1. Er is onenigheid in linkse kring over Jitse A., de Friese oud-militair die naar Syrië ging om daar op salafistische fascisten te schieten en die nu, teruggekeerd in Nederland, mogelijk vervolgd gaat worden voor moord. Gezonde onenigheid: het is hoog tijd dat wij Gutmenschen minder voor eigen parochie gaan preken en meer binnen die eigen parochie durven bakkeleien.
2. Dat bakkeleien heeft zin, terwijl bijvoorbeeld trachten Wilders-volgelingen tot rede te brengen geen zin heeft. Van preken voor eigen parochie leren wij niets, van preken tot ‘bezorgde burgers’ die alleen maar willen schreeuwen zo hard ze kunnen, leren zij niets. Het is geprobeerd, door mij en door anderen. We hadden in die verspilde tijd veel goede boeken kunnen en moeten lezen.
3. De kwestie-Jitse is niet zozeer interessant vanwege Jitse, want dat is maar één meneer, die we niet kennen en naar wiens beweegredenen we hooguit kunnen raden. Twee aspecten verdienen wél onze aandacht, denk ik: het gegeven dat sommigen onder ons die beweegredenen erg belangrijk vinden en het gegeven dat velen van ons zwaar tillen aan het (verondersteld) overtreden van de wet door Jitse en mensen zoals hij.
4. Om met dat laatste te beginnen: de wet. Ik heb mensen die gewoonlijk niet te betrappen zijn op een naïef vertrouwen in de goedheid van de burgerlijke staat zien beweren dat schieten op Daesh-strijders moreel laakbaar was, omdat de wet het verbiedt. Aan de staat, werd gezegd, komt het geweldsmonopolie toe. Einde redenering, verbijsterend genoeg. Dat die staat met z’n precious geweldsmonopolie een heleboel onrecht, onder meer in de vorm van geweld tegen weerlozen, dag na dag in stand houdt, doet aan dat morele ezelsbruggetje schijnbaar niets af. Dat de wet er in de eerste plaats is om de bestaande eigendomsverhoudingen en de arbeidsrust te maintiendrai-en, en dat daarmee elke wet, ook de wet op de woonerven en de wet op de verse geitenkaas, als door een erfzonde is besmet, zien mijn lieve linkse vrienden ook maar door de vingers.
5. Was het in 1936 wettelijk toegestaan om naar Spanje af te reizen teneinde daar tegen Franco en zijn falangisten te vechten? Nee hè? En Wilhelmina was er vast ook persoonlijk op tegen. Ik wed dat ze het, bij de gratie Gods enz. enz., niet netjes vond van haar al te linkse onderdanen.
6. Educatief terzijde: voor wie nu denkt “Als iedereen zelf mag weten welke wetten hij of zij respecteert, wordt het een zootje!” heb ik nieuws: het is allang een zootje. En dat komt onder meer door de staat, die met z’n wetten het schoelje dat onze planeet plundert de hand boven het hoofd houdt. Daar is de staat namelijk voor. “Maar als de wet voor jou als anarchist niet geldt, dan mogen wij dus ook je televisie komen weghalen!” roept nu een slimmerik. Nee, dat (net als ongevraagd tutoyeren) mag u niet. Van mij niet, namelijk, en ik sla u misschien wel hard op uw hoofd als u het toch probeert. Of ik ga naar de politie. “Wat?! Als anarchist?” Natuurlijk! Ik betaal er flink voor, tegen mijn zin, en ik heb er soms last van, dan mag ik toch er ook een enkele keer wel mijn voordeel mee doen, of niet? En dat lukt heel goed zonder aan wet of staat of diender zelfs maar een minimum aan moreel gezag toe te kennen. (“Maar we hebben die wetten toch samen afgesproken?” Nee, dat hebben we niet. “Maar het is toch handig dat iedereen zich aan bepaalde afspraken houdt, zoals rechts rijden en stoppen voor rood?” Ja, dat is handig, maar ‘handig’ is iets anders dan ‘moreel goed’ en we zouden zulke afspraken ook kunnen maken zonder de staat. Nu stop ik, want ik kan hier niet het anarchisme helemaal gaan uitleggen. Er zijn goede boeken over.)
