Simone Weil (1909-1943) houdt de geesten van menigeen wakker en zet aan tot denken.. In maart 1932 bezocht ze een kolenmijn. Ze schreef er een artikel over, waarin ze concludeert: ‘Het zal voor de mijnwerkers niet volstaan de Compagnies te onteigenen om meester te worden over de mijn. De politieke revolutie en de economische revolutie worden pas reëel als ze voortgezet worden door een technische revolutie die binnen de mijn en de fabriek de heerschappij van de arbeiders over de arbeidsomstandigheden garandeert.’
Simone Weil wilde ook weten wat ‘fabrieksarbeid’ betekende. In haar ‘fabrieksdagboek’ kan men lezen welke moeilijkheden en welke lasten ze dag na dag, in 1934, moest overwinnen om te trachten de snelheidsnormen te halen die haar opgelegd werden. Dat was voor haar een ware beproeving (zie verder het artikel over haar van Johny Lenaerts, hier). Ook pleitte Weil voor afschaffing van politieke partijen (uitgebreid over dit standpunt, zie hier).
Onlangs verscheen een bundel teksten van haar getiteld Filosoof in de fabriek. Filosofische en politieke geschriften, vertaald door Johny Lenaerts, met een voorwoord van Matthias Lievens, ‘Kan de fabriek de ziel vervullen? Simone Weil na haar fabriekservaring’. Over deze bundel het volgende. [ThH]
Filosoof
De briljante Franse filosofe Simone Weil (1909-1943) legde een levendige belangstelling aan de dag voor politieke en maatschappelijke vraagstukken. Daarbij koos ze partij voor de misdeelden en onderdrukten. Niet, zoals veel intellectuelen, alleen theoretisch, maar ook in haar persoonlijk leven. Ze deelde alles wat ze bezat met anderen en leefde zelf in ascetische eenvoud. In 1934 vroeg ze verlof van haar werk als lerares filosofie en werkte zij enige maanden als arbeidster aan de lopende band en erna aan de freesmachine in de Renaultfabrieken.
Simone Weil ging niet alleen in een fabriek werken om het arbeidersbestaan te observeren maar het ook te leven. Matthias Lievens in het ‘Woord Vooraf’ daarover: ‘Weil schrijft geen grote filosofische traktaten over haar fabriekservaring. Maar wat ze erover schrijft is wel
degelijk van filosofisch belang. Ze is dan ook de enige grote filosofe die over fabrieksarbeid schrijft vanuit een reële ervaring.’ Zo ging zij tijdens de Spaanse burgeroorlog naar het front, om de oorlog aan den lijve te voelen zoals ze de lopende band had leren kennen.
De in dit boek opgenomen artikelen vormen de neerslag van haar fabriekservaringen, de ontmenselijking door de prikklok, de chefs en de lopende band. Ze ziet dat socialisatie van de fabrieken geen oplossing biedt voor het onderdrukkende fabriekssysteem dat de arbeiders ondergeschikt maakt aan de machine. Daarom pleit ze voor een andere vorm van organisatie van de productie waarin de producenten, de arbeiders, een geheel andere rol krijgen.
[ThH]Weil, Simone. Filosoof in de fabriek. Filosofische en politieke geschriften, (vertaling Johny Lenaerts), met: Woord vooraf, ‘Kan de fabriek de ziel vervullen? Simone Weil na haar fabriekservaring’, door Matthias Lievens; Kelderuitgeverij, Utrecht, 2023, 195 blz., prijs 19,50 euro.
Bestellen via KELDERUITGEVERIJ, of levering via uw boekhandel.
– Overgenomen van Libertaire Orde
– Zie ook hier
uitgebreider hier
