Twee ontwikkelingen springen eruit, maar erg diep er op in gaan kan ik nu helaas niet. De twee ontwikkelingen betreffen de opstand in Colombia en de Palestijnse strijd tegen de Israëlische onderdrukking rond Jeruzalem.
Colombia: revolutie
Eerst Colombia. Op 28 april begonnen daar niet alleen straatprotesten waar ik al over schreef, maar ook een grote staking waar ik toen nog niet van wist. Doel van staking en demonstraties was in eerste instantie: het tegenhouden van een belastingpakket. De regering wilde met dat belastingplan tekorten aanpakken en vooral arme mensen laten betalen voor begrotingsproblemen. Het plan bevatte hogere BTW, waarmee de kosten van levensonderhoud dus stijgen. Het omvatte ook een verlaging van de drempel van waaraf mensen belasting moeten betalen. Zo raken belastingen dus meer arme mensen, en ze raken die mensen zwaarder. Heel veel mensen reageerden met grote woede, met staking en protest. De autoriteiten zetten politie en leger in om het verzet neer te slaan. Dat lukte niet, maar het kostte wel tientallen mensenlevens.
De staking en de demonstraties hadden binnen vijf dagen al resultaat: president Duque trok het plan op 2 mei alweer in en kondigde aan met een nieuw plan te komen. De minister van financiën stapte op. Meestal luidt zo’n concessie een tijdelijke terugkeer van de rust in: mensen stoppen de protesten, om die alsnog te hervatten als een regering met een nieuw asociaal beleidsplan komt, of het oude plan alsnog op de rails zet. In Colombia ging het anders: er kwam geen pauze in de strijd. Mensen gingen gewoon door met staken en demonstreren.
De woede richtte zich nu tegen het staatsgeweld, tegen het hele neoliberale beleid, tegen de economische gevolgen van de pandemie die van staatswege op de bevolking werden afgeschoven, en tegen de president zelf.(1) Feitelijk is daarmee in Colombia een revolutie op gang gekomen. Opvallend is de nadrukkelijke deelname van inheemse gemeenschappen, bijvoorbeeld in Cali(2). Inheemse gemeenschappen die sowieso historische redenen te over hebben om niet alleen de regering te wantrouwen maar de staat zelf.
Wat de staat met repressie niet lukt, probeert de president intussen met politiek overleg: de kalmte op straat terugwinnen. Op 8 mei sprak de president optimistisch nadat hij met politici van de oppositie van de zogeheten Coalitie van de Hoop had gepraat.(3) Maar de protesten gingen door. Ook op 8 mei schreef de website van zender Telesur: ‘Deze zaterdag begon Colombia’s nationale staking aan haar elfde dag’. Het bericht noemde ook wat andere cijfers: 357 mensen zijn vermist, en 37 mensen dood.(4) De slachtoffers van een staatsterreur die er intussen nog steeds niet in is geslaagd om het opvallend omvangrijke en wijd verbreide succes te breken. Het is zaak om de ontwikkelingen met grote aandacht en solidariteit te blijven volgen. Intussen onderstreep ik graag de conclusie uit de titel van een stuk op CrimethInc. over de opstand: ‘Colombia has lost its fear’.(5) De angst heeft haar greep op de bevolking verloren. Dat is op zichzelf al een grote overwinning.
