wordt met strafkorting als je niet doet wat zij zeggen. Ik heb wel meegemaakt dat mensen hoopten dat ze ziek werden of een ongeluk kregen, dan hoefden ze daar niet meer naar toe.”

“Het ergste is wel dat je niet weet wat ze met je van plan zijn… gaan ze daadwerkelijk die gemeenteplannen uitvoeren, zoals ze daar liggen, en hoelang gaat dit traject voor ons duren? Je ziet dat veel mensen het beu gaan worden. Vandaag was de helft er niet. Ik neem aan dat ze lijden onder de laatste griepstuipen, haha.”

“Als ik niet afhankelijk was geweest van deze uitkering – gezien mijn leeftijd heb ik weinig toekomst perspectief – was ik zonder me een keer te bedenken de barricaden opgegaan. Niet alleen voor mezelf, maar ook voor al die andere mensen die gedwongen worden tot dwangarbeid. Ik heb gezien wat dat met mensen doet: behandeld te worden als een stuk vuil, onder voortdurende bedreigingen door mensen die de leeftijd hebben dat ze net van school komen – daar word je niet blij van. Verder ben ik mij ervan bewust dat ik in mijn eentje niet veel begin. Wel heb ik een brief geschreven aan de cliëntenraad WWB. Ik denk dat een eerste stap moet zijn dat zoveel mogelijk mensen weten in wat voor positie wij ons bevinden. Ik zag dat de cliëntenraad een Twitterbericht heeft geplaatst over Chainworks en nog een ander bericht over mensen wegpesten uit de uitkering. Chapeau!!! Dat betekent dat ze mijn brief gelezen hebben, en er daadwerkelijk iets mee gaan doen. Ik hoop dat nog meer mensen deze wantoestanden gaan inzien, en hun reactie willen geven zodat er in ieder geval door dat bureau geen slachtoffers meer gemaakt zullen worden.”

Hoop op betaald werk

“Er zijn er ook die nog nooit in zulke trajecten hebben gezeten en waar nog de hoop bestaat dat ze wat voor je kunnen doen. Dus die geloven nog in de sprookjes die ze je proberen te verkopen. Dat zal straks wel anders worden als we weer met groepen tegelijk gedumpt worden bij een werkgever met dollartekens in de ogen. Voor veel mensen is dit nog nieuw, en er leeft nog de stille hoop dat het wat is. Ja, dat is het wel, alleen… het is drie keer niks.”

“Vandaag had een jongen die er al zestien weken zat een evaluatiegesprek, want ze hebben hem gezegd dat dit project zestien weken ging duren. Ze houden hem een worst voor dat ze een baan voor hem hebben in een bedrijf. Ik geloof er geen bal van. Ze houden hem gewoon aan het lijntje en die zestien weken is ook een sprookje.”

“Ik had deze week zelf ook een gesprek met mijn jobhunter en hij vroeg wat ik er van vond. Ik heb hem gezegd dat ik daar voor de kat zijn viool zat, en dat was niet echt wat hij wilde horen. Gelijk er achteraan zei hij dat hij contact op zou nemen met zijn kennis. Jaja, een eigenaar van een detacheringsbureau. Misschien dat die wel werk had, buiten de stad in de procesindustrie. Ik heb hem al honderd keer verteld dat ik niet meer in ploegendienst mag werken, en aangezien al dat werk meestal in de ploegen is… Neeee, daar zou hij wel rekening mee houden. Met het kippenvel op mijn armen en in mijn hoofd een scenario van ‘How to kill a jobhunter’ ben ik vertrokken, met een nieuwe afspraak voor eind januari. Uiteraard buiten de dwangarbeidtijd.”

Gemeente

“Het schijnt dat de gemeente haar Businessplannen heeft doorgedrukt, en nu kunnen ze dus doorgaan. Ja, 2,5 miljoen euro besteden ze eraan. Kan je nagaan wat we dan voor hen moeten opbrengen. Ik denk toch al snel het drievoudige. Laten ze dat bedrag maar overmaken naar de Voedselbank waar de rijen steeds langer worden. In plaats van er dure feestjes van te geven bij Sallcon. En de gemeente eet er zelf ook geen broodje zalm minder om.”

“Ik ben eens gaan spitten op internet en zag de voorloper van het plan dat nu dus uitgevoerd gaat worden. Daarin wordt de werkwaarde van mensen zelfs uitgedrukt in procenten. In dat rapport komt naar voren dat ze de werkgevers willen pamperen, maar zonder te kijken naar mensen zelf. En dat het gemakkelijker was dat er een hele groep kwam bij een werkgever, want dan konden ze er toezicht bij plaatsen. Hetzelfde wat ze in het verleden ook met ons gedaan hebben bij Talens Verf. De gemeente Deventer neemt halverwege het jaar een besluit of dit huidige project zo doorgaat, las ik ergens. Dus wij zijn de zogenaamde pilot, om te kijken of ze dit kunnen doordrukken. Nou, laten we het ze dan maar zo moeilijk mogelijk maken dan.”

