Doodop, opgewekt en vol bewondering voor mijn nieuwe maten die blijven overnachten, heb ik Occupy Den Haag, de actie op Malieveld en gelukkig toch ook Plein, een beetje op me in laten werken. Na een beetje uitrusten, toch even iets van een verslagje. Over de geweldige eruptie van protest die onder het Occupy-vaandel de wereld doorraasde en nog steeds doorraast, ga ik het binnenkort hebben. Nu dus: Occupy Den Haag, 15 oktober.
Geen gedetailleerd overzicht van teksten op borden en dergelijke, waar er overigens veel van waren. Ik had meegeholpen met organiseren van dingen, was beetje deel van een team en kon dus niet vooral met mijn reporters-oogjes te werk gaan, want er was meer te doen. Dat mijn bril het begaf halverwege de middag, hielp ook niet mee. Haha. Hoe dan ook…
In de aanloop was er wat ruis. De locatie was onder druk van autoriteiten en vanwege een EU-jongerenmarkt op het Plein, in de oproep veranderd naar Malieveld, waarmee demonstranten al te vaak worden afgescheept. In dit geval vonden we het min of meer OK, omdat het vooral van belang was een plek te hebben waar we ook langer konden blijven, overnachten en dergelijke. Maar natuurlijk waren veel mensen die de ontwikkelingen volgden, helemaal niet blij. Enkelingen reageerden via Facebook op vertwijfelde vragen of het nu Malieveld of Plein was, met: Plein! Dat stoorde me, omdat dit de schijn versterkte dat de oproep misschien wel niet geswitcht was, alsof de zaak op dat punt niet besloten was. Als mensen hadden gereageerd met: wij zijn doodongelukkig met dat Malieveld, wij nemen eigen verantwoordelijkheid om tot Plein op te roepen, had ik dat netter gevonden dan dit. Maar dit soort dingen wezen er wel op dat de redenen voor de switch onvoldoende duidelijk waren gemaakt. Dat hebben we via een extra commentaar onder de Indymedia-oproep, die ook elders is verspreid, alsnog gedaan.
De dag zelf. Eerst wat mensen opwachten op CS Tilburg, om samen te reizen én om een camera-verlaggeefduo van Omroep Brabant te woord te staan. Met uiteindelijk vijf mensen uit Tilburg gingen we treinmatig naar Den Haag, een plezierige tocht, goed voor onderlinge banden die in de toekomst, op weg naar hopelijk Occupy Tilburg en/of Breda, nog van pas kunnen komen.. Eenmaal uitgestapt en naar het Malieveld lopend zag ik nauwelijks politie en bijbehorend spul opgesteld. Een ME-busje en agenten te paard zichtbaar. Dat verbaasde me, want dat maken we in De Haag wel anders mee. Op het Malieveld aangekomen voegden wij ons bij de kleine handjesvol die binnendruppelden. Handenschudden en kijken wie ik trof. Ik was met veel mensen via internet – Facebook, forum, IRC-chat, in aanraking gekomen maar ik had die mensen veelal nooit gezien. Dus erachter komen wie nu achter welke nickname schuilging was één van de amusante onderdelen van de afgelopen dag. Al die kennismakingen met eigenlijk vooral toch hele fijne mensen, waarvan ik met tenminste een aantal echt vaker hoop samen te werken.
Gaandeweg werd de groep groter en begonnen mensen achterop het veld al tentjes op te zetten. De groep groeide aan, tot zeker enkele honderden mensen. Opeens kwam er beweging; mensen gingen lópen, naar de uitgang van het Malieveld. Dat was niet wat officieel door de organisatie met de politie was afgesproken, en sommigen van ons vreesden een confrontatie, die dan door de politie zou worden aangegrepen voor gedoe, en waarmee ook het actiekamp zelf op het spel zou komen te staan. Enkelen maanden de stoet daarom om niet te gaan, en legden snel uit waarom. Maar de stoet had die politieafspraken niet gemaakt, en gaf aan er ook geen boodschap te hebben. Terecht natuurlijk. ‘Organisatoren’ zijn initiatiefnemers, zorgen voor aanzet en wat infrastructuur. Maar ze zijn geen eigenaren van de actie, hebben de demonstranten ook niet aan een touwtje of zo, en moeten zoiets niet eens proberen of willen. Aangeven wat de situatie is zoals zij die zien, en dan de keus aan mensen laten, is verreweg het beste. Mensen kwamen om actie te voeren en zich te laten gelden, en dat déden ze. Groot gelijk.
Uiteindelijk ging vrijwel iedereen naar het Plein. Ze op het Malieveld proberen te houden was niet gelukt. Je zou dat een nederlaag voor ‘de organisatie’ in formele zin kunnen noemen. Maar het was een overwinning voor de actie, voor de deelnemers. En dat is uiteindelijk waar het om gaat, althans hoort te gaan. Dit spanningsveld is er vaker, en ik vond het zelf wel erg leerzaam om daar nu eens middenin te zitten. Uiteindelijk pakte het nu allemaal prima uit, ‘organisatoren’ waren content met hoe het was gegaan. Zelf vond ik de mars naar en bezetting van het Plein een overwinning. Mensen hebben laten zien hoe weerbaar ze zijn, en dat die weerbaarheid opgelegde beperkingen weet te doorbreken.