Palestina: antikoloniaal verzet tegen bezettingsterreur
Dan nog de dramatische ontwikkelingen in Jeruzalem. Twee zaken ontmoeten elkaar daar. Het is ramadan, Palestijnen nemen in grote aantallen deel aan gebedsbijeenkomsten bij de Al-Aqsa moskee. Israëlische veiligheidstroepen intimideren deze Palestijnen, en vallen zelfs de mensen in gebed aan. Berichten spreken dan van Palestijnen die stenen gooien en Israëlische troepen die met rubberkogels en stun-granaten ingrijpen. ‘Na het vallen van de nacht gooiden Palestijnse mannen met stoelen, schoenen en stenen naar agenten in rel-uitrusting, die granaten en kogels met rubber omhulsel afvuurden op de menigten.’ Aldus The Guardian, dat er bij schreef dat er zeker 205 Palestijnen gewond raakten, en 17 Israëlische agenten.(6)
Palestijnen die met dingen gooiden, Israëlische soldaten die het vuur openden – zoals het er staat lijkt het weer eens alsof de Palestijnen begonnen en de Israëlische troepen alleen maar ‘reageerden’. Zelfs al zou dit de volgorde zijn, dan nog is de Israëlische staat de agressor. Een overmacht aan veiligheidstroepen posteren om een biddende menigte van tienduizenden mensen is intimidatie en provocatie. Daar de strijd tegen aanbinden is volstrekt rechtmatig. En die stenen en stoelen die Palestijnen tegen goed beschermde agenten gooien, staan in geen verhouding tot de staatsterreur die deze agenten tegen de Palestijnen lanceren. Het hele beeld dat hier twee min of meer even sterke en even gewelddadige partijen slaags raken, is totaal oneerlijk. Israël is hier de agressor, de onderdrukker, de bezetter, en gedraagt zich als zodanig. Ook als Palestijnen zouden zijn ‘begonnen’ met stenen te gooien voordat de veiligheidstroepen tot hun brute aanvallen overgingen. Wie woede oproept door gewapenderhand te intimideren, heeft zich niet te beklagen over die woede. Die eerste steen was dan maar al te terecht.
Maar het zou zomaar kunnen dat de volgorde nog anders is geweest ook. Hier is een verslag, genoteerd door Oren Zhiv en op 8 mei 2021 op de website +972 magazine. ‘Volgens een Palestijn die gisteren aanwezig was bij Al-Aqsa, en die verzocht om anoniem te blijven, begon het geweld nadat een politieagent een stun-granaat naar gelovigen gooide bij Chain Gate bij de ingang tot het terrein (van de Al-Aqsa moskee, PS). “Daarna begonnen [Palestijnen] stenen naar de agenten te gooien”, zei de Palestijn,” Maar in plaats van een einde te maken aan het incident, drongen honderden agenten het terrein binnen, hetgeen tot botsingen leidde. Het was echt gevaarlijk, de politie vuurde zonder onderscheid. Het gevoel bestond dat ze de situatie wilden doen ontvlammen.’ Israëls bezettingstroepen namen zelfs een kliniek onder vuur, zo vertelt een Palestijns verslaggever.(7) Dit is terreur tegen ongewapende menigten.
De dagen erop ging deze terreur door. Vanmiddag, 10 mei dus, komt het bericht binnen dat Israëlische troepen het Al-Aqsa terrein weer hebben aangevallen, bestormd zelfs volgens Aljazeera. De timing: vlak voordat Israël de verovering van Jeruzalem in 1967 gaat herdenken. Er staat een nationalistische Israëlische optocht op stapel, een nieuwe klap in het gezin van getergde Palestijnen, en de bestorming van Al-Aqsa komt over als preventieve intimidatie. Het bericht geeft het aantal gewonden tot nu toe: 305. ‘Rond 228 van de gewonden zijn overgebracht naar drie ziekenhuizen in bezet Oost-Jeruzalem, en zeven zijn in kritieke toestand’.(8) En dan moet die nationalistische optocht nog beginnen. Dat moeten Palestijnen trouwens proberen: een optocht houden ter onderstreping van hun verlangens. Zulke demonstraties worden standaard neergeslagen door Israëlische politieagenten en/of soldaten.
De spanning in Jeruzalem is juist nu extra hoog. De Palestijnse woede wordt niet enkel gevoed door de intimidatie van biddende menigten. Palestijnen zijn extra geladen wegens dreigende huisuitzettingen in de wijk Sheikh Jarrah in Jeruzalem.(8) Daar wonen Palestijnse gezinnen sinds de jaren vijftig, nadat ze eerder hadden moeten vluchten voor de etnische zuivering waarmee gewapende Zionisten de staat Israël stichtten en van grondgebied voorzagen. Joodse instellingen beweren nu dat ze een claim op het gebied hebben waar de Palestijnen wonen. Maar Palestijnen kunnen ook naar documenten verwijzen die hun aanspraken onderbouwen. Een rechtbank heeft de Palestijnen al gemaand te vertrekken, maar de zaak moet eerst nog langs het Hooggerechtshof dat haar uitspraak echter heeft uitgesteld.
