Dit stuk verscheen eerder op de website van socialisme.nu
Foto’s socialisme.nu
Als je een bloedhekel aan voetbal hebt, lees dan door. Als je hartstochtelijk van voetbal houdt, lees dan ook door. Hoe kan je dat nou zeggen, zul je denken. Het antwoord op dit raadsel ligt in Hamburg, Duitsland. Daar, tussen de Reeperbahn (de rosse buurt), de haven en arme wijken met migranten en arbeiders ligt het Millerntor stadion, de thuisbasis van de voetbalclub St Pauli.
Door Martin Smith
St Pauli is met grote afstand de meest linkse voetbalclub van Europa. De club heeft een nieuw T-shirt uitgebracht met de tekst ‘Love St Pauli, Hate racism’, en ja, het is geïnspireerd door de Engelse ‘Love Music Hate Racism’-festivals. Ik werd vorige maand uitgenodigd door een groep supporters om te spreken over onze strijd tegen de racistische English Defence League, om hun T-shirt te promoten en een wedstrijd te kijken.
Een ding valt op als je naar het stadion loopt. Aan elke kroeg, winkel en elke flat hangt de piratenvlag, de ‘Totenkopf’. Mijn gastheer voor de dag is Bruno, een oud-kraker en libertair socialist. Hij legt uit dat de vlag symbool staat voor de strijd van de arme tegen de rijke clubs.
Het tweede dat je aandacht trekt is dat supporters van St Pauli geen gemiddelde fans zijn. Het is een mengsel van punks, getatoeëerde rockers, anarchisten, blauwe-boordenarbeiders en bovendien heeft St Pauli meer vrouwelijke supporters dan elke andere club in Europa.
Deze supporters worden aangetrokken door een club die zijn politieke hart in het vaandel draagt en die de bloei van een alternatieve cultuur op de tribunes stimuleert. Het was de eerste Europese club die een antiracistische en antifascistische cultuur op de tribunes stimuleerde. Het team speelde een tournooi in Cuba om solidariteit met het land te tonen, en in de jaren 1980 nam de keeper Volker Ippig een jaar verlof om te helpen met de Nicaraguaanse revolutie.
Wedstrijden zijn net festivals. Het team komt het veld op onder de tonen van ACDC’s lied ‘Hells bells’ en als ze scoren galmt ‘Song 2’ van Blur rond het stadion. Na de wedstrijd worden geluidboxen opgesteld buiten het stadion en worden er ministraatfeesten gehouden.
Bruno legt uit dat de verandering naar een radicale club begon in de jaren 1980. St Pauli speelde toen in een lagere divisie. Een groep krakers begin de wedstrijden te bezoeken. Een paar begonnen voor de lol hun piratenvlaggen mee te nemen naar het stadion. De groep groeide langzaam en andere voetbalsupporters, die de fascistische elementen en openlijke commercie van de andere clubs zat waren, begonnen St Pauli te volgen. Vandaag de dag zie je in het hele stadion Che Guevara vlaggen en anarcho-syndicalistische vlaggen.
Tot voor kort was de voorzitter van de club Corny Littman, een openlijk homoseksuele man. Een paar jaar geleden hielden supporters van een andere club homofobe spreekkoren tegen Littmann. Toen dat team de tegenwedstrijd bij St Pauli speelde, hingen de tribunes vol met regenboogvlaggen – het perfecte antwoord.
Vorig jaar promoveerde St Pauli naar de Bundesliga, de hoogste divisie van het Duitse voetbal. Door de druk om in de liga te blijven begon de club toe te geven aan commerciële druk. Er werden business seats ingevoerd en zelfs een skybox die gesponsord werd door een Hamburgse stripclub. Woedende fans vochten terug. Sozialromantiker (sociaal-romantici) begonnen de stripclubadvertenties tijdens wedstrijden te bedekken. Fans zwaaiden in het stadion met de Jolly Rouge (rode piratenvlag) als protest tegen de stripclubadvertenties.
Nu zijn de advertenties er niet meer en heeft de club het advertentiecontract met de stripclubeigenaars beëindigd. Fan power heeft gewonnen en de Jolly Rouge wappert er nog steeds.
Na de wedstrijd nemen Bruno en een paar andere fans mij mee naar de Jolly Roger bar. Hij zit stampvol punks en is opgesierd met elke denkbare antiracistische en antifascistische sticker. Ik word voorgesteld aan vier mensen die aan een tafeltje zitten buiten de bar. Ze lijken niet erg op hun plek. Het zijn geen punks of rockers en ze zijn ook niet van top tot teen bedekt in St Pauli kledij. Maar toch hebben ze het erg naar hun zin. Ze vertellen dat ze asielzoekers zijn – gasten van Bruno en zijn vrienden.
