SP versus Piketty

‘Socialisme in één land’ is de theoretische bijdrage van Jozef Stalin aan het socialistische gedachtegoed. Het typeert Stalin: een opportunist pur sang. De ‘diepgang’ van zijn idee is af te lezen van zijn vermaarde brief aan kameraad Ivanov. Daarin bediende hij zich zoveel mogelijk van citaten van Lenin. Hij gebruikte ook los van de context de volgende quote van Lenin:

Wij hebben alles wat nodig is voor de opbouw van een complete socialistische maatschappij. [vertaald uit het Engels]

In die korte zin gaf Stalin aan dat socialisme opgebouwd kon worden in de Sovjet-Unie, omdat dat land zo goed als alle benodigde grondstoffen en voldoende inwoners en daarmee voldoende kennispotentieel had om te slagen. Hij had het daarbij nadrukkelijk over ‘Wij’. Dat wil dus niets zeggen over de mogelijkheden van andere landen.

In Nederland is de SP er als aanhanger van vulgair stalinisme. Dat wil zeggen dat ze Stalins slogan onverkort overneemt zonder de randvoorwaarden waaronder die geldt erbij te betrekken.
Wat betreft het stalinisme van de SP bedoel ik alleen genoemde leus, niet de uitwassen van de dictator. De SP wil geen dictatuur en wil zeker geen Goelag, daar zal ze zich met hand en tand tegen verzetten.

Piketty
Tegenover de SP met Stalins leus in de hand duikt ineens Thomas Piketty op. De SP kan niet om een mening over diens studie ‘Kapitalisme in de 21e eeuw’ heen. Piketty’s boek beroert iedereen. Als reactie is er onder meer een artikel in het SP-periodiek Spanning: Vermogens belasten is rechtvaardig én economisch verstandig‘. Daarin onderschrijft de auteur volledig de empirische analyse van de Franse econoom. Maar zoals ik reeds citeerde in Piketty schopt tegen linkse heilige huisjes is voor effectieve vermogensbelasting meer politieke integratie van de EU nodig. En laat dat nou net een thema zijn waarover de linkse partijen het onderling niet eens zijn. Voor de SP stemt die integratie niet overeen met het idee van ‘landelijk socialisme’. In het artikel luidt het:

Piketty ziet weinig in nationale vermogensbelasting, omdat deze ofwel ineffectief zal blijken (door belastingontduiking) ofwel gepaard gaat met kapitaalrestricties (wat economisch onwenselijk is). Daar waar het empirische deel nagenoeg iedereen zal overtuigen, zullen deze voorstellen niet iedereen aanspreken. Ze volgen ook niet noodzakelijkerwijs uit zijn analyse. Er spreekt vertrouwen uit in de mogelijkheid van internationale coöperatie, terwijl Piketty tegelijkertijd stelt dat de afgelopen decennia gekenmerkt worden door “political regimes that objectively favor private capital” en dat kapitaalrestricties in een aantal landen goed werken (Zuid-Korea, China).

Niet aansprekend
‘Niet iedereen aanspreken’ uit het citaat betekent dat de voorstellen de SP niet aanspreken. Als kulargument wordt genoemd dat in de afgelopen decennia de rijken juist gunstiger belastingen kregen. Ja, dat klopt, maar ieder weldenkend persoon weet dat dat een gevolg is van de neoliberale wind in het Westen sinds Reagan en Thatcher. En hoe vecht je daartegen? Juist, door je internationaal te organiseren. Maar hoogstens bewijst de SP daar lippendienst aan, (zo goed als) nooit zet ze concrete stappen.

Verder is de SP-auteur zo ongegeneerd brutaal om een vergelijking van democratische landen in de EU te maken met de dictatuur in China met betrekking tot de mogelijkheid van kapitaalrestricties. Die vergelijking is dus al voos. Bovendien gaat het helemaal niet om kapitaalrestricties, maar om vermogensbelasting.

Links
Voor adequate analyses moet je als linkse partij de open markt van de EU in je beschouwing betrekken. De SP is links, maar ze is vooral vulgair. Ze kopieert zonder nadenken oude slogans naar actuele situaties. Dat is gokwerk. Soms geldt een leuze nog, een andere keer niet meer. Helaas, maar jammer dan voor de aanbevelingen van Piketty op grond van een uitermate gedegen analyse. Want alles wat niet binnen het enge dogma valt, deugt bij de SP niet.