De tocht naar het Plein was iets van een overwinningsmars. Eerst probeerden agenten ons te beletten van het Malieveld af te gaan. Een groepje van actievoerders brak er toch doorheen en enkele momenten later liepen we – honderden mensen, maar de schatting op Indymedia dat er 700 mensen meededen lijkt me echt veel te hoog – langs het ministerie van financiën, om pal voor het betonnen fort dat als Amerikaanse ambassade in gebruik is, tegengehouden te worden. Nu kwamen er ook politiebusjes, en bereden politie was wild in de weer in pogingen om ons te stoppen. Eén van onze politiewoordvoerders liep op agenten af, kreeg een klap, praatte op ze in en kreeg opeens te horen: “Jullie kunnen naar het Plein”, of woorden van die strekking. Demonstranten zagen intussen – ik weet hier niet de exacte volgorde want het verhaal van de politiewoordvoerster hoorde ik pas later – dat een zijstraat richting Plein leeg was. Erin! Tien minuten later hadden de honderden actievoerders het Plein bezet.
Daar werd het levendig, gezellig en strijdbaar. Gitaar, trommels, muziek. Maar ook toespraakjes, ad hoc gehouden. De meest uiteenlopende zaken. Joke Kaviaar – door justitie bedreigd en onlangs gearresteerd wegens het publiceren van felle kritische teksten op haar website tegen het repressieve vluchtelingenbeleid – deed ook een korte speech waarin ze tot een solidariteitsactie opriep. Goed om haar te zien deelnemen juist ook aan dit soort acties, en daarbinnen te horen pleiten voor radicale solidariteit! Ik hield ook een kort praatje, waarin ik de noodzaak aangaf van Occupy-acties in de steden waar we woonden: Occupy Everywhere! En ook tot het occupyen van niet alleen pleinen maar instellingen en dergelijke waar we werkten of anderszins mee te maken hebben: Occupy Everything! Dat is deel van de revolutie waar mensen, ook ik, het vanmiddag nadrukkelijk over hadden.
Hoe was de samenstelling? Veel, maar lang niet uitsluitend, jonge mensen. Vooral maar niet uitsluitend witte mensen. Politiek erg gemengd. Er was een groepje solidariteitsactivisten dat zich inzette tegen met mijnbouw in Papua samenhangende wantoestanden. Er was prominent zichtbaar een groepje Anonymous-actievoerders, belangrijk in het hele Occupy-gebeuren herkenbaar aan hun Guy Fawkes-maskers. Er waren mensen die – aan borden te oordelen – in de weer zijn rond het Zeitgeist-idee waar ik onlangs over schreef.
Er was ook meer traditioneel radicaal-linkse aanwezigheid. Een goede handvol mensen van Doorbraak was er, en verspreidde exemplaren van hun krant. Altijd fijn om ze te zien, altijd fijn om bij te praten. Ik zag mensen van Socialistisch Alternatief met vlag, pamfletten en dergelijke. De Internationale Socialisten waren er met een flinke groep en lieten bij mij een positieve indruk na. Nadrukkelijk aanwezig, maar niet te pushy met kranten en zo, en ook echt deel van het proces, vooral op weg naar het Plein en op dat Plein zelf. Ze waren één van de factoren die de optocht naar het Plein hielp slagen en tot een levendig scherp geheel hielpen maken. Maar het melden van een goede indruk van hun bijdrage aan actie is bepaald niet hetzelfde als instemming met politieke inhoud en methoden. Waar blijft een anarchistische versie van deze aanpak, één die de positieve aspecten ervan hanteert zonder de inhoud en de – vandaag weinig merkbare maar daarom nog niet verdwenen – negatieve kanten ervan nauwkeurig vermijdt?
Welnu, die anarchistische versie is in de maak, al denk ik niet dat de makers ervan het probleem zo stellen als ik dat hierboven doe. Ik doel op enkele mensen die eerder op het Malieveld bijvoorbeeld een mooi pamflet uitdeelden over de noodzaak van pittig antikapitalistisch verzet. Dat was ondertekend door een initiatief dat zich Autonomen, Den Haag noemt. De titel: “Communique #1: Crisis? Kapitalisme is crisis!” Het staat in in het Engels en het Nederlands op hun website.Stevige tekst, vriendelijke en tegelijk heel serieuze mensen die ik wel eerder had gesproken. Ik ben heel benieuwd hoe dit zich verder ontwikkelt, en als ik in Den Haag woonde zou ik op zijn minst graag héél nauw met ze samenwerken. Dit is het soort dingen die de actiebeweging – juist ook deze nieuwe Occupy-golf – als inbreng nodig heeft. Ik las op Indymedia dat ze maar liefst duizend exemplaren van het pamflet hebben verspreid op Occupy-acties vandaag. Ze waren ook in de weer met de Crisis-Voorbij-krant die ik zelf heb helpen maken. Goed!
