Tien te ontmantelen mythes omtrent vluchtelingen deel 6 – de veiligheid in de buurt…

(Klik op de grafieken om deze te kunnen aflezen)

6. “Als er hier een AZC komt, dan gaat de veiligheid van de buurt achteruit.”

Veiligheid heeft sterk te maken met de criminaliteit waar mensen in hun dagelijks leven mee geconfronteerd kunnen worden, zoals diefstal, verduistering, inbraak, vernieling, openlijke geweldpleging, mishandeling, bedreiging, aanranding, verkrachting en drugsmisdrijven. Of bovenstaande stelling terecht is, is eenvoudig te onderzoeken door te kijken naar de statistieken over geregistreerde criminaliteit³⁵ per gemeente. Als asielzoekers zich meer dan anderen schuldig zouden maken aan overtredingen of misdrijven, dan zou er een verschil te zien moeten zijn tussen de criminaliteitscijfers van gemeenten waar een AZC gevestigd is en de cijfers van gemeenten waar dit niet het geval is.

In onderstaande grafieken vergelijken we de criminaliteitsregistraties³⁶ van vijf gemeenten, waarbij afwijkingen die veroorzaakt zouden kunnen worden door het verschil in grootte tussen die gemeenten weggenomen worden door te kijken naar de cijfers per capita, dus per 1.000 inwoners³⁷. De onderzoeksperiode loopt van 2005 tot 2012, om de simpele reden dat er bij het CBS geen gegevens over eerdere of latere periodes beschikbaar zijn.
De eerste lijn is die van Nederland als geheel, om gemiddelden en trends zichtbaar te laten worden. Dan is er gekozen voor de gemeente Ede, waar geen AZC gevestigd is. Dan zijn er twee gemeenten waar gedurende de hele onderzoeksperiode wel een AZC gevestigd was: de gemeente Vlagtwedde, met sinds 1997 het aanmeldcentrum Ter Apel (capaciteit 2.000 plaatsen) en de gemeente Gilze en Rijen waar sinds 1993 een AZC is (capaciteit 1.200 plaatsen). Er is bewust gekozen voor gemeenten met relatief grote AZC’s, zodat eventuele verschillen duidelijk zichtbaar zouden worden. Dan zijn er een tweetal gemeenten waar tijdens de onderzoeksperiode een AZC geopend is: Goes, waar begin 2011 een AZC opende (capaciteit 300 plaatsen) en Katwijk, waar in oktober 2008 een AZC werd geopend (capaciteit 1170 plaatsen).

Als de aanname dat asielzoekers zich vaker dan anderen schuldig maken aan strafbare feiten klopt, dan zou dit op twee manieren zichtbaar moeten worden in de grafieken:
– gemeenten met een AZC zouden per capita een hoger criminaliteitscijfer moeten laten zien dan gemeenten zonder een AZC;
– gemeenten waar tijdens de onderzoeksperiode een AZC geopend wordt zouden vanaf het moment van opening een stijging in de criminaliteitscijfers moeten laten zien.
Aan de lijn van Nederland als geheel zien we dat er een redelijk continuë daling van de criminaliteitscijfers te zien is. Deze trend is niet nieuw, maar al jaren aan de gang.
Ede is een gemeente waarvan de criminaliteitscijfers iets onder het landelijk gemiddelde liggen en waarin we dezelfde trend aan daling kunnen herkennen, alhoewel hier iets meer schommelingen te zien zijn.
We vergelijken dan de cijfers met de registraties uit de gemeenten Vlagtwedde (Ter Apel) en Gilzen en Rijen, beiden met grote AZC’s.
Niet alleen liggen de cijfers van beide gemeenten onder het landelijk gemiddelde, maar de criminaliteit is er gedurende de meeste tijd ook lager dan in de gemeente Ede, waar geen AZC gevestigd is.
In Goes werd in januari 2011 een AZC geopend – dus aan het einde van de onderzoeksperiode. Er is in het eerste jaar na de opening geen stijging waarneembaar, maar juist een daling van de geregistreerde criminaliteit. De cijfers in Goes liggen wel hoger dan het landelijk gemiddelde, maar dit was voor de opening van het AZC ook al het geval.

Om de effecten van de opening van een AZC op iets langere termijn te kunnen beoordelen, kijken we ook naar de cijfers van de gemeente Katwijk, waar oktober 2008 een AZC geopend werd.
Ook hier zien we, net als in Vlagtwedde en Gilze en Rijen, lagere cijfers dan het landelijk gemiddelde, lagere cijfers dan de gemeente Ede en geen stijging vanaf het moment van opening van het AZC.
Dat het geen toeval is dat er géén stijging in criminaliteitscijfers te zien is op plaatsen waar een AZC is gevestigd, blijkt uit interviews met verschillende asielzoekers: een asielzoeker die tijdens zijn of haar procedure in aanraking komt met politie of justitie, riskeert daarmee niet alleen dat de asielaanvraag wordt afgewezen, maar ook dat er een inreisverbod voor meerdere jaren³⁸ wordt opgelegd. Verreweg de meeste asielzoekers zijn zich hier terdege van bewust en zullen er dus voor kiezen om zich nauwgezet aan de regels te houden.

35 Geregistreerde criminaliteit: alle registraties van overtredingen en misdrijven, ongeacht of bij deze een dader bekend was, het tot een veroordeling is gekomen of onderzoeken wel of niet opgelost zijn.
36 Bij deze cijfers is gekeken naar vormen van criminaliteit waar mensen in hun dagelijks leven geconfronteerd kunnen worden, zoals diefstal, verduistering, inbraak, vernieling, openlijke geweldpleging, mishandeling, bedreiging, aanranding, verkrachting en drugsmisdrijven.
37
38 Bij een inreisverbod riskeert een vluchteling een boete en gevangenisstraf als hij binnen een bepaalde periode op Europees grondgebied wordt aangetroffen. Zware inreisverboden van bijvoorbeeld vijf jaar kunnen ook voor lichte vergrijpen worden opgelegd.

Deel van een serie door Dhjana.
Eerdere afleveringen: Ten geleide, deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, deel 5.