Waar zijn we nu met Spaans fascisme? Helaas, in 2021

Er is net een nieuw fascistisch standbeeld klaar om Franco’s fascistische ‘helden’ te eren. Dat waren de militairen van het zg. ‘Legión’ die bloedbad na bloedbad aanrichtten, en dorp na dorp executies uitvoerden in republikeins gebied. Zal het geplaatst worden?

Even kort: generaal Franco begon in 1936 vanuit Marokko een opstand tegen de legale Spaanse republiek. Hij kreeg het leger en de nationale politie mee. Ook de nazi’s, Italiaanse en Portugese fascisten kwamen hem steunen, met resp. 16.000, 50.000 en 10.000 man.

Bloedbaden volgden, plus op 26 april 1937 het eerste bombardement op burgers in Europa, van de Luftwaffe op het Baskische dorp Guernicá – Picasso maakte er zijn beroemdste schilderij van. Er stierven 175.000 republikeinse strijders tegen 110.000 fascistische, plus ruim 100.000 burgers in frankistisch gebied tegen 50.000 in republikeins. Zo’n 30.000 kinderen uit republikeinse families werden ontvoerd en in frankistische gezinnen opgevoed. Er woedde tegelijk een hevige discussies over prostitutie, waarbij republikeinse feministen een leidende rol speelden. De nationalisten verweten die feministen sowieso hoeren te zijn.

Op 24 oktober 2019 verwijderde de regering na heel heftige en lange discussies Franco’s resten uit het monument – zeg maar bedevaartsoord – in de ‘vallei der gevallenen’- de ‘Valle de los Caídos’ in de plaats San Lorenzo del Escorial buiten Madrid – inderdaad, daar is ook het Escorial-klooster.

Maar 80 jaar na de burgeroorlog en de moordpartijen is het frankisme in Spanje nog springlevend. Ook het ‘Legión’ – een ‘legeronderdeel’ dat vreemd fascistisch marcheert met open hemden en opgerolde mouwen, dat Franco als hardste onderdeel inzette en dat als leuze heeft ‘Legionnairs om te sterven!’ – bestaat nog steeds.

Zij raakten bekend om hun strafexpedities tegen Marokkanen – hun verkrachtingen zijn berucht, en zij martelden, waarna zij ’trofeeën’ mee naar de kazerne namen…. Sommige leden hebben hun bloedgroep aan de binnenzijde van hun linkerarm laten tatoeëren – net als de SS. Als je die ziet marcheren en je wordt niet licht misselijk…

Van de republikeinse doden en vooral van geëxecuteerde burgers is overwegend niets bekend over de plek van hun graven of de namen van de doden. Er blijken nog 2400 massagraven te zijn die nog geopend zullen moeten worden. Families wachten nog steeds in stilte…

En dan nu tussendoor even een standbeeld voor de moedige soldaten die de republiek – illegaal! – bestreden. Begin juli was er al een protestdemo in Madrid. Wat zetten we erop, dat het er komt? Spanje is nog lang niet klaar met zijn geschiedenis. Het zou wel eens 50/50 kunnen zijn…

  • Uitgelichte afbeelding: Door Xauxa Håkan Svensson – Eigen werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=12260423