De fluttige biografie van Domela Nieuwenhuis, hier besproken, vermeldt weinig over zijn bezigheden na de splitsing in de socialistische beweging en zeker over na zijn keuze voor het anarchisme. Het kan zijn dat de historicus De Rooy gelijk heeft dat Domela steeds interessantere opvattingen kreeg die steeds minder mensen interesseerden. Maar dan hoor ik bij die weinigen.
Een van die opvattingen was dat hij als antimilitarist wel oren had naar een Verenigde Staten van Europa, ter waarborging van de vrede. De harde werkelijkheid van imperialistische oorlogen verdreef dit idee al snel. En hoe staan we er nu voor?
Is dat hele idee van Brexit niet een hernieuwde droom van Little-Englanders die een Groot “Brits” Rijk als een soort geestendans voor ogen hebben, voorbijziend aan de realiteit dat zij in een niet al te belangrijke uithoek van Europa wonen, waarvan de oudste en meest nabije koloniën, Schotland/Alba, Wales/Cymru en de zes bezette graafschappen van Éire onvermijdelijk in onafhankelijkheid losgekoppeld zullen worden? Omdat de meeste mensen daar, niet als Het Volk dat alleen erkend wordt door de praatjesmakers in Westminster, onafhankelijkheid als de sleutel tot een mogelijke Verenigde Staten van Europa zien. Omdat de Schotten zich geen Engelsen weten maar Europeanen.
Natuurlijk heeft de Europese Unie het zeer ernstige tekort van niet democratisch georganiseerd te zijn. Het parlement is zoals Lenin het noemde pas echt een burgerlijk kletscollege dat kan doen alsof het wetten aanneemt zonder dat het wetten worden als de Commissie of slechts een van de zeven- (of acht-?) entwintig leden er niet mee instemmen? Dat democratisch tekort moet opgelost ter redding van de EU en ter versterking van het vredesidee van een verenigd Europa. En dan moet ik met mijn Nederlands paspoort in staat zijn te stemmen op Engelse Groenen, op dwarse Basken of een paneuropese Kabouterpartij. Wie zal het verwezenlijken en hoe? Naar ik begrijp staat Yanis Varoufakis zoiets voor. Ik wens hem alle succes.