Terug van deze algemene zaken naar de toestand op het Plein. De politie had intussen duidelijk gemaakt dat ze ons tot 16 uur op het Plein zou laten blijven. Het idee werd vervolgens: samen bespreken wat te doen: blijven en het erop aan laten komen, of de overwinning tot zo ver claimen om vervolgens in optocht naar het Malieveld te gaan. Dat kwam niet uit de verf, de blijvers bleven, mensen begonnen sowieso weg te druppelen, en uiteindelijk ging een flinke groep terug naar het Malieveld. Later was duidelijk dat de politie mensen tot zonsondergang wel met rust zou laten, en er is uiteindelijk ook niets gebeurd op dat vlak.
Terug op het Malieveld merkte ik een nogal verbrokkelde maar wel sfeervolle situatie. Mensen waren in kleine groepjes aan het chillen – zoals dat tegenwoordig heet, meen ik – en aan het discussiëren. Erg veel richting in wat er verder zou gaan gebeuren was er echter niet, en als je niemand kenden en niet makkelijk in contact kwam met onbekenden maar toch mee wilde doen, zou je echt een probleem hebben gehad om aansluiting te vinden. Ik heb dat zelf een beetje, maar ik kende gelukkig al wat mensen. Maar ik vernam dat er op het Plein nog steeds mensen zaten, en besloot weer daarheen te gaan. Daar aangekomen trof ik nog maar een paar – inmiddels – bekenden aan. Het standbeeld aldaar liet zien dat er actie was geweest: het zat onder de plakkaten met leuzen. Na verloop van tijd vertrokken we samen naar het basiskampje.
Daar was nu een echt kringgesprek gaande, eerst met praktische toelichtingen en steunverzoeken rond EHBA (Eerste Hulp Bij Acties) en politiecontactpersonen. Daarna inhoudelijk, over de wereld, wat er mis was, hoe dat anders moest. Dat vloog alle kanten op, en dat is heel gezond. Maar het was hier en daar ook behoorlijk vaag. ik bespeurde bij flink wat mensen het idee dat we voorál niet met de vingers omhoog, naar systeem en machthebbers, moesten wijzen maar via liefde en innerlijke kracht de verandering moesten bewerkstelligen.
Het goede daaraan is de nadruk op zélf doen, zelf keuzes maken. Het minder goede is dat daarmee een flink probleem – de macht gaat ons niet zonder slag of stoot onze wereld gunnen, er is een vorm van strijd nodig, niet slechts in de harten maar wel degelijk tussen menigten enerzijds en systeem / machthebbers anderzijds – uit beeld werd verwijderd of al bij voorbaat tot opgelost werd verklaard. Met liefde zouden zelfs de geheime machthebbers die sommigen van de aanwezigen aanduidden, omgeturnd kunnen worden. Ik ben benieuwd hoe lang dit idee standhoudt als de machthebbers, geheim of niet, daadwerkelijk de ME sturen en mensen staan oog in oog met gehelmde bewapende aanvallers. Maar zowel zulke confrontaties als dit soort gesprekken – hoe onbevredigend in hun soms wat spiritueel-ingevulde vaagheid ook – zijn deel van een leerproces dat wel degelijk zeer veelbelovend is.
Het was wel jammer dat in deze fase de specifiek anarchistische en socialistische groepen niet meer merkbaar aanwezig waren en daar dus geen deel uitmaakten van dat leerproces. Zelf heb ik vooral staan luisteren en het op me in laten werken. Voor bijdragen aan het debat voelde ik me intussen te moe, en ik hoef ook niet zo nodig haantje de voorste te zijn in iets waar ik vooral een heleboel nieuwe dingen wil leren.
Ik heb nog wat staan napraten en zo, heb ook nog even kennisgemaakt met een indrukwekkende vrouw, Marianne Strijd. Zij staat al vele dagen in een invalidewagen op het Binnenhof actie te voeren en heeft haar strijd nu samengevoegd met het Occupy-gebeuren in Den Haag. Ik was intussen echter wel doodvermoeid. Van mijn geplande optredentje – daarom heb ik de hele dag mijn gitaar bij me gehad, en ik had afgelopen nacht nog liedjes bij zitten schaven en zo – zou wel niets meer komen. Het was tijd om te gaan, rond kwart over negen zat ik in de trein, ruim anderhalf uur later was ik thuis. Morgen – oops! straks – weer aan de slag op een ander frontje in dezelfde strijd. De Tilburgse Anarcho Sociëteit houdt namelijk een evenement, genaamd “Vrije Letters”. Maar mijn gedachten zijn intussen ook bij de volhouders op het Malieveld. Want dit was pas dag één.
Doorbraak heeft intussen al – eerder dan ik! Goed gedaan mensen: ) – een beknopt goed verslag op hun site geplaatst, met een hele mooie fotoreeks.
Dit artikel verscheen eerder op peterstormschrijft.blogspot.com. Auteur: Peter Storm.
