Verzuiling 2.0

Vroeger had je in dorpen soms meerdere voetbalclubs, katholieke, protestantse en niet-confessionele. Je kon nog de maatschappelijke en culturele verschillen zien of horen tussen de programma’s van AVRO, NCRV en KRO. Er waren verschillende vakbonden die weliswaar allemaal de belangen van arbeiders vertegenwoordigden, maar verschillend waren door hun ideologische of religieuze overtuigingen. Je had wijken waar je niet kwam omdat daar ketters of ongelovigen woonden en scholen waar je van je ouders in een grote boog omheen moest lopen. Het was de tijd dat Nederland was verbonden door de verdeling van de samenleving in levensbeschouwelijke en sociaal-economische groepen.

Tegenwoordig bestaat dat niet meer, althans niet in die zin. Er is een nieuwe verzuiling aan het ontstaan met groepen, die fan zijn van een voetbalclub, een kleding- of automerk, of van bekende Nederlanders en hun TV-programma’s en daaraan hun identiteit en culturele verbondenheid ontlenen. Groepen die verbonden zijn met politieke stromingen die niet op levensbeschouwing of sociaal-economische ideeën zijn gebaseerd, maar op levensstijl, uiterlijkheden en thema’s zoals veiligheid, immigratie en voor of tegen Nederland zijn. Natuurlijk speelt (financiële) welvaart ook een rol, maar je hebt tegenwoordig ook mensen met een bijstandsuitkering die op de VVD stemmen. Alles wordt anders. Niets is wat het was.

Politicologie-student Yernaz Ramautarsing vertelde vorige week bij Pauw en Witteman dat hij rechts en een fan was van Ayn Rands Atlas Shrugged. Ramautarsing zet zich in tegen wat hij noemt de ‘linkse indoctrinatie’ op universiteiten. Gesprekspartner Freek de Jonge had geen zin in een oeverloze discussie met iemand die ‘linkse theorieën’ minacht en trok zich terug uit het gesprek. Daarin zag Ramautarsing, met een paar honderd likes op Facebook, zijn gelijk en zagen de sociale media hooligans over rechts hun overwinning, uitgedrukt in scheldkanonnade’s, verwensingen en verdachtmakingen aan het adres van De Jonge. Filosofie-student Jojanneke van der Veen, voormalige voorzitter van de jongerenorganisatie Dwars van GroenLinks, kwam vandaag met een reactie in de Volkskrant. Ze introduceerde zichzelf als links meisje en schreef dat Ramautarsing goed bezig was, maar dat hij niet alleen tegen linkse indoctrinatie moest zijn.

Met een onconventioneel standpunt haal je tegenwoordig gemakkelijk de media in Nederland. Van der Veen wilde in haar artikel graag met ons delen dat Ayn Rands Atlas Shrugged ook haar favoriete roman is. Dat is bijzonder. Rands objectivisme staat lijnrecht tegenover het idee van GroenLinks, dat een sociale samenleving beter is dan een die wordt gedreven door zelfzucht en hebzucht. Dat is ook bijzonder, omdat de boeken en opvattingen van Rand vooral populair zijn bij de aanhangers van de Tea Party, Fortuynisten en andere rechtslibertaire stromingen. Dat zowel de rechtse Ramautarsing als de linkse Van der Veen liefhebbers zijn van de ideeën-romans van Ayn Rand, waarin altruïsme en compassie als bedreiging van de (Westerse) beschaving worden voorgesteld, is tekenend voor onze tijd en geeft weinig hoop voor de toekomst. Het geeft wel weer richting om ergens in een grote boog omheen te lopen.

14 gedachten over “Verzuiling 2.0”

  1. Met alle respect, wltrrr, en dat is geen hol cliché voor mij, maar bij GroenLinks lopen sinds de tijden van Halsema veel luitjes rond die vinden dat het leuk DWARS is om ultrarechtse onzin toe te juichen, of het nu “hervormingen”, politiemissies of Ayn-Randrommel is.

  2. Ja, ik ken dat, Arnold. Ik kwam twee jaar geleden een GL-kandidate voor de kamerverkiezingen tegen die de ex was van Thierry Baudet. Ik ken GL’ers die voor het koningshuis zijn, groen als iets de vorige eeuw zien en geen problemen hebben met neoliberalisme. Gelukkig zijn er nog tegengeluiden.

  3. Tsja, vandaag de dag zijn het allemaal jongetjes en meisjes die niet gehinderd door enig intellectuele bagage, moreel en historisch besef het ‘debat’ bepalen, het ‘debat’ duiden en journalistje spelen.
    Een land ‘verenigd’ in neo-liberale domheid en afwezigheid van empathie.

  4. ‘De hoofdpersonen kunnen alleen vasthouden aan hun principes door zich terug te trekken uit de samenleving en te wachten tot er ruimte ontstaat om de juistheid van hun idealen aan te tonen’, aldus Jojannneke Vanderveen.

    Die tactiek is in de praktijk gebracht. ‘Te wachten’ is daarbij een eufemisme.
    ‘Wanneer er rampen plaatsvinden in een land, al dan niet gecreëerd, zijn de bewoners in shock en is dat het moment waarop met een neoliberale transformatie kan worden begonnen, schreef ik in Een les uit de shockdoctrine.

  5. @3, Ralph, grotendeels eens. Je laatste zin betekent eigenlijk dat we nu een hele verloren generatie in Nderland beschouwen. Generatie dat helemaal niets van de Europese tradities of cultuur heeft gekregen en waar het grootste deugd is eigen navel de hele dag lang starren.

