Netanyahu heeft maandag in de loop van de dag besloten de voortgang van zijn wetgevend proces tijdelijk te stoppen, vermoedelijk tot na het joodse paasfeest Pesah. Dat is ongeveer half april. Nadat hij zondagavond minister van Defensie Yoav Gallant had ontslagen die in een tv-speech om uitstel had gevraagd omdat ongeveer alle reservisten van leger en luchtmacht weigerden voor hun legeronderdeel op te komen, brak de hel pas pas goed los in Israel. De dag ervoor hadden ook al honderdduizenden in heel Israel gedemonstreerd, maar maandag werd zichtbaar wat erop dit punt mogelijk is.
De luchthaven Ben Gurion ging dicht en ook het verkeer in de zeehavens stopte. Banken waren gesloten evenals de ziekenhuizen en de gezondheidszorg nadat het nationale vakverbond Histadruth een algemene staking had uitgeroepen. Op zo’n 150 plaatsen in het land werden blokkades opgeworpen en vuren aangestoken. Overal werden marsen georganiseerd en in Jeruzalem brak een mensenzee door de afzetting rond de woning van de premier. Het hele land ademde oproer en alles was tot stilstand gekomen. Binnen Netanyahu’s partij, de Likud, gingen intussen stemmen op om het wetgevende proces stil te leggen. Ron Dermer, minister van Strategische Zaken en een trouwe aanhanger van Netanyahu riep daartoe op. Hij werd gevolgd door Nir Barkat van Economie en Micky Zohar van Cultuur en Sport, terwijl minister Amichai Chikli van Diaspora-zaken opriep tot een dialoog met de oppositie. Ook Aryeh Deri, de leider van Shas, sloot zich hierbij aan.’
Aan de andere kant verzette de minister van Justitie, Aryeh Levin, de drijvende kracht achter de nieuwe wetgeving, zich er krachtig tegen Hij dreigde af te treden als het proces werd gestopt. Hetzelfde gebeurde ook in de kringen van de coalitiepartij de Religieuze Zionisten, waar minister Smotrich van Financiën zei dat ”het proces niet gestopt kan worden, onder geen enkele omstandigheid”. Zijn collega van Otzma Yehudit (Joodse Kracht) Itamar Ben Gvir ging een stap verder en dreigde zonder meer af te treden als dat zou gebeuren.
Netanyahu zat zo tussen twee vuren. Als hij doorging met zijn hervorming waarbij het hooggerechtshof veel zoniet alles van haar macht zou verliezen, was er te weinig steun in het parlement. Hij probeerde een truc en bood Gallant aan dat hij het ontslag zou intrekken als Gallant zijn zetel in het parlement zou afstaan, maar Gallant weigerde dat zonder meer. Aan de andere kant, als Ben Gvir zou aftreden -en wellicht ook Smotrich – dan zou het kabinet zonder meer vallen. Hij moest de crises bezweren en dat betekende dat zijn verklaring die hij om 11uur maandagochtend zou hebben afgelegd, de hele dag moest wachten, terwijl hij koortsachtig met de partijen overlegde. Pas in het begin van de avond werd duidelijk dat er uitstel komt en dat hij later op de avond een verklaring zal afleggen. Of hij heeft ingestemd met een eis van Ben Gvir die eerder zei dat hij met uitstel akkoord zou gaan als er een “nationale Garde” onder zijn commando zou worden opgericht, was niet meteen duidelijk.
Wat evenmin duidelijk is, is of de rust zal wederkeren nu uitstel in het verschiet ligt. De Israelische kranten melden dat er duizenden mensen voor het gebouw van de Knesset, het parlement, in Jeruzalem zijn samengekomen en dat er nog steeds duizenden onderweg zijn. Ook bij de Ben Gurion Universiteit in Be’er Sheva zouden grote mensenmassa’s op de been zijn. De Histadruth heeft zijn stakingsoproep ook niet ingetrokken. Wie bovendien onderweg zijn naar Jeruzalem, zijn tenminste een 10.000 kolonisten uit Hebron en andere plaatsen die per bussen worden aangevoerd en die vóór het doorgaan van het wetgevende proces zijn. Ze krijgen daarbij steun van de harde kern van de (Likud) aanhangers van de voetbalvereniging Beitar die bekend staan onder de naam La Familia. La Familia riep zijn aanhang op om slag- en steekwapens mee te nemen. De politie in Jeruzalem zou versterkingen hebben opgeroepen.
Bij dit alles is het goed even te vermelden dat dit de 12e week is dat in Israel wordt geprotesteerd. Intussen zijn wetten aangenomen waarbij de voor corruptie veroordeelde minister van Binnenlandse Zaken Aryeh Deri (die van het hooggerechtshof moest aftreden) weer in ere kan worden hersteld, evenals een wet die het moeilijker maakt een premier ”unfit” te verklaren, plus een wet die het mogelijk maakt dat vijf nederzettingen die in 2005 werden ontruimd – en die grotendeels gevestigd zijn op privé grond van Palestijnen – weer door kolonisten in bezit worden genomen. Wat in de komende dagen op het menu stond was een wet die het parlement een veel sterker aandeel zou geven bij de benoemingen van rechters, en een andere wet die het nagenoeg onmogelijk maakt voor het hooggerechtshof om wetten die de regering heeft aangenomen ongeldig te verklaren. Vooral deze laatste twee wetten zijn de grote stenen des aanstoots.
- Uitgelichte afbeelding: By Oren Rozen – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=130048044