“Mensen beginnen zich nu wel te ergeren aan het feit dat we daar echt voor niets zitten. Er is in onze hal een man van bijna zestig jaar die er nu zestien weken zit en die zoiets heeft van: als ze me nu niet laten gaan, dan ga ik in gesprek met de gemeente. Ik ben alleen bang dat hij daar nog wel een tijd zal zitten. In een van die gemeente-rapporten staat immers dat het niet te snel opgegeven moet worden omdat de grootste uitval het eerste jaar is. Er wordt gesproken van twee of drie jaar dit project volhouden. Ik heb ook het commentaar gezien van de cliëntenraad die zich terecht zorgen maakt over de zogenaamde draaideurconstructie. Ik heb het zelf ook meegemaakt: eerst naar Sallcon, dan drie maanden in de WW en dan zes weken wachten op je bijstandsuitkering terwijl je niets te eten hebt en de rekeningen gewoon doorgaan. Je kunt dan wel een voorschot krijgen…”

Logica van dwangarbeid

“Een jobhunter ontkende dat het werk weer productiewerk wordt. Nee, dat doen wij niet meer, zei hij. Ik denk dat ze het nu over een andere boeg gaan gooien, in samenwerking met uitzendbureaus en werkgevers. Want donderdag hadden we ‘speeddaten’, dan komt personeel van uitzendbureaus jou vertellen wat ze voor je kunnen betekenen. Maar even voor het gemak vergetend dat ze daar een premie voor krijgen die op kan lopen tot wel 4.300 euro, heb ik ergens gelezen. Dat geld verdwijnt in de zakken van hun uitzendbureau of een werkgever. Maar dan ben jij de uitkering uit, volgens de papieren. En dan lig je binnen drie maanden weer op straat, omdat ze dan weer een nieuw blik kanslozen opentrekken.”

“Ik weet ook niet wat het voordeel is om zo met die uitzendbureaus te werk te gaan, maar ik zie wel dat ze het personeel dat ons moet begeleiden drastisch hebben ingekort. En minder opgeleid personeel inzetten. Zoals een WSW-er met de onhebbelijke gewoonte om mensen te verraden als ze de Sallconhel even probeerden te ontvluchten, door kort even buiten te gaan staan. Ik denk dat ze dat soort mensen nodig hebben om ons onder controle te houden, en het is natuurlijk goedkoper dan een bewaker met papieren. Onlangs is dat mens vervangen. Ze nemen nu nieuw personeel aan, net van school.”

“Ik zie dat ze de werklozen hierheen brengen die zonder problemen bij een werkgever aan de slag kunnen. Dus het hele gebeuren is erop gebaseerd die mensen die nog kunnen werken – daarvoor dus die schifting bij de intake – voor niets bij werkgevers te laten werken. En als we zelf beter zouden worden van het werk, dan was dat niet zo’n ramp, maar nu steken ze de werkgevers een veer in de r… Die zullen de mensen van zijn lang-zal-die-leven geen contract aanbieden, en dan staan we dus na een paar maanden weer op straat. Ik denk de laatste tijd dat ze moeite hebben met het vinden van werkgevers, want die staan niet te wachten op negatieve publiciteit als bekend wordt waar de gemeente mee bezig is. Bijna al de mensen van de sociale werkplaats zelf werken al bij verschillende werkgevers, en ik denk dat ze daar wel tevreden mee zijn. Wat er nu nog zit op de werkplaats, zijn echt de mensen die beschut werken omdat ze dermate geestelijk en lichamelijk gehandicapt zijn dat er geen andere oplossing is. Je ziet wel veel uitval van mensen die ziek zijn.”

“Ik heb verder iets gelezen over de samenvoeging van afvalbedrijf Circulus met buurtbeheer en activeringsbedrijf Cambio, wat wel honderd arbeidsplaatsen ging opleveren, volgens de Deventer Post. Niet alleen voor de mensen van Sallcon zelf, maar ook wij zouden daar in meegaan. Als het echt reguliere banen zou opleveren, dan zou dat wel iets zijn, maar ik denk dat we weer in een draaideurconcept terecht komen, al dan niet gedwongen.”

Geschreven door Jeroen Breekveldt en oorspronkelijk verschenen op doorbraak.eu

DEVENTER GEMEENTEPLANNEN

De gemeente schrijft: “Vanaf 1 januari 2013 wordt reïntegratie voor de gemeentelijke doelgroepen, vooralsnog uitgezonderd de WSW-doelgroep, uitgevoerd door Deventer WerkTalent i.o.. Voor de uitvoering hiervan is door het college op 23 oktober 2012 het Uitwerkingsplan Deventer WerkTalent i.o. 2013 vastgesteld. In 2013 heeft Deventer WerkTalent i.o. nog geen eigen juridische structuur en zal deswege, conform het besluit van het college van 23 oktober 2012, de reïntegratieactiviteiten uitvoeren als een projectorganisatie.”

“De overeenkomst tussen gemeente en Sallcon is noodzakelijk om uitvoering te geven aan het door het college op 23 oktober 2012 vastgestelde Uitwerkingsplan Deventer WerkTalent i.o. 2013. Het college heeft de stuurgroep DWT aangewezen om uitvoering te geven aan het Uitwerkingsplan Deventer WerkTalent i.o. 2013. Hiertoe heeft de stuurgroep DWT inmiddels een projectdirecteur aangesteld, de algemeen directeur van Sallcon Werktalent BV, die in opdracht van de stuurgroep het Uitwerkingsplan in 2013 gaat operationaliseren. Hiertoe zal de stuurgroep een tweetal projectopdrachten vaststellen.
De twee projectopdrachten richten zich op: 1. het realiseren van de gestelde doelen en resultaten in de programma- en productbegroting 2013 en het Uitvoeringskader Iedereen Actief! 2013, en 2. de verdere ontwikkeling van Deventer WerkTalent, onder meer het opstellen van het Businessplan Deventer WerkTalent 2014.

Financiële consequenties: de kosten van uitvoering van deze overeenkomst bedragen 2.518.428 euro waarvoor de dekking wordt gevonden binnen de productbegroting van product 405.”