De Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) is een Vlaams-nationalistische, rechtse partij. Toch hoort de N-VA bij de Groenen. Vreemd? Of ongeloofwaardig? Wie het niet gelooft, kan ik direct uit de droom helpen. GroenLinks en de N-VA zitten in het Europees Parlement in één fractie, die van de Groenen/Europese Vrije Alliantie.
Voor Nederlanders lijkt deze anomalie niet interessant. Was het eigenlijk ook niet. Maar de politieke groeperingen in het Europees Parlement zullen door de politieke en economische gebeurtenissen belangrijker moeten worden, wat in de toekomst dan ook zal gebeuren. Hoewel de materie complex is, doe ik toch een poging de zaak kort in vier stappen te verhelderen.
Een eerste stap is het realiseren van het belang van de eurocrisis. Nu is dat niet zo moeilijk. De eurocrisis staat sinds ruim een jaar in het middelpunt van de politieke belangstelling. De belangrijkste spelers hierbij zijn de Duitse bondskanselier en de Franse president. Op dit ogenblik zijn respectievelijk Angela Merkel en Nicolas Sarkozy in functie. Als zij tot overeenstemming komen over een bepaald voorstel, rest er voor de overige leiders van de Europese Unie niets anders dan dat voorstel tot het hunne te maken en het met verve te verdedigen in hun nationale parlementen.
Wie Duitslands bondskanselier wordt, wordt bepaald door de Duitsers. De Fransen kiezen hun president. Nu heb ik niets tegen de Duitsers, hoewel hun voorouders twee wereldoorlogen zijn begonnen. Evenmin heb ik iets tegen Fransen, ondanks hun haantjesgedrag. Maar toch knaagt er bij mij iets. Ik wil ook mijn stem kunnen inbrengen via mijn politieke voorkeur. Dat naast ik, meer mensen in Europa datzelfde zullen willen, vormt een tweede stap van het denkproces.
In de EU is het Europees Parlement (EP) de meest logische vertegenwoordiger van de politieke voorkeuren van de burger. De inbreng van het EP in één of andere vorm bij de oplossing van eurocrises – de huidige en toekomstige – is een volgende voor de hand liggende stap.
In het EP zijn de politieke groeperingen georganiseerd in fracties. Een kiezer van GroenLinks helpt in de huidige situatie bij een Europese stembusgang automatisch de N-VA aan invloed. Ik kan me voorstellen dat sommige kiezers van GroenLinks bij dat idee op hun hoofd krabben. Wil een Europese burger duidelijk voor een bepaalde politieke oplossing kunnen kiezen, dan zouden de Europese politieke partijen zich moeten profileren. Ze zouden moeten kunnen zeggen: “Dit is ons trans-Europees program, stem daarom op ons.” In het geval van de fractie van de Groenen/Europese Vrije Alliantie is dat duidelijke politieke profiel nogal ongeloofwaardig. Het werken aan geloofwaardigheid op EU-niveau van de politieke partijen is een vierde stap.
Hier focus ik op de fractie van de Groenen/Europese Vrije Alliantie. Daar komt wellicht de meest bizarre politieke samenwerking van de EU in voor. Maar het identiteitsprobleem geldt ook voor andere politieke groeperingen. Bij de liberale fractie ALDE in het EP is de Duitse FDP betrekkelijk eurosceptisch, terwijl het merendeel van de overige deelnemende liberale partijen min of meer eurofiel zijn. Over de sociaaldemocraten heb ik paar weken terug al het kritische ‘De sociaaldemocratie in het avondrood in het avondland‘ geschreven.
Hoe lang het duurt voordat de burgers van de EU het belang van hun Europese afvaardiging zullen herkennen, is onvoorspelbaar. Tot nog toe heb ik weinig politieke analyses gelezen die ingaan op de rol van de democratische vertegenwoordiging in de Unie. Het merendeel van de artikelen gaat over machtspolitiek op korte termijn. Een verandering in meer democratische richting is echter noodzakelijk volgens een wat verder liggend perspectief.
Hoewel GroenLinks haar linkse profiel allang heeft verloren, zal voor veel GL’ers de samenwerking met de N-VA de wenkbrauwen doen fronsen. Dirk Verhofstadt (de broer van) schreef vandaag een karakterschets van de partij met als titel: De ranzigheid van de N-VA.
Kun je nagaan waar die partij voor staat als liberaal Verhofstadt een dergelijke kop meegeeft. Een zinsnede: