Psychopathologie van Geert Wilders en aanhang, stadium 3: de groep kleineert doelwit

Voor de Amerikaanse FBI’s “National Security Division’s Behavioral Analysis Program”, publiceerden agenten John R. Schafer en Joe Navarro in 2003 een identificatie- en observatierapport om de psychopathologie van haatgroepen nader te verklaren. Schafer en Navarro baseerden hun rapport, “The Seven-Stage Hate Model: The Psychopathology of Hate Groups”, op eigen ervaringen die zij op hadden gedaan tijdens observaties van en interviews met honderden skinheads.

Het Zeven-Stadium Haatmodel: De Psychopathologie van Haatgroepen is als volgt uiteengezet:

1. Groep verzamelt;
2. Groep definieert zichzelf;
3. Groep kleineert doelwit;
4. Groep bespot doelwit;
5. Groep attaqueert doelwit zonder wapens;
6. Groep attaqueert doelwit met wapens;
7. Groep vernietigt doelwit.

De analyse van de eerste en tweede stadia zijn eerder verschenen. Hieronder kunt u de analyse van stadium 3 lezen.

Stadium 3: De groep kleineert doelwit

Haat is de lijm die de haters met elkaar en een gezamenlijke zaak verbindt. Door het verbaal vernederen van het object van hun haat verheffen de haters hun zelfbeeld en hun groepsstatus. In skinheadgroepen verschaffen racistische liedteksten en haatliteratuur een milieu waar haat bloeit. Waarachtig, onderzoekers hebben geconstateerd dat de levensduur van agressieve impulsen verlengd wordt door ideevorming. Met andere woorden, hoe vaker een persoon denkt over agressie, de groter de kans dat agressief gedrag zal voorkomen. Daarom, na constante verbale vernedering gaan de haters naar het volgende, nog fellere stadium.

De skinheads doen het, de Nazi’s deden het, de PVV aanhang doet het: kleineren en vernederen van het doelwit. De Nazi’s vonden dat de Joodse religie joden aanspoorde om zich te onderwerpen aan allerlei achterlijke rituelen en eigenaardigheden. Pim Fortuyn vond de Islam een achterlijke cultuur, zo ook Wilders die in een interview met de Amerikaanse Fox News (25 januari 2008) zei: I don’t believe that cultures are equal; I believe that our culture is far better than the retarded Islamic culture. Op de vraag van de interviewer dat over de gehele wereld mensen woedend zouden worden vanwege zijn beledigingen  en zijn film Fitna zegt Wilders, “So, what the hell… it’s their problem, it’s not my problem.” [1]

Maar omdat Wilders de leider is van een zeer groot haatgroep met circa 1,5 tot 2 miljoen volgelingen en/of supporters is het stelselmatige beledigen van moslims wel degelijk een polariserend probleem van de Nederlandse bevolking. Wilders hamert er vaak op dat hij geen probleem heeft met moslims maar wel met de Islam. Dit is uiteraard een retorische truc om de schijn van racisme weg te nemen. Het concept van Übermensch/Untermensch is Wilders niet vreemd.

Zeer opzienbarend is het feit dat Wilders de Nederlanders (en de wereld) een beeld geeft van de vernedering van de niet-moslims door moslims. In speeches heeft hij het over de mogelijke vernedering van het westen door moslims en de islamisering van de wereld. Dit doet mij denken aan de indoctrinatie van Hitler en zijn Nazi’s die de Duitsers vertelden over de vernedering van Duitsland door de wereldmachten en het Verdrag van Versailles.

Dr. Evelin Lindner, sociaal-wetenschapper en psychologe, beschrijft de term “vernedering” in haar boek Making Enemies:

The word humiliation refers to three different elements of the experience—the perpetrator’s act, the victim’s feeling, and the social process. The listener (or in this case, the reader) must infer which element or  combination of elements is being described, and what is understood may often be different from what is intended. To add to the confusion, different cultures, different groups within a culture, and different individuals within a group often disagree as to whether or not an experience rises to the level of a humiliation. Since all such decisions and distinctions depend on subjective judgments, each side of a dispute will typically insist on applying the word to its own experience and denying it to the other. [2]