Israël doet alsof het hier getouwtrek tussen twee vergelijkbare partijen over een stuk onroerend goed gaat. Dat is echter onzin. Joodse juridische aanspraken van voor de stichting van Israël worden juridisch als legitiem gezien en in behandeling genomen,. Voor Palestijnse aanspraken geldt dat niet.(9) Het is een voorbeeld van apartheid, van het bestaan van twee gescheiden wets- en bestuursstelsels in de staat Israël, eentje voor Joden en een ander voor Palestijnen. Met de wet in de ene hand, politiegeweld en intimidatie door zionistische kolonisten in de andere, treitert de staat Israël op deze manier Palestijnen uit hun woningen. De etnische zuivering van Palestijnen door de Israëlische staat gaat nog steeds door.
Palestijnen, met jongeren in een hoofdrol, verweren zich. Ze houden sit-ins en andere protesten om de huisuitzettingen te helpen voorkomen.(10) Daar treedt dan weer politie tegen op, die bovendien grof intimiderende kolonisten de hand boven het hoofd houdt. Het is het Israëlische kolonialisme in haar alledaagse hardvochtigheid. Het Palestijnse verzet daartegen verdient onze solidariteit.
Noten:
1 Via Libre – Grupo Libertario, ‘Via Libre: Communique on the National Strike and Protest Days in Colombia’, 9 mei 2021, Enough 14, https://enoughisenough14.org/2021/05/09/via-libre-communique-on-the-national-strike-and-protest-days-in-colombia/
2 ‘Colombia: Indigenous Minga join the places that have been hit the hardest by state forces in the city of Cali’, Enough 14, 8 mei 2021, https://enoughisenough14.org/2021/05/08/colombia-indigenous-minga-join-the-places-that-have-been-hit-the-hardest-by-state-forces-in-the-city-of-cali/
3 ‘Colombia’s Duque seeks to calm protest as grievances fester’, Aljazeera, 8 mei 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/5/8/colombias-duque-optimistic-after-meeting-with-protesters
4 ‘Colombia: Duque Keeps Shooting, People Keep Protesting’, Telesur, 8 mei 2021, https://www.telesurenglish.net/news/Colombia-Duque-Keeps-Shooting-People-Keep-Protesting-20210508-0001.html
5 ‘Colombia Has Lost Its Fear – A Nationwide Uprising Continues in the Face of State Violence’, CrimethInc., 5 mei 2021, https://nl.crimethinc.com/2021/05/05/colombia-has-lost-its-fear-a-nationwide-uprising-continues-in-the-face-of-state-violence
6 Oliver Holmes, ‘More than 205 Palestinians wounded in Jerusalem Al-Aqsa clashes’, The Guardian, 8 mei 2021, https://www.theguardian.com/world/2021/may/08/israel-more-than-205-palestinians-wounded-in-jerusalem-al-aqsa-clashes
7 Oren Ziv, ‘Israeli police are determined to escalate the violence in Jerusalem’, +972 magazine, 8 mei 2021, https://www.972mag.com/jerusalem-police-violence-sheikh-jarrah/
8 ‘Palestinians brace for Israeli march as hundreds hurt in Al-Aqsa’, Aljazeera, 10 mei 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/5/10/israeli-forces-raid-al-aqsa-compound-live
9 Mustafa Abu Sneineh, ‘ Sheikh Jarrah explained: The past and present of East Jerusalem neighbourhood, Middle East Eye, 6 mei 2021, https://www.middleeasteye.net/news/israel-palestine-sheikh-jarrah-jerusalem-neighbourhood-eviction-explained
10 Oren Ziv, ‘In Sheikh Jarrah, Palestinian youth are leading the struggle to defend their homes’, +972 magazine, 5 mei 2021, https://www.972mag.com/sheikh-jarrah-palestinian-youth/
Ook verschenen bij PeterStormt
- Uitgelichte afbeelding: By Tefita228 – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=84506969
