Paul Krugman heeft de leiders van Syriza incompetent genoemd. Hij verwijt hen dat ze geen exitstrategie hadden in hun onderhandelingen met de trojka (EC, ECB en IMF). Hoe terecht is zo’n verwijt? Krugman mag dan een topeconoom zijn, politieke strategie lijkt niet zijn fort.
Het gebrek aan een alternatief voor het dictaat van de eurozone en hulptroepen verwonderde me aanvankelijk ook, geef ik toe. Maar dan moet je niet te snel oordelen en je proberen te verplaatsen in de positie van Syriza. Het uitgangspunt was dat de trojka een Memorandum of Understanding, een document waarin staat wat Griekenland allemaal moet doen in ruil voor hulp van de EU en het IMF, had opgelegd. Dat Memorandum is, zoals reeds vermeld, een dictaat. Syriza wilde verandering van de voorwaarden en daarvoor hebben ze gestreden.
De kans op succes, op soepeler voorwaarden, op een schuldsanering, was gering. Begin januari heb ik opgemerkt dat de Grieken de problematiek niet alleen kunnen oplossen. Een eventuele overwinning van Syriza is slechts het begin van een lange weg. En ook dat nationale soevereiniteit in dit tijdperk van sterke globalisering niet meer reëel is. Als de kans op succes klein was, moesten de Grieken dan maar bij voorbaat akkoord gaan met het Memorandum? Nee, natuurlijk niet. Daarover schreef ik eind januari:
Wat in Griekenland gebeurt valt te vergelijken met de vroege opstanden tegen het communisme in Oost-Europese landen. Die in Boedapest in 1956 en in Praag in 1968 zijn daarvan de meest aansprekende. Pas na acties van de vakbond Solidarność in Gdańsk kwam er beweging in de starre verhoudingen. Totdat uiteindelijk in 1989 de Berlijnse muur viel. Hadden de Hongaren of de Tsjechen niet moeten strijden voor veranderingen, was het niet te vroeg? De totalitaire marxistisch-leninistische ideologie was hen op dat moment gewoonweg te veel. Ze stelden een daad, hoewel ze wisten dat de slaagkans zo goed als nul was. Ook de Grieken komen in opstand tegen een onmenselijke ideologie: het neoliberalisme.
De Grieken zijn in opstand gekomen omdat het neoliberalisme in een catastrofe uitmondt. En wat is nu de uitkomst van hun strijd? Nog steeds geldt het Memorandum of helaas zelfs ietsje erger, maar dat dictaat was er van tevoren al. Dus daar is niet veel op verloren.
Wat de strijd van de Grieken wel heeft gebracht is veel meer duidelijkheid over de dictatoriale houding van de trojka. Er is in de gehele EU een discussie op gang gebracht over haar functioneren. Waar is democratie in de EU? Het Europees Parlement blijkt niets in te brengen hebben. Soevereiniteit is een leeg woord. Dat die inzichten bij grote aantallen mensen nu aanwezig zijn en niet slechts bij een klein groepje op onder meer Krapuul is politiek strategische winst. Dat ziet Krugman schijnbaar over het hoofd.
Pingback: Krugman heeft groot gelijk, Syriza faalde op alle fronten | Krapuul