    Bovendien begaat Jojaneke van der Veen en grove falsifiecatie door zich “Links” te noemen. Je kan niet tevens de ultrarechtse Ayn Rand verafgodelijken en tevens links zijn. Mevrouw Jojaneke van der Veen kan niet tevens zwanger zijn en maagd blijven, tenzij ze niet de gebruikelijke kenmerk van gesplitste persoonlijkheid vertoont.

    Je kan niet “Mijn Kampf” mooi vinden en tevens links zijn.

  6. Dag heren van het goede leven,

    Ik veronderstel dat we gezien bovenstaande commentaren wel blij mogen zijn dat er nog wat van die weldenkende en vooral progressief denkende lieden zijn als u zelf.
    Ik proef uit bovenstaande toch ook nogal wat boe-geroep en minachting naar de jongere generaties toe. Ik weet niet of u van mijn generatie bent, maar ik heb toch de indruk dat dat zomaar wel eens zou kunnen. http://dimasplace.wordpress.com/2011/07/06/talkin-bout-my-generation/
    Uit dien hoofde wil ik u er even op wijzen dat, ondanks de idealen uit de jaren zestig en het stempel progressief dat velen van mijn generatiegenoten zich toedichten, er nog geen generatie in de mensengeschiedenis is geweest die volgende generaties met zoveel rotzooi en gigantische problemen als de onze.

    Ik reken mijzelf ook tot de linkse kerk en heb een broertje dood aan het alom gevierde neoliberale evangelie en wil derhalve meteen ook maar namens die vermaledijde jeugd vragen of u behalve boe-roepen ook wat diepgravender kunt uitleggen waarom belangstelling voor de filosofie van Rand gelijk staat aan weinig hoop voor de toekomst of hoe de jongetjes en meisjes van tegenwoordig dan aan hun intellectuele bagage moeten komen wanneer ze zich niet in die ideeënwereld mogen verdiepen en waarom iemand niet geboeid door een roman van Rand kan zijn en tevens links kan zijn of zoals nexus stelt geen nationaal-socialist en links kan zijn?
    Maar het gaat natuurlijk vooral over de vraag wat er niet zou deugen of nogal zou rammelen aan dat zogeheten ‘objectivisme’? En dat rammelt volgens mij behoorlijk van diverse kanten!

  7. @Dick

    ‘Maar het gaat natuurlijk vooral over de vraag wat er niet zou deugen of nogal zou rammelen aan dat zogeheten ‘objectivisme’?’

    Volgens wikipedia:
    Het objectivisme van Ayn Rand stelt: dat de werkelijkheid onafhankelijk is van interpretaties door individuen, deze is zoals hij is, objectieve kennis is mogelijk en heeft altijd een context, het nastreven van ieders eigen geluk ofwel “rationeel eigenbelang” is ethisch en het juiste uiteindelijke doel, het enige sociale systeem consistent met deze ethiek is het laissez-faire kapitalisme en kunst heeft de rol een ode aan het leven te zijn..

    Lees vervolgens The Shock Doctrine van Naomi Klein. Hoewel je daar wel flink voor moet lezen en dat is lastig. De meesten komen tegenwoordig niet verder dan tweets.

  8. @dansende koning en sjaax

    Mijn vraag luidt of jullie ook zonder al te veel te snoeven en te sneren in voor ieder begrijpelijke taal en op grond van rationele argumenten een beetje uit kunnen leggen waarom het zogeheten ‘objectivisme’ van Rand niet zou deugen of de plank mis zou slaan. Er lijkt, zou ik zo denken, wel enige behoefte te bestaan aan een dergelijke uiteenzetting.

  9. Daar heb ik helemaal geen zin in. C’est le ton qui fait la musique. Leuk interview met Rand kan je hier zien.

  10. @9 Dick,

    Brutaliteit schijnt bij objectivisme ook een prima eigenschap. Als reaguurder ga je voorbij aan kritiek en doet net of er geen weerwoord is gegeven. Je wil hier een uiteenzetting tegen een totaal onbetekenend filosofietje. Met Le Roi zeg ik: daar heb ik helemaal geen zin in.

  11. Pauw en Witteman gaan nu dus Libertarianisme propaganderen … Ik heb met die Ramautarsing op Facebook al wat discussies gehad , wil dat de staat zich terugtrekt en dat alles door mensen zelf word opgebracht maar vind zijn studiebeurs zijn “Goed Recht ” .. De mogelijke opvolger van Wilders dient zich hier aan ,en aangezien Libertairianisme aan de slechtse egoistischte karaktertrekken van de mens appeleerd nóg gevaarlijker … zelfs de inter-kudde solidariteit van het fascisme verdwijnt in dit systeem van koninkrijkjes van vierkante meters …

  12. Mooi Al Bakra, “..de inter-kudde soldiraiteit van het fascisme..”

    Preciese omschrijving va het bindmiddel die PVV/VVD aan elkaar vast houd.

    @Dick, Sjaax en Le Roi hebben je reeds voldoende antwoord gegeven, lijkt mij.

  13. Dat lijkt mij niet, nexus; dat ik voldoende antwoord op mijn vraag gekregen zou hebben.
    Althans, ik meen te mogen begrijpen dat men überhaupt geen zin heeft om daar op in te gaan. Dat lijkt me op zich dan wel weer erg helder!

Reacties zijn gesloten.