Dr. Lindners boek en levenswerk is gecentreerd rondom menselijke waardigheid. Ze is de oprichter en voorzitter van  Human Dignity and Humiliation Studies (HumanDHS), een wereldwijde interdisciplinaire gemeenschap van betrokken wetenschappers en professionelen die waardigheid willen bevorderen en vernedering overstijgen. Met haar boek en levenswerk legt ze de nadruk op de grote gevaren die kunnen voortvloeien uit systematische vernedering van een bepaalde groep mensen (out-group oftewel de uit-groep). Het is een logische stap naar stadium 4, het bespotten c.q. ontmenselijken van de uit-groep, dat niet geheel toevallig ook onderdeel is van de 8-stadia van genocide zoals door Genocide Watch is beschreven. Meer daarover kunt u lezen in het volgende stadium (nummer 4) van de psychopathologie van Wilders en zijn aanhang. Terugkomend op Dr. Lindners boek, ze beschrijft de nut ervan als volgt:

As a weapon of war and a tactic of torture, the power of humiliation to destroy everyone and everything in its path makes it “the nuclear bomb of the emotions.” The goal of this book is to explore the explosive role this seldom-studied emotion plays at every level of human conflict, from our global politics to our private lives.

Deze “kernbom der emoties” heeft verstrekkende gevolgen. Het is duidelijk dat de PVV zich “in eigen land vernederd” voelt. Dit is een een slachtofferige positie die haatgroepen zich toeëigenen om hun extreme reacties en emoties te rechtvaardigen. Maar het is zeer gevaarlijk. Dr. Lindner schrijft:

When a humiliated mind is left to reflect on its own destruction, it may become convinced that it must inflict even greater pain on the perpetrator. So begins a vicious cycle of violation and vindication that both sides believe they are obligated to pursue. Terror, war, and genocide can result if this belief is fed by “humiliation entrepreneurs” who exhort their followers to exact revenge with grand narratives of humiliation and retaliation.

Inderdaad, Osama bin Laden vond dat de Arabische landen vernederd werden door de aanwezigheid van Amerikaanse overheersers/militairen. Hij was een “humiliation enterpreneur” die er een punt van maakte bij zijn volgelingen en moslims in het algemeen. Maar ook Geert Wilders is zo’n humiliation enterpreneur, hij wil zijn volgelingen behoeden voor de vernederingen die zullen volgen nadat het land (en/of het Westen) is geïslamiseerd.

Hoe dit vernederingsgevoel uitloopt tot extremen vertelt Dr. Lindner vervolgens, “Neither side can break free because being the first to back down would be a further humiliation, so they remain trapped in a self-perpetuating cycle of mayhem and murder.”

Het meest wrange van de haatgroep PVV is dat de link tussen de door hen zo gevreesde en gehate islamisering en de Verjüdung van Hitler en de Nazi’s ook te maken heeft met het gevoel van vernedering. Dr. Lindner vervolgt:

Because these humiliation cycles are so difficult to stop, it is vital that we resist the temptation to start them. This is the lesson the world learned from the greatest aberration in modern history, the Third Reich, which was a reaction in large part to Germany’s humiliating defeat in World War I and the terms of the the Treaty of Versailles. Hitler’s promise to avenge and avert such disgrace, and his grand narrative of Aryan humiliation at the hands of Germany’s neighbors and “World Jewry,” swept him from political obscurity to global domination.

Ook stelt Dr. Lindner dat politieke-wetenschappers het probleem van de vernedering niet (her)kennen, terwijl het wel in de kern van het uit de hand gelopen conflict zit:

When political scientists analyze what underlies cycles of violence and terror, they usually speak of individual depravity and social deprivation, both of which play critical roles. But if we look at the evolution of these human disasters, whether in Europe, Africa, Asia, or anywhere around the world, we consistently find that the force that keeps fueling the extremists, silencing the moderates, and driving the conflict to spiral out of control is humiliation.

Zoals eerder beschreven is de wederzijdse slachtofferrol waarin de PVV en de moslims zich bevinden gebaseerd op de angst voor het onbekende en het gevoel van vernedering, al dan niet terecht. Maar dat het systematische gebruik van deze emotionele kernbom leidt tot een gewelddadige confrontatie is niet ondenkbaar. De leden van de haatgroep radicaliseren verder, hetgeen wordt uiteengezet in het nog sinistere stadium 4.

————————————————————————————————————————————

[1] Fox News, Greg Palkot, 25 januari 2008, Interview with Geert Wilders

[2] Making Enemies: Humiliation and International Conflict, Evelin Lindner, 2006, Praeger Security International, Westport, (CT), VS, pagina xiv