Artsen Zonder Grenzen en SOS MEDITERRANEE moeten de hulpverlening met het reddingsschip de Aquarius op de Middellandse Zee stoppen. De Italiaanse regering, gesteund door andere Europese landen, heeft onze hulp als onwettelijk bestempeld, verdacht gemaakt en geblokkeerd door de registratie van het schip in te trekken. Daardoor kan de Aquarius niet uitvaren, waardoor alle hulpverlening onmogelijk is geworden.
De Aquarius voldoet aan alle wet- en regelgeving en is volledig transparant over haar activiteiten. Toch werd de registratie dit jaar tweemaal ingetrokken op politieke gronden. Daarnaast worden we onder meer beschuldigd van het illegaal dumpen van afval; beschuldigingen die iedere grond missen.
‘Dit is een zwarte dag’, zegt algemeen directrice van Artsen Zonder Grenzen Meinie Nicolai. ‘Europa heeft gefaald om zelf middelen vrij te maken voor reddingsacties, sterker nog: het heeft doelbewust anderen gesaboteerd bij het verlenen van die hulp. De stopzetting van de Aquarius betekent dat er meer mensen op zee zullen omkomen en dat zonder dat iemand daar weet van heeft.’
Onder dwang terug naar Libië
Het einde van de reddingsacties met de Aquarius komt op een cruciaal moment. Naar schatting 2.133 mensen zijn in 2018 omgekomen in de Middellandse Zee. De meeste doden vielen onder migranten en vluchtelingen die over zee vluchtten uit Libië. Europese lidstaten jagen dit lijden aan door hun steun aan de Libische kustwacht. Zij hebben dit jaar meer dan 14.000 mensen op zee onderschept en hen onder dwang teruggebracht naar het onveilige Libië. Dit is een duidelijke schending van het internationale recht.
Geredde drenkelingen worden de toegang tot veilige havens ontzegd, andere schepen mogen hen niet helpen en ze moeten weken op zee wachten op een beslissing over hun lot.
In 2015 heeft Europa in de VN-Veiligheidsraad toegezegd dat niemand die op zee zou worden gered, zou worden teruggestuurd naar Libië. De praktijk is nu dat Europa het terugsturen naar Libië wel steunt. ‘Dit betekent dat kinderen, vrouwen en mannen in Libië zonder reden gevangen worden gezet’, stelt Nicolai. ‘Dit beleid ontmoedigt ook bemanningen van alle zeeschepen om drenkelingen te redden.’ Zolang het lijden op zee en in Libië voortduurt, zal Artsen Zonder Grenzen naar wegen zoeken om hen te blijven helpen.
Artsen Zonder Grenzen op de Aquarius
Sinds het begin van haar reddingsacties heeft de Aquarius bijna 30.000 mensen in de internationale wateren tussen Libië, Italië en Malta bijgestaan. De laatste operatie eindigde op 4 oktober van dit jaar, toen ze in Marseille arriveerde na de redding van 58 mensen. Samen met de drie eerdere reddingsschepen van Artsen Zonder Grenzen heeft de Aquarius sinds 2015 80.000 mensen gered of bijgestaan. Er zijn nu geen reddingsschepen meer actief in het centrale deel van de Middellandse Zee.
– Artsen Zonder Grenzen via De Wereld Morgen
