Op 26 april 1937, 80 jaar geleden, werd het Spaans-Baskische Guernica (Gernika in het Baskisch) gebombardeerd door de Luftwaffe van Adolf Hitler, op vraag van generaal Franco. Het was het allereerste luchtbombardement in Europa op een stad met inwoners zonder militaire doelwitten. Het juiste aantal doden schommelt rond 1600, allen ongewapende weerloze mensen.
In april 1937 woedde reeds een jaar lang een bloedige burgeroorlog tussen de strijdende partijen achter de wettige Republikeinse regering tegen een groot deel van het leger, onder leiding van rechtse generaals. Die verzetten zich halsstarrig tegen het sociale beleid van de regering, dat er op gericht was Spanje langzamerhand om te vormen van een grotendeels ruraal-feodale heerschappij door landadel naar een moderne welvaartsstaat.
Die oorlog duurde nog tot april 1939 toen generaal Francisco Franco zijn fascistische dictatuur vestigde in heel het land, die standhield tot aan zijn dood in november 1975. In 1937 was de strijd nog verre van beslist. De generaals hadden echter van bij het begin een aantal factoren in hun voordeel. Eerst en vooral beschikten zij over de volledige koloniale strijdkrachten en het grootste deel van de soldaten en wapenvoorraden op het Spaanse vasteland.
Bovendien waren zij gesterkt door het feit dat de rest van Europa weigerde de wettige regering van het Volksfront te steunen en zich officieel ‘afzijdig’ hield. Daarmee lieten ze wel een wettelijke regering aan zijn lot over. Een wapenembargo werd opgelegd, maar die werkte in de praktijk enkel tegen de regering. Het Spaanse leger had immers zijn wapenvoorraden.
Daarenboven kon Franco steunen op een extreemrechtse nieuwkomer in Europa, Adolf Hitler, die net zijn verkiezingsoverwinning in Duitsland had omgezet in een dictatuur (en die eveneens – iets wat vandaag al te graag wordt vergeten – ruim kon rekenen op de passiviteit van de andere Europese grootmachten).
Franco deed al enige tijd een beroep op de Duitse Luftwaffe voor strategische bombardementen met hun Heinkel-toestellen. De concrete reden waarom hij vroeg om precies het stadje Guernica in puin te leggen is tot vandaag onduidelijk. Het bombardement van Guernica wordt ook dikwijls aangehaald als de eerste bommenaanval op een bewoonde stad zonder militaire doelwitten. Dat is echter niet juist. Die eer gaat naar de Britten, die de techniek reeds uitprobeerden in de jaren 1920 in hun Iraakse kolonie.
(Lees verder bij de bron van dit artikel)
Via:: dewereldmorgen.be