7. Dan het tweede punt: het veronderstelde belang van de beweegredenen van Jitse — of van om het even wie die in den vreemde fascisten op de korrel neemt. “Ik wil zijn intenties weten!” riep iemand die vaak zinnige dingen zegt, op Twitter. “Wat zou je eraan hebben te weten wat hem drijft?” vroeg ik. “Simpel,” luidde haar antwoord, “ik wil weten of ik hem kan steunen of niet.” Toen was de vraag, natuurlijk, wat ‘steunen’ precies inhoudt: een legergroene ‘Justice for Jitse’-sticker kopen en op sociale media diens zaak bepleiten, daar kwam het op neer. Nogal magertjes, lijkt mij, als praktische uitkomst van een diepgravend onderzoek naar ’s mans motieven. Ik denk dat er, als we (ja, ‘we’, want ik bezondig me er net zo goed soms aan) weer eens tot de bodem gaan uitzoeken of iemand moreel of politiek in orde is, met iets anders bezig zijn. Waarmee?
8. Met ballotage. Wie hoort er tot onze clan en wie niet? De antireligieuze inslag van veel clan-leden ten spijt wordt veel tijd verspild (die we hadden kunnen en moeten besteden aan het lezen van goede boeken) met het geven van getuigenis, het opbiechten van zonden en met, letterlijk, inquisitie. Nobody expects the leftist inquisition! Was het maar waar: inmiddels weet je bijna zeker dat elk ‘verkeerd’ woord, elke aarzeling die je vertoont als de anderen opspringen voor een rituele dans rond een of ander heilig thema, zal worden opgemerkt en afgestraft. Links is een moreel panopticon geworden, waarin we elkaar voortdurend de maat nemen. Waag het niet om te betwijfelen dat zwarte piet racisme ‘is’ of dat alle moslims vrede willen! Uit de coulissen van het internet springen ze tevoorschijn, de kapoentjes van links, om je te vermanen. Voor je het weet heb je een ‘block’ te pakken en hoewel dat minder zeer doet dan de pijnbank, is het toch niet fijn. De mensen, intussen, zwarte en bruine en witte, die dag na lange dag in echte slavernij leven en de mensen, moslim en niet-moslim, die zuchten onder het juk van de sharia schieten daar helemaal niets mee op, natuurlijk, maar de clan heeft althans zijn zaakjes op orde. Gaat u rustig slapen, we will have moral superiority in our time.
9. Ballotage is iets heel anders dan bakkeleien. Het eerste gaat over wie, het tweede over wat en hoe. Het eerste over Ons Morele Gelijk, en dan vooral omdat we willen weten wie bij dat Ons hoort en wie niet, het tweede over strijd leveren en winnen.
10. Ons Morele Gelijk moet vooral blijken uit het ene na het andere verhaal over rechten. Linkse verontwaardiging is, om het anders te zeggen, vaak verontwaardiging over het schenden van rechten en linkse vreugde is vreugde over het verwerven of succesvol verdedigen van rechten. Maar weten we wel wat ‘rechten’ zijn? Het linkse hart verzet zich tegen het recht van de sterksten, tegen “might is right”, maar het linkse verstand droomt weg, vervolgens, in de fictie van het omgekeerde: “right is might”. Het eerste is onzin, maar ook het tweede is niet waar, helaas. Een recht is niets. Het leven is niet ‘eerlijk’ en je kunt op niets aanspraak maken. Je gaat als hulpverlener naar Syrië en een Londense ex-DJ met een dolk snijdt je de keel door. Waar is je recht op leven? Nergens. Je vlucht uit Syrië naar Noord-Europa, waar de lokale nazi’s je met vuurwerk bestoken of je willen verbieden over straat te gaan. Waar is je recht als vluchteling? Nergens. Alleen een recht dat je kunt afdwingen is een recht waar je iets aan hebt, maar zodra je het kunt afdwingen is het niet meer zozeer een recht als wel een zekere mate van, inderdaad, macht.
