Jaren geleden was een van de toptalenten van de VVD wethouder van Amsterdam. Dat was nog voordat het zelfde beleid maar dan zonder die club als kneiterlinks verkocht zou gaan worden.
Het toptalent, Wiebes geheten, keek eens op de kaart van het tramnet van Amsterdam. Zelf ging hij natuurlijk, als prominent lid van de Vroem Vroempartij, nooit met de tram dus hij zou niet weten hoe je van hier naar daar ging met de tram (of bus). “Waarom gaat er een lijn van de Albert Cuypmarkt naar de Dappermarkt?” was zijn grote vraag.
Destijds zag ik dit als een vraag waarom lijn 3, “de lange lummel” er überhaupt was. Dat die lijn zo genoemd werd drukte al uit dat hij veel te lang werd gevonden. Plannen tot het in stukken knippen zijn nooit uitgevoerd. Maar het was veelzeggend dat dit toptalent naar twee markten keek die min of meer verbonden werden door een tramlijn. Sterker nog, het waren er eigenlijk twee: een in de binnenste ring om de binnenstad, de oudste lijn van de stad, die, omdat hij armelijke wijken aandeed – armelijk van toen – zoals de Staatsliedenbuurt, de Jordaan, de Pijp, de Dapperbuurt, de Indische Buurt, niet nummer 1 mocht worden, het werd lijn 10. Met een mooi rood als lijnkleur.
Wiebes vond dat het net danig op de schop moest en tot mijn verbazing stemde nog wel de FNV hiermee in. Het resultaat is een net, overhoop gehaald terwille van het toerisme dat Amsterdam op zijn meest pittoresk wil laten zien. Om redenen die mij als geboren en getogen Amsterdammer volledig ontgaan is door naar ik meen de Lonely Planetgids de Amsterdamse tramlijn 2 tot de mooiste tramlijn ter wereld uitgeroepen. Die moest dus blijven zoals hij was, als een van de weinige. Behalve dan dat allerlei werkzaamheden ervoor zorgden dat hij inmiddels van hot naar her verplaatst wordt in het centrum en zelfs daarbuiten. De bewoners tellen niet, maar dat doen ze al vele jaren niet. De toeristen, als ze maar betalen.
Hoe men het ook wendt of keert
De ervaring heeft geleerd
dat B&W van Amsterdam
en alle hoge omen
de bevolking van de stad
liever zien gaan dan komen.
(Uit het hoofd geciteerd, dus wellicht niet foutloos – naar Tiny Hofman, 1975)
Lijn 10 was de lijn die werd opgeheven in 2018, toen het hele net op de schop ging. In plaats van een “spinneweb-” zou het een “visgraat”-model krijgen. Alleen al die aanduiding zou ideologisch aangedreven zijn: “de mensen” houden niet van spinnen, dus moest het net zo als verouderd en veranderbaar gepresenteerd worden. Of dooie vissies nou zoveel beter vallen?
Ironie van de tramhistorie is dat lijn 1, ooit – zie boven – bedoeld voor de sjiekere wijken, nu de Pijp, Dapperbuurt en Indische Buurt bedient. Maar ja, dat zijn inmiddels geen volkswijken meer.
En nog steeds is er dus die tweede verbinding tussen Dappermarkt en Albert Cuypmarkt. Al is die laatste nu zeker een toeristenvoorziening, die blijmoedig op een bandje als attractie wordt aangekondigd.
Een ander toptalent dat is doorgepromoveerd naar een kabinet-Rutte, van de bijwagen van de VVD, D’66, Van Huffelen, heeft een tijdlang toegezien op het opheffen van haltes bij bejaardenhuizen, die trouwens onder Rutte voortvarend werden afgeschaft en afgebroken. Dat heette de Versnellingsslag, want oudjes met een rollator (of ouders met een kinderwagen) houden de boel maar op, die lopen maar een eind.
Versnellingsslag. Het klinkt naar Mao of Stalin. Grote sprong voorwaarts.
Ik zou nog veel meer hierover kunnen en ook willen schrijven, maar ik zal overstappen naar het openbaar vervoer ook buiten Amsterdam.
Maar de conclusie staat allang vast: de partijen die de dienst uitmaken, en daarbij zijn PvdA en GroenLinks als reserve zonder veel twijfel inbegrepen, geven niets om openbaar vervoer. Laat u niets wijsmaken over “klimaatmaatregelen” en dergelijke. Trek een lekker warme trui aan en loop de kilometers afstand tussen de haltes, word je flink van.
– Uitgelichte afbeelding: Naoorlogse drukte op lijn 10. Door Theo van Haren Noman / Anefo – http://proxy.handle.net/10648/a89b90a0-d0b4-102d-bcf8-003048976d84, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=65364479