Bruno zegt ‘Bij thuiswedstrijden nodigt een groep van ons een kleine groep asielzoekers uit om naar de wedstrijd te komen. Daarna eten en drinken we tot diep in de nacht. Wij betalen alles.’ Wij waren ooit buitenstaanders. Nu hebben we een thuis gevonden. We willen dat deze mensen een thuis hebben in St Pauli.’ Voor mij is dat waar het bij St Pauli om draait.
Ook al haat je voetbal, hoe kun je niet van St Pauli houden? En als je zoals ik gek bent van voetbal, kun je dan een betere plek bedenken om een zaterdagmiddag door te brengen?
Ik zie niet zoveel verschil tussen voetbalfans die hakenkruizen en ss-tekens voeren en leuzen uitten en voetbalfans die communistische, anarcho-syndicalistische, of andere revolutionair socialistische tekens voeren of leuzen uitten. Maar dat zal wel aan mij liggen. Wat mij betreft slaan beide elkaar tot de laatste fan de hersens in.
#1 Dan heb je volgens mij niet het hele stuk gelezen of er helemaal niets van begrepen.
@Ginger Ted denkt dat het over zijn kroegspelletjes tafelvoetbal gaat. Kom jonge slaap je roes eens uit en dan eens niet wakker worden met weer een nieuw glas élixer en dan onzin brabbelen alsof we hier ook een kroeg zijn maar eerst eens je kop onder de kouwe kraan en dan fris het gras op met de grote jongens meespelen als je nog kan.
Ik moet nou eenmaal niets hebben van ideologisch radicaal rechts of links. Dat is in de tijd zo gegroeid. Een dwepen met de Nicaraguaanse revolutie, Cuba, of syndicalistisch-anarchisme staat verre van mij. Maar erken de charme die de acties ten goede van homoseksuelen en tegen vrouwenhandel gericht zijn al acht ik ze niet specifiek links laat staan radicaal links. Maar denk niet dat mijn reactie buiten dat ik wat tegen eerder genoemde zaken wat betreft de Hamburgse linkse scene, en dan meer specifiek die uit St. Pauli, zo redeloos is. ik Ik heb begin jaren tachtig regelmatig in de Hafenstrasse en contreien vertoefd en ken de Chaotenscene die daar verbleef van behoorlijk nabij. In mijn beleving was het vooral een scene waar je bij voortduring een stel punkers, die zelfs naar de maatstaven van de meeste punkers nogal verlopen waren, om je heen had hangen, die tot vervelens toe om kleingeld om bier te kunnen kopen zeurden. Zo stond die scene ook bij vele andere linkse scenes in andere steden bekend. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de links-activistische scene in het voormalige West-Berlijn, en dan met name Kreuzberg en Schöneberg, die veel meer gedragen werd door studenten, waaronder ook punkers en anderen, die ook echt studeerden, en waar ik de eindstrijd, geheten Tuwat, persoonlijk mee heb gemaakt, mede aan de zijde van de later in die strijd omgekomen Klaus Jürgen Rattay. Maar misschien doe ik dan vanwege die persoonlijke indrukken het huidige St. Pauli onrecht. Zelf ben ik meer gecharmeerd van Union Berlin waar Nina Hagen het clublied heeft gemaakt en wat ze regelmatig live zingt. http://www.youtube.com/watch?v=gkcwW2QxYdM
Ginger Ted Schreef:
Ik kan je verzekeren dat anti-homo’s nooit links zijn en dat het geweld tegen homo’s ALTIJD afkomstig is van Christelijk- of extreemrechtse clubs.
(Terzijde terwijl we 21% allochtonen in Nederland hebben, zijn ze maar voor 14% schuldig aan potenrammerij e.d. Als ik allochtoon zou zijn zou ik m’n rechten opeisen, door meer homo’s in elkaar te slaan!!! )
Overigens weet je wel dapper op te noemen dat al dat linkse gedoe je niet zo veel doet, maar kun je ook maar een “rechtse” demonstratie noemen die in welk of iemands voordeel dan ook moge zijn?
Nou Henk dan ken ik heel wat moslims en linkse arbeiders die daar anders over denken.
En o, ik reageerde al voordat ik je verzoek las. Die rechtse demonstraties. Tsja, dan gaat het mij meer om liberale, die dan dus niet inherent rechts hoeven te zijn omdat liberalisme die tweedeling overstijgt. Denk aan de demonstraties in het voormalige Oostblok, die tegen verregaande belastingen, mee regeldrift, en een nog grotere overheid zoals vooral in de tijd van het kabinet Den Uijl, tegen het gedachtegoed van 10 over Rood (al was dat zo onzinnig dat er tegen demonstreren overbodig was), demonstraties tegen linkse aanslagen, etc. Maar ik vrees dat jij al deze niet in iemands voordeel acht.