Een storm van protest tegen bezuinigingen woedt door Europa: Frankrijk, Griekenland, Italië, Portugal — en vooral Spanje. De massale protesten tegen de bezuinigingen komen op ten tijde van groeiende problemen voor de Europese heersende klasse.
Deze ontwikkeling markeert een heel scherpe verandering in het politieke klimaat. De afgelopen weken was de algehele toon van het politieke commentaar dat de eurozone zichzelf eindelijk bijeenraapte. Als gevolg daarvan begonnen de financiële markten ook te stijgen. De bron van het optimisme was de aankondiging van Mario Draghi, de president van de Europese Centrale Bank (ECB) eind augustus, dat hij bereid was om Spaanse en Italiaanse staatsobligaties op te kopen.
Dit was belangrijk omdat de Italiaanse en Spaanse staten slopend hoge rentes moesten betalen om te kunnen lenen. Na Draghi’s aankondiging werd het verschil tussen hun rentes en die van Duitsland dan ook substantieel kleiner. Er waren wel nogal wat kleine lettertjes. Spaanse en Italiaanse regeringen zouden moeten instemmen met verdere neoliberale ‘hervormingen’ met de zogenaamde trojka van ECB, Europese Commissie en Internationaal Monetair Fonds.
Draghi’s plan wordt gesteund door de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Maar Jens Weidmann, de president van de Duitse centrale bank, voert campagne tegen het plan. Weidmann waarschuwt dat geld pompen in landen met grote schulden kan leiden tot hyperinflatie á la Zimbabwe. Tot dusver is Draghi’s plan nog niet ingestort. De belangrijkste ontwikkeling is dat Spanje, de op drie na grootste economie in de eurozone, een vergelijkbare kant op gaat als Griekenland — waar bezuinigingen economische depressie, politieke chaos en sociale weerstand hebben opgeroepen.
Mariano Rajoy, de razend impopulaire rechtse premier van Spanje, is doodsbang voor het idee om steun te vragen van het ECB. Zoals Ewan Cameron-Watt van fondsbeheerder BlackRock het al uitdrukte: ‘Hij kan zeker de mannen in zwarte pakken niet verkopen’ — de trojka-inspecteurs die verdere bezuinigingen doordrukken in Griekenland.
Beperkt
De ruimte voor Rajoy om te manoeuvreren is echter beperkt. De Spaanse banken hebben de molensteen om hun nek van oninbare schulden die zijn opgebouwd tijdens de vastgoedbubbel van de afgelopen tien jaar. De meest recente schattingen zijn dat ze bijna €60 biljoen extra kapitaal nodig zouden hebben — en sommige analisten zien zelfs die schatting te optimistisch. Tegelijkertijd krimpt de Spaanse economie, dus heeft Rajoy het geld van de Europese Unie (EU) nodig.
Maar de bezuinigingen vergroten de scheuren in de Spaanse staat. De heersende Spaanse Volkspartij (Partido Popular) is de politieke erfgenaam van generaal Franco’s dictatuur, die systematisch de rechten van Baskische en Catelaanse volkeren onderdrukte. De Catelaanse regionale regering heeft net algemene verkiezingen uitgeroepen als aanloop naar een referendum voor onafhankelijkheid. De Catelaanse nationalisten zijn al in conflict met Rajoy omdat hij de macht van de provincies wil verkleinen. Nu zijn ze ook woedend over de bezuinigingen die hen worden opgelegd.
De Financial Times schreef: ‘De Eurocrisis heeft regeringen omvergeworpen in de Europese periferie en bedreigt nu het overleven van een natiestaat. De scheuren binnen de EU tussen noord en zuid beginnen zich te openen binnen lidstaten. Toen de Soviet-Unie en een aantal van haar bufferstaten zich opsplitsten aan het eind van de Koude Oorlog, zagen EU-leiders dit uitoefenen van het democratische recht op zelfbeschikking als iets goeds. Maar het idee dat separatisme in de gevestigde structuren van West-Europa zou kunnen doordringen is hen volkomen vreemd.’
De Griekse ziekte verspreidt zich. Maar politieke en sociale breuken nemen verschillende vormen aan door Europa heen. Griekenland heeft een bijzonder sterke arbeidersbeweging en radicaal-links — vandaar de schaal van sociaal verzet die we zagen in de algemene staking van vorige week. Spanje heeft ook sterke sociale bewegingen, maar lijdt onder een zwak politiek links en de erfenis van het franquisme, dus ontwikkelt de situatie zich daar anders. Maar overal zijn de grimmige tekenen van de reactie — van de snelle groei van de Gouden Dageraad in Griekenland tot de dreigende toon van de Spaanse militairen naar de separatisten. Gelukkig groeit ook het verzet overal.
Dit is een vertaling van de Socialist Worker.
Dit stuk is eerder verschenen op socialisme.nu; auteur Alex Callinicos
60 biljoen ?
Ik heb wel veel te optimistische geluiden gehoord van 60 miljard.
@1 Theo,
😆 Heeft de auteur zo zijn best gedaan om £ in € om te rekenen, gaat het toch nog fout.
Meer foto’s van protesten hier: http://www.facebook.com/eatps
Europa maakt meer kapot dan je lief is. De gewone griek is hier de dupe van. De EU elite heeft ze arm gemaakt.
op de tv toen: Kok en Zalm triomfantelijk”DEeuro is goed voor ons allemaal”
op de tv: Zalm inzake staatsovername vd ABNAmro..
Ïk heb de bankiers gezegd dat als ze op hun recht op bonus blyven staan, dit slecht is voor hun toekomstige carriere.”
# 4
in linkse kringen wordt gepleit voor solidariteit met Griekenland.
Realiseert links zich niet dat het meeste geld naar Griekenland NIET tbv. de gewone burger is????
In de thermodynamica geldt dat een systeem dat een bepaalde output geeft, geen andere output kan geven, doch volledig moet hervormen.
Van deze volledige hervorming heb ik tot op heden nog niets gemerkt omdat de bobo os van links tot rechts uitsluitend op eigenbelang uit zyn.
even gloorde hoop toen er een mogelijke SP in de regering zou komen, doch helaas.
“In de thermodynamica geldt dat een systeem dat een bepaalde output geeft, geen andere output kan geven, doch volledig moet hervormen.”
Je klinkt net als die ene wetenschapper, Karl …..wat was zijn naam alweer….ohja, Karl Marx. Die heeft hetzelfde gepostuleerd.
@6 De ideeën van Karl Marx zijn nog steeds nuttig en toepasbaar op de moderne tijd.
Het grote probleem is dat de EU een economische oorlog van de USA tegen haar deelstaten tolereert ..
Het belangrijkste wapen in die oorlog zijn de rentetarieven die door Amerikaanse ondernemingen worden vastgesteld , waarbij Europeese landen veel hogere tarieven krijgen toegewezen dan de USA zelf of deelstaten van de USA die in véél slechtere omstandigheden verkeren dan zuidelijke Europeese staten …
Het tweede USA wapen is het door haar gecontroleerde IMF waarmee ze staten dwingt tot Privatisering / Amerkanificering van hun Economisch model …
Met dit alles voorkomt de USA het eventueel opkomen van een nieuwe wereldmacht , geholpen door ladingen Europeese collaborateurs
ad 8
amerika haat een links democratisch europa met goede sociale voorzieningen.
amerika haat alle volkeren die niet volgens the american way willen uitbuiten en de miljoenen naar een kleine klup van ryke families wil sturen.
maar ja de usa heeft ons toch vd nazis bevrydt en ons ryk en gelukkig gemaakt/???