11. Daarom moet links doodordinair op macht uit zijn. Praten over rechten is zeggen ‘hoe het zou moeten zijn’. Er spreekt een sprookjes-geloof uit: dat iedereen eigenlijk lang en gelukkig ‘zou moeten’ leven. Werken aan macht, daarentegen, is trachten je wil op te leggen aan de werkelijkheid. Er is in de echte wereld niet zoiets als ‘hoe het zou moeten zijn’. Er is alleen maar hoe het nu is en daar tegenover staat, misschien, een idee van hoe je het hebben wilt. Op basis van een droom over ‘hoe het zou moeten zijn’ ondertekenen mensen bijvoorbeeld petities (smeekbedes gericht aan de machthebbers), terwijl wie de fictie doorziet van verworven of nog te verwerven rechten (ons tot wederopzegging gegund door die machthebbers) het klik-hier-activisme de rug toekeert en zelf, vaak met wat kameraden, van die weerbarstige, ‘oneerlijke’ realiteit tracht af te dwingen wat hij of zij wil. Dat heet in de anarchistische traditie directe actie.
12. In Lombok, de Utrechtse volkswijk waar ik jaren gewoond heb, wilde een aantal mensen graag een verkeersdrempel in hun straat hebben, opdat de kinderen daar iets veiliger konden spelen. Er ging een keurig verzoek naar de Gemeente, maar dat verzoek werd afgewezen. Toen haalden op een nacht een paar straatgenoten over de hele breedte van het wegdek wat klinkers weg. Instant succes! De auto’s reden langzamer. De Gemeente kwam, natuurlijk, het wegdek herstellen, ineens heel snel en efficiënt, waarop, natuurlijk, de bewoners hun directe actie herhaalden. Dat ging een paar keer zo heen en weer, tot de Gemeente toegaf, waarschijnlijk om budgettaire redenen, en een Officiële Drempel liet aanbrengen. Mooi verhaal? Wat die mensen deden was wel verboden! Aan de Gemeente komt het verkeersdrempelmonopolie toe. Einde redenering, toch?
13. Nu terug naar Jitse, wiens recht (dat is dus niets) om zich vrijelijk te bewegen hem is ontnomen (daar heb je het al) omdat hij in een ver land de wapens opnam (verboden!) tegen een bende moordenaars en slavendrijvers. Jitse behoort, geloof ik, niet tot de linkse clan. Het is ook best denkbaar dat ik, als ik hem zou kennen, liever een goed of zelfs een slecht boek las dan met hem en zijn vrienden een biertje te gaan drinken en dat hij opvattingen heeft die ik verwerp. Maar dat weet ik allemaal niet, en wat ik wél weet is dat hij vecht tegen fascisten. Echt, met een geweer, niet van achter een toetsenbord of door een lelijke sticker te kopen. En ook niet door andere mensen de maat te nemen.
14. Zelf vechten, zoals de mensen in die straat in Lombok, zoals Rosa Parks die zat waar ze van de wet niet mocht zitten, in haar bus, en zoals de Internationale Brigades in revolutionair Spanje, en zoals de stakende schoonmakers nog niet zo lang geleden, dat heeft zin. We gaan er de wereld niet mee redden, want ‘redden’ is niet iets wat je met een wereld kunt doen. Het zal altijd een rommeltje blijven en een strijd. Maar deelgevechten kunnen we winnen, bijvoorbeeld rond Rojava en elders waar de Koerden zich teweerstellen tegen Daesh, soms met een helper whitey aan hun zijde, die daarvoor ons respect verdient.
Pingback: Boodschap aan justitie: Laat Jitse Akse met rust | Ravotr