Een week of zes geleden verklaarde het Hooggerechtshof van Papoea-Nieuw-Guinea het concentratiekamp op het eiland Manus voor ongrondwettelijk. Hieraan is in zoverre tegemoet gekomen dat de vluchtelingen overdag het kamp mogen verlaten. Omdat ze op het eiland Manus verder ook niets te zoeken hebben mag het een loos gebaar heten, maar gevangenschap kan het niet meer heten. Het concentratiekamp op het officieel onafhankelijke Nauru is al sinds de herfst overdag open.
Foei! Concentratiekamp! Dat is een woord dat je niet mag gebruiken. De Australische overheid heeft het dan ook over Regional Processing Centre, Regionaal Verwerkingscentrum, dat klinkt – eh – veel aardiger. En de vluchtelingen zijn niet in Australië, maar “in de regio”, in niet al te soevereine landen “in de buurt”(een kaart met behoorlijke projectie zal onthullen hoezeer Manus en Nauru “in de buurt” zijn; ik ga er van uit dat u weet waar Australië ligt, Manus ligt een eind noordoostelijk van Nieuw-Guinea, dat ten noorden van Australië ligt*), en Nauru nog verder weg aan de evenaar).
Je mag ook niet zeggen dat deze uitbesteding van vluchtelingen uit Afghanistan, Burma, Sri Lanka en wie weet waarvandaan verder, past in het aloude beleid van “Houd Australië wit”. Een kreet die uiteraard pas bedacht kon worden nadat de oorspronkelijke bevolking zo goed als uitgeroeid was.
De grootste groep vluchtelingen op de Indische Oceaan wordt gevormd door de Rohingya, inheemse moslims van Birma. Die door het zich op het boeddhisme beroepende regime niet als Birmees erkend worden, maar als immigranten uit wat nu Bangladesj is. Het is ook het streven van het regime Rohingya over de grens met Bangladesj te deporteren, maar – of men dit nu goed moet keuren of niet – Bangladesj weigert hen omdat ze nu eenmaal Birmezen zijn.
Genocide onder de bezielende leiding van een Nobelprijswinnaar voor de Vrede, Aung Sang Suu Kyi, maar ach, die prijs is met Kissinger als winnaar toch al een eersteklas lachertje geworden. Birma, met Sri Lanka en zijn oorlog tegen de Tamils als voorbeeld, illustreert wat men te verwachten heeft van een zich op het boeddhisme beroepende staat. Staat is staat…
Hoevelen er verdrinken bij de tocht over de Indische Oceaan, vaak met ongewisse bestemming, is niet zo goed na te gaan als met betrekking tot de Middellandse Zee. Dat het percentage hoger ligt kan men vermoeden, de tocht is langer. Dat het absolute aantal ook veel hoger ligt kan men ook redelijkerwijze veronderstellen. Maar dan hebben we het over cijfers, waarbij de mensen uit het zicht zijn.
O, ik heb Christmas Eiland, als Opsluit- en Verwerkingscentrum nog niet genoemd. Een eiland ten zuiden van Java, dat bij “wit Australië” hoort officieel, al is de bevolking niet wit, afgezien van de te verwerken vluchtelingen.
Zelfs de Daily Mail ontkomt er niet aan van een Australisch Guantánamo te spreken.
Maar ach, alleen al door zijn naam getuigt Christmas Eiland van de gekoesterde joods-christelijke beschaving.
Denk ook eens voorbij Nederland in de Nacht van de Vluchteling.
*) Met lichte huivering schrijf ik dat er nog maar even bij, want Nieuw-Guinea mag wel een van de vergeten koloniën van Nederland heten, “hoeven jullie niet te weten”. En er zijn niet veel mensen van “daar” naar “hier” gekomen.
– Ter begeleiding van een aan de Nacht van de Vluchteling gewijde aflevering van Joint Politics, 16 juni 2016, 18-20u, SALTO Amsterdam, City FM.
