Sympathiek welkom van Groenen voor DiEM25

De Europese Groene partij heeft het initiatief DiEM25 van Yanis Varoufakis welkom geheten. Co-voorzitters Monica Frassoni en Reinhard Bütikofer hebben benadrukt dat ze de urgentie van activiteit voor Europese democratie delen. Nochtans ervaren de Groenen aanzienlijke verschillen met DiEM25 en onderschrijven ze verscheidene delen van het net uitgebrachte manifest van de nieuwe beweging niet.

Zo’n verklaring is sympathiek. Veel wegen leiden tenslotte naar Rome. DiEM25 geeft niet de enig mogelijke oplossing aan. Maar het schrijven doet tegelijkertijd ook realiseren dat Groenen sinds hun entree in het Europees Parlement in 1984 weinig tot niets bereikt hebben ten aanzien van democratisering van de EU. Er vallen dan ook grote vraagtekens te zetten bij de opstelling van de Groenen op verschillende onderdelen.

???
Zo heeft de Vlaamse, uiterst rechtse partij Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) deel uitgemaakt van de fractie van de Groenen/Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement van 2009 t/m 2014. Zelfs Moszkowicz zou dit opportunisme vanuit links perspectief niet te verdedigen vinden.

Zo’n partij als de N-VA is ideologisch hartstikke fout maar heeft gelukkig weinig concrete invloed gehad. Echter vanaf 1998 heeft zeven jaar regeringsdeelname in rood-groene coalities onder leiding van Gerhard Schröder in Duitsland de beruchte Hartz-wetten gebracht. Voor veel Duitsers aan de onderkant van de samenleving is Hartz IV echt een hard gelag. Maar de consequenties voor de EU zijn nog kwalijker. Wegens de relatief sterke Duitse economie heeft de afbreuk van Duitse werknemersrechten ertoe geleid dat zwakkere economieën in de EU compleet in een hoekje zijn gedrukt. Vooral na de bankencrisis van 2008 is het kommer en kwel wat de klok slaat in tal van EU-landen. Niet alleen vallen de Groenen zware verwijten te maken met betrekking tot de zwakkeren in de Duitse samenleving maar vooral met betrekking tot Europa. Vanwege een vermeend voordeel voor Duitsers hebben ze ingestemd met desastreuze maatregelen voor de rest van de EU. Dit is niet slechts een fout uit het verleden maar vormt een uitdrukking van een structureel democratisch gebrek. Omdat de Europese Groene Partij geen verantwoording aflegt aan Europese kiezers maar een samenraapsel van nationale partijen is, zit profijt willen behalen voor een bepaald land ten koste van de rest structureel ingebakken in de opzet.

Bovenop genoemde structurele fout telt nog de voorbeeldfunctie. Als je als rookverslaafde ouder vindt dat roken een slechte gewoonte is en je wilt dat je kinderen niet roken, vliegen waarschuwingen hoogstwaarschijnlijk de lucht in. Je zult vooral zelf het goede voorbeeld moeten geven. Insgelijks dien je als partij het voortouw te nemen als je democratisering van Europa wilt. Je zult intern als partij een Europese democratische opzet moeten ontwikkelen.

Altijd doorgaan
Niettegenstaande hun vriendelijke bejegening van Varoufakis’ beweging volgen de Groenen derhalve een hoogst twijfelachtige en tot nog toe dwalende route. Is DiEM25 een alternatief? Of deze beweging zich ontwikkelt tot een politieke partij is afwachten. Zo niet, dan volgt een nieuwe poging in een ietwat andere setting, net zo lang tot die succes oplevert, om Varoufakis te parafraseren. Tot haar voordeel spreekt in ieder geval het oogmerk om vanuit een centrale Europese gedachte te opereren vanwaaruit politiek in verschillende lidstaten altijd een afgeleide is.