De Occupy-beweging in de VS en Europa was de Noordelijke variant van de pleinprotesten elders in de wereld. Op een enkele tent na, is de beweging inmiddels verdwenen – en dat geldt zeker voor de dynamiek van de eerste, roerige weken. Maar de ervaringen van Occupy zijn van belang voor verzet in de toekomst, schrijft Peyman Jafari in een nieuw stuk op de theoriepagina.
Het jaar 2011 begon met revoluties in het Midden-Oosten en eindigde met de Occupy-protesten in de VS en Europa. Het was dan ook geen toeval dat Time Magazine ‘the protester’ uitriep tot de persoon van vorig jaar. Nadat Occupy in New York begon, sloegen de protesten snel over naar andere plaatsen. Op 15 oktober 2011 werd Occupy zelfs een mondiale beweging toen in meer dan 900 steden en 80 landen geprotesteerd werd onder de leus ‘Wij zijn de 99%’.
In de daaropvolgende weken werden in ongeveer 2.000 steden tentenkampen opgezet. In Nederland kwamen op de mondiale actiedag bijna 3.000 mensen naar het Beursplein in Amsterdam en een paar honderd mensen verzamelden zich op het Malieveld in Den Haag. Op beide locaties werden direct tentenkampen ingericht en in de weken daarop volgeden Utrecht, Rotterdam, Haarlem, Eindhoven, Dordrecht en Doetinchem.
Occupy kon rekenen op veel sympathie bij de bevolking die het graaien van de bankiers en de grote bedrijven zat is en de dupe wordt van de economische crisis die ze niet veroorzaakt heeft. Het lukte Occupy echter niet om die steun te mobiliseren in een grote beweging die reële veranderingen kan bereiken. Aan het begin van 2012 begonnen de Occupy-protesten net zo snel te verdwijnen als ze waren opgekomen.
Soms was dit het resultaat van repressie en ontruiming door de politie, en soms leidden de interne beperkingen en problemen van Occupy tot een implosie. Toch mogen we het belang van de Occupy-protesten niet onderschatten. In slechts paar maanden slaagden ze erin om de politieke agenda en de publieke discussies te beïnvloeden en een symbool te worden van de potentiële macht die gewone mensen hebben tegenover de banken en de grote bedrijven die ons leven onderwerpen aan hun onstilbare zucht naar winst.
Het is nog ongewis of, en op welke manieren Occupy gecontinueerd zal worden. Eén ding is echter wel zeker, en dat is dat de economische crisis onvermijdelijk tot nieuwe protestbewegingen zal leiden. Het is daarom belangrijk om kritisch terug te blikken op de ervaring van de Occupy-protesten om antwoorden te vinden op een aantal fundamentele vragen waarmee protestbewegingen in het algemeen geconfronteerd worden.
Lees het complete artikel op de theoriepagina.
Dit stuk is eerder verschenen op de website van socialisme.nu
Ik heb niet de indruk dat de Occupy-protesten voorbij zijn, alleen de vorm is aan het veranderen. Het slapen op publieke plekken als pleinen maakte de beweging uiteindelijk te zwak: men gaf de macht over het protest uit handen aan een stedelijk/plaatselijk gezag, dat mocht beslissen of de Occupiers daar mochten blijven staan. Zo werken die regels nu eenmaal, en wanneer je je er niet aan wilde houden, zorgde een politiemacht wel voor de daadwerkelijke repressieve verwijdering.
Dit zorgt voor een herbezinning op de vorm. Maar het inhoudelijke protest is amper begonnen.
Zodra de mensen die nu vergeefs aankloppen bij de voedselbanken, en degenen die hun baan kwijt zijn, en de studenten die stoppen met hun studie omdat de kosten niet langer op te brengen zijn, en de ouderen van wie de pensioenen worden gekort elkaar weten te vinden, onder één gezamenlijke paraplu, zal het pas echt losgaan.
Ik heb niet de indruk dat Occupy in Nederland nog veel voorstelt (kan me vergissen, natuurlijk), maar in de VS is de beweging nog springlevend. En niet alleen in New York.
Overigens is het de moeite waard de uitgebreidere versie van dit artikel op de theoriepagina te lezen.
= blabla
Nochtans geen slecht